‘Wie bij spaarproducten blijft, moet de komende tien jaar niet rekenen op rentes hoger dan 1 procent. Dat betekent dus nog tien jaar koopkrachtverlies.’ Wie zweert bij het spaarboekje wordt allicht niet vrolijk van het perspectief dat Peter Vanden Houte, de hoofdeconoom van ING België, voorhoudt.
Wie bij spaarproducten blijft, riskeert nog tien jaar koopkrachtverlies.
Toch groeit het bedrag dat Belgen op spaarboekjes parkeren naar ongeziene hoogtes. Woensdag raakte bekend dat in januari 1 miljard euro op Belgische spaarboekjes is bijgeboekt. Het totaal bedraagt 283 miljard euro, een nieuw record. Dat terwijl de meeste spaarboekjes al vier jaar lang de wettelijke minimumrente van 0,11 procent bieden.
Subsidie
Die rente is in vergelijking met de marktrente te hoog. ‘De Belgische overheidsrente op 2 à 3 jaar, die vandaag tegen -0,5 procent noteert, is voor banken de referentierente voor hun spaarboekjes. En dus worden spaarrekeningen door de wetgeving eigenlijk gesubsidieerd’, duidt de ING-econoom de ongelijke strijd die de alternatieven voor het spaarboekje moeten voeren. Hierdoor worden de alternatieven steeds schaarser. ‘Wie geen risico wil nemen, heeft eigenlijk geen alternatieven meer voor het spaarboekje, toch als je dezelfde flexibiliteit en veiligheid nastreeft’, zegt Vanden Houte.
Onze marge is door de lage rente klein, maar dankzij onze lage kosten- structuur is dat haalbaar.
Door de coronacrisis krijgen die alternatieven voor het spaarboekje bovendien een extra duw. De vrees is dat de wereldwijde economische groei forse klappen krijgt door het virus. Sommige centrale banken pasten de voorbije week hun rente aan. De Australische centrale bank verlaagde dinsdag haar basisrente naar 0,5 procent, een historisch dieptepunt. De Amerikaanse centrale bank (Fed) voerde woensdag een forse renteverlaging door van 50 basispunten naar 1 à 1,25 procent, het laagste peil in ruim twee jaar, en opende de deur naar een extra renteverlagingen over twee weken.
De Europese Centrale Bank (ECB), die donderdag vergadert, heeft minder ruimte om haar monetair beleid te versoepelen, omdat haar belangrijkste rentetarief al lager dan nul is. Toch verwacht de rentetermijnmarkt dat de ECB de depositorente - voor banken die geld bij de ECB parkeren - verlaagt van -0,5 naar -0,6 procent.
Corona
De kans dat de rentes snel normaliseren is door het coronavirus nog kleiner geworden. ‘Door de vergrijzing gaan we naar een structureel lagere economische groei, waardoor de marktrentes ook bij een normalisering laag blijven’, zegt Vanden Houte. ‘Volgens onze modellen kan de rente op termijn weer stijgen, maar de kans dat we boven 1 procent gaan, is zo goed als nihil.’
Een alternatief op de lange termijn is volgens hem een goed gespreide aandelenportefeuille. ‘Een korf met kwaliteitsaandelen kan een dividendrendement van 3 procent opleveren. Maar de coronaschok die de voorbije weken op de aandelenmarkten heerste, deed de appetijt voor aandelen geen goed, zeker niet bij spaarders met een ultradefensief profiel’, zegt Vanden Houte.
Voor wie toch vasthoudt aan veilige spaarproducten en zijn koopkrachtverlies wil beperken, zijn er nog enkele strohalmen, al worden ook die steeds korter. We zetten de mogelijkheden op een rij.
Spaarboekjes
Veertig van de 65 gereglementeerde spaarboekjes bieden de wettelijke minimumrente van 0,11 procent aan, blijkt op spaargids.be. Negen spaarboekjes bieden een hogere vergoeding dan 0,3 procent, al zijn daar vaak voorwaarden aan verbonden. MeDirect biedt met Maandsparen Max een totale rente van 0,7 procent, al is dat voor maximaal 500 euro per maand. Dat geldt ook voor de Cocoon Spaarrekening van Bpost, die een totale rente van 0,55 procent biedt, met de bijkomende voorwaarde dat spaarders niet ouder dan 40 zijn.
Bij de spaarboekjes zonder voorwaarden biedt MeDirect met Fidelity Sparen de hoogste rente, in totaal 0,55 procent. ‘Spaarrekeningen zijn voor ons de grote motor om nieuwe klanten aan te trekken, van wie een groot deel op termijn ook begint te beleggen. Door de lage
rente is onze marge klein maar haalbaar. We hebben een lage kostenstructuur, met een klein kantorennet en minder administratief personeel, omdat we streven naar optimaal geautomatiseerde processen’, zegt Wim Wuyts van MeDirect. De bank is niet van plan haar spaarrentes te verlagen. ‘We voeren een gezonde rentepolitiek: we volgen de markten op de voet en sturen bij als het nodig is, maar er is nog niet beslist de rente te wijzigen’, zegt Wuyts.
