Met meer dan 800.000 zijn ze, de houders van publieke coöperatieve aandelen. Die laatste zijn niet te vergelijken met beursgenoteerde aandelen. Een belangrijk verschil is dat de waarde van coöperatieve aandelen in principe niet wijzigt. De nominale waarde blijft gelijk, waardoor er dus geen uitzicht is op een potentiële meerwaarde.
Ook zijn er op het vlak van de liquiditeit grote verschillen. U kunt coöperatieve aandelen niet meteen verkopen. Doorgaans moet u uw verkoop kenbaar maken tijdens de eerste jaarhelft van het boekjaar, om dan een jaar later de terugbetaling van de aandelen te krijgen. Verder is het bedrag waarmee u in een coöperatief aandeel kunt beleggen vaak begrensd. Meestal gaat het om maximaal enkele duizenden euro’s.
Hoewel die verschillen in het nadeel lijken te spelen, bieden de coöperatieve aandelen een belangrijk voordeel. Doordat ze de langetermijnrelatie met de coöperant centraal stellen, beogen de coöperaties een stabiel en mooi dividend door de jaren heen, los van de economische cyclussen. Dividendrendementen van 3 procent en meer zijn geen uitzondering. Om die reden werden de aandelen vaak als veredelde spaarboekjes gezien, maar de faillissementen van Arco en Groenkracht hebben aangetoond dat het aandelen met risico blijven.
Toch lijken de meeste coöperatieve aandelen ook in tijden van coronacrisis een baken van stabiliteit. De meeste handhaven in 2020 hun hoge dividenden. We onderscheiden drie groepen.
Banken
Cera keerde onlangs een brutodividend van 3,25 procent uit. Dat is iets hoger dan de in 2019 uitgekeerde 3 procent. ‘De inkomsten van Cera komen bijna uitsluitend van de dividenden van KBC en KBC Ancora, maar je mag dit niet een op een zien’, zegt CEO Franky Depickere. ‘Het is niet omdat KBC en KBC Ancora dividenden schrappen, dat wij dat doen. We hebben altijd een voorzichtig beleid gevoerd en reserves opgebouwd toen het goed ging. Wij streven naar continuïteit van ons dividend.’
We hebben altijd een voorzichtig beleid gevoerd en reserves opgebouwd toen het goed ging.
CrelanCo, de aandeelhouder van Crelan, handhaaft zijn dividend op 3 procent, al houdt het een slag om de arm. ‘Door de Covid-19-situatie wordt het dividend ten vroegste in oktober uitbetaald. Op voorwaarde van een positieve liquiditeits- en nettoactieftest op dat moment’, luidt het. Net zoals bij Cera zijn de aandelen van CrelanCo voor iedereen toegankelijk. Het maximum per aandeelhouder werd vorig jaar met 1.000 euro verhoogd tot 5.009,60 euro (404 aandelen), om de overname van AXA Bank België door Crelan mee te kunnen financieren.
Voor het dividend van Argen-co, de coöperatie boven Argenta, is het nog even wachten. Het boekjaar eindigt op 30 juni, waardoor pas in oktober beslist wordt over het dividend dat in 2020 wordt uitbetaald. Vorig jaar keerde de coöperatie een dividend van 3,1 procent uit. Argen-co had plannen voor een nieuwe emissie, maar die werden vanwege de coronacrisis uitgesteld naar eind dit jaar of volgend jaar.
Microfinanciering
Terwijl de inkomstenstromen van bankencoöperaties van de dividenden van de onderliggende bank afhangen, is er bij de microfinancieringscoöperaties veel meer spreiding van de inkomsten. Die organisaties verstrekken kredieten aan kleine banken in ontwikkelingslanden die op hun beurt microkredieten verschaffen aan beginnende ondernemers. Het gros van de inkomsten zijn dus rente-inkomsten, aangevuld met dividenden of meerwaarden door in het kapitaal van de financiële instellingen te stappen.
Oikocredit België financiert meer dan 700 instellingen. ‘Daardoor steunen we miljoenen mensen in de ontwikkelingslanden’, zegt directeur Johan Elsen. Ook Incofin en Alterfin zetten hun schouders onder duurzame projecten in ontwikkelingslanden. ‘We werken samen met 180 organisaties in 38 landen, zowel in microfinanciering als in duurzame landbouw. We ondersteunen zo 3,7 miljoen kwetsbare gezinnen’, zegt Alessandra De Paep van Alterfin. Meer nog dan een financieel rendement beogen die coöperaties een sociaal rendement.
‘We werken samen met 180 organisaties in 38 landen, zowel in microfinanciering als in duurzame landbouw. We ondersteunen zo 3,7 miljoen kwetsbare gezinnen.’
De dividenden van Alterfin en co. liggen dan wel lager dan die van de bankencoöperaties, deze aandelen leveren een bijkomend fiscaal voordeel op. Zo krijgt u als vennoot, onder bepaalde voorwaarden, een beperkte belastingvermindering op het geïnvesteerde bedrag. Verder is sprake van een degressieve roerende voorheffing.
Alternatieve energie
De hoogste dividenden zijn te vinden in de sector alternatieve energie, waar Wase Wind vorig jaar een dividend van 5,5 procent uitkeerde. Maar aan die coöperaties zijn vaak de grootste voorwaarden verbonden. De aandelen zijn vaak voorbehouden voor wie klant wordt van de energieleverancier. Bovendien is de uitstap strikter geregeld. Bij Ecopower zit u als coöperant zes jaar in het kapitaal vast.
Een aandachtspunt bij de energiecoöperaties is de bestemming van het kapitaal. Soms bent u als vennoot eigenaar van productie-installaties, zoals bij Ecopower, soms wordt uw geld gebruikt om achtergestelde leningen toe te kennen, zoals bij Limburg Wind, Wase Wind en Aspiravi.
