Buitenlandse gepensioneerden die geen belastingen op hun pensioen betalen, lopen in het vizier van de Portugese regering. Hoewel ze in feite alleen maar gebruikmaken van een mogelijkheid die het land zelf creëerde, komt al een tijd veel kritiek op hen. Gepensioneerde Portugezen moeten namelijk wel belastingen betalen en dus met een kleiner inkomen rondkomen.
Nochtans leek het Portugal een tiental jaar geleden een goed idee gepensioneerden uit de andere lidstaten van de Europese Unie aan te trekken, door ze een vrijstelling van belasting op hun pensioen te geven. De buitenlandse gepensioneerden zouden het geld laten rollen en zo de Portugese economie ondersteunen, was de redenering. De gunstmaatregel geldt telkens voor een periode van tien jaar.
Een Belgische ambtenaar op rust wordt in België belast en kan niet belastingvrij in Portugal wonen.
Sindsdien trokken veel Belgen na hun loopbaan naar Portugal. België heeft een dubbelbelastingverdrag met het Zuid-Europese land, waardoor Belgische pensioenen die daar worden belast niet meer in ons land worden belast. Voor Belgen op rust is Portugal dus een soort belastingparadijs, aangezien het land voor gepensioneerde EU-burgers die belastingvrijstelling hanteert.
Gepensioneerde Belgische ambtenaren halen geen voordeel uit het verdrag tussen de twee landen. De pensioenen van werknemers in de publieke sector zijn belastbaar in de staat die ze toekent. Een Belgische ambtenaar op rust wordt dus in België belast en kan niet belastingvrij in Portugal wonen.
Eenvoudige procedure
Als gepensioneerde werknemer genieten van het belastingvriendelijke Portugese klimaat is eenvoudig. Via een Portugese advocaat moet u het statuut van ‘non-
habitual resident’ (NHR) aanvragen. Daarna moet u minstens 183 dagen per jaar in Portugal verblijven.
Wel houdt de Belgische fiscus er het oog op dat u daadwerkelijk naar Portugal bent verhuisd en niet alleen een constructie opzet om uw pensioen op een fiscaal vriendelijke manier te ontvangen. U moet dus een echte Portugese rijksinwoner worden. Een domiciliëring is niet voldoende. U moet effectief verhuizen en duidelijk de intentie tonen niet naar België terug te keren. De vraag is of een belastingvrij pensioen als drijfveer volstaat om voor een leven in Portugal te kiezen.
Vanaf maart mogelijk afgeschaft
Bovendien wil de Portugese socialistische partij (PS) af van de fiscaalvriendelijke regeling voor gepensioneerde buitenlanders. Ze heeft een wetsvoorstel ingediend om een belasting op buitenlandse pensioenen in te voeren.
Het gunstregime wordt mogelijk al begin maart afgeschaft. Vanaf dan wordt op buitenlandse pensioenen een belasting van 10 procent geheven. Ze is alleen van toepassing op nieuwe gepensioneerden die het NHR-statuut aanvragen nadat de nieuwe regeling van kracht is geworden. ‘Wie al in Portugal woont, blijft vrijgesteld van een belasting op zijn buitenlandse pensioen’, zegt Pierre Le Pahun, estate planner bij Degroof Petercam Luxemburg. ‘Er is dus geen sprake van terugwerkende kracht.’
Toch is het ook onder de nieuwe regelgeving interessant uw pensioen in Portugal op te nemen. De 10 procent waarvan sprake ligt nog altijd een stuk lager dan de Belgische pensioenbelasting, die al snel oploopt tot 30 procent.
Eigen woning
Om een fiscale inwoner van Portugal te worden hoeft u niet meteen een huis te kopen, u kunt er net zo goed een huren. Als u er wel een eigen huis hebt, is dat voordelig voor schenkingen en erfenissen. Portugal heft geen schenk- of erfbelasting op vastgoed voor overdrachten tussen echtgenoten, ongehuwde partners (onder bepaalde voorwaarden) en afstammelingen in rechte lijn. ‘Op schenkingen van onroerend goed dat in Portugal gelegen is, betaalt u wel een zegelrecht van 0,8 procent,’ zegt Hanne Martens, advocaat bij Cazimir.
Wie al in Portugal woont, blijft vrijgesteld van een belasting op zijn buitenlandse pensioen. Er is dus geen sprake van terugwerkende kracht.
Voor erfenissen en schenkingen van onroerend goed die niet in rechte lijn of tussen partners gebeuren, geldt een belasting van 10 procent. In het geval van een schenking komt daar nog het zegelrecht van 0,8 procent bovenop en betaalt u 10,8 procent. Ook kent het Zuid-Europese land geen vermogensbelasting. ‘Er bestaat wel een jaarlijkse belasting van 0,8 procent op landelijk vastgoed en van 0,3 tot 0,45 procent op ander vastgoed,’ zegt Wim Vermeulen, partner bij Cazimir.
In 2017 kwam daar een extra belasting bij voor woningen die een fiscale waarde van meer dan 600.000 euro hebben. Als een woning meer dan 600.000 euro waard is, wordt een jaarlijkse belasting van 0,7 procent geheven op de waarde boven dat bedrag. Voor vastgoed met een waarde van meer dan 1 miljoen euro moet 0,7 procent worden betaald op de schijf tussen 600.000 en 1 miljoen euro en 1 procent op het bedrag daarboven.
Op de woningen boven 2 miljoen euro wordt een belasting van 1,5 procent aangerekend.