Andere prijsbrekers doen dat wel. Santander Consumer Bank, dat met twee spaarboekjes respectievelijk 0,60 en 0,40 procent rente biedt, verlaagt zijn tarieven vanaf 16 maart. De totale rente van de Vision+-rekening daalt naar 0,50 procent, die van de Vision-rekening naar 0,25 procent. Santander Consumer Bank maakt deel uit van Santander Consumer Finance, de consumentendivisie van de Spaanse bankenreus Banco Santander. Rabobank.be verlaagde eind februari de rente op de Rabo Plus-rekening van 0,35 naar 0,26 procent.
Terwijl Santander en MeDirect onder de Belgische depositogarantie van 100.000 euro vallen, geldt bij Rabobank.be de
Nederlandse depositogarantie van 100.000 euro.
Termijnrekening
Wie zijn spaargeld voor langere tijd heeft weggezet in een termijnrekening riskeert geen gevolgen bij een renteverlaging. De rente die van toepassing was bij de inschrijving geldt over de hele looptijd van die termijnrekening. Banken kunnen uiteraard wel de rentes voor nieuwe inschrijvingen verlagen.
Maar de gemiddelde tarieven op termijnrekeningen met een looptijd van vijf jaar komen vandaag nauwelijks boven de rente van het spaarboekje uit. Ook op acht jaar is de gemiddelde nettorente laag, met slechts 0,2 procent.
'Er mag dan wel sprake zijn van een depositogarantie, de vraag is of ze kan worden nagekomen.'
Izola Bank biedt de hoogste rente voor een termijnrekening op vijf jaar, stelt spaargids.be. Een termijnrekening levert een jaarlijkse nettorente van 1,12 procent op, meldt de website van de Maltese bank. ‘Als bank die actief is in Malta en met de geringe omvang van de markt houdt onze prijszetting rekening met de rentetarieven die in Malta van toepassing zijn. Er zijn geen directe plannen voor renteverlagingen op korte termijn’, klinkt het.
Ook MeDirect biedt voor een looptijd van vijf jaar een nettorente boven 1 procent (1,05 %). ‘Er is altijd een verband tussen rendement en risico’, waarschuwt Vanden Houte. ‘Er mag dan wel sprake zijn van een depositogarantie, de vraag is of ze kan worden nagekomen. Kan bijvoorbeeld de Maltese overheid, in het extreme geval van een bankencrisis, die garantie nakomen?’
Spaarverzekeringen
Een derde veilige haven zijn de tak21-producten of spaarverzekeringen, die een gegarandeerde rente en een winstdeelname bieden. Uw opbrengst is vrijgesteld van roerende voorheffing, op voorwaarde dat u voor een looptijd van zeker acht jaar kiest, of bij een overlijdensdekking van 130 procent. Als u voor die producten kiest, moet uw horizon dus verder liggen.
De gegarandeerde rente bij een storting geldt bij de meeste verzekeringen voor de hele looptijd van het contract op die storting. Wel kan de gegarandeerde rente tijdens uw contract verlaagd worden, en dan geldt die lagere rente voor uw toekomstige stortingen.
Patronale en Argenta Life spannen de kroon met gegarandeerde rentes van 0,85 procent. Bij Patronale Secure 21 geldt ze enkel voor 2020. Als ze volgend jaar herzien wordt, leveren ook uw stortingen van 2020 een andere gegarandeerde rente op. Patronale biedt ook Safe 21 aan, waarbij het een gegarandeerde rente van 0,80 procent biedt voor een periode van acht jaar na de storting. Ook bij Argenta loopt de gegarandeerde rente van 0,85 procent tot 31 december van het achtste jaar volgend op het jaar van de storting.
Let wel: deze producten bieden niet noodzakelijk de hoogste totale rente. De winstdeelnames liggen doorgaans hoger bij producten die een lagere gegarandeerde rente bieden. BNP Paribas Fortis bood met Free Invest Plan vorig jaar een nettorente van 1,80 procent. Bij Patronale kwam het totaal rendement van het Secure 21-product uit op netto 1,65 procent, dat van Safe 21 op 1,50 procent. ‘Omdat de rente in Secure 21 minder lang gegarandeerd is, compenseren we dat met een hogere winstdeelname, als potentieel hoger rendement’, zegt Oriona Claeys van Patronale.
De gegarandeerde rendementen bij sommige tak21-producten komen dus wel boven 0,11 procent uit, maar u moet er de looptijd van acht jaar bij nemen. Ook moet u rekening houden met een verzekeringstaks van 2 procent bij elke instap. Tel daar de instapkosten bij, die bij sommige verzekeraars tot 6 procent oplopen, en van uw extra vergoeding blijft niet veel over. Neem dus zeker de instapkosten mee in uw berekening. Sommige verzekeraars rekenen geen instapkosten aan, waaronder Federale Verzekering voor Vita Invest Dynamic, dat in 2019 een brutorente van 1,85 procent opleverde.
Wie het tak21-product gebruikt in een fiscaal contract van pensioensparen kan de verzekeringstaks van 2 procent vermijden (zie kader). Bij het langetermijnsparen, dat ook een fiscaal voordeel biedt, geldt de verzekeringstaks wel.
