De meeste senioren stellen het liefst zo lang mogelijk uit, maar soms is de opname in een woon-zorgcentrum onafwendbaar. Opzoeken wat zo’n opname kost, is vanaf vandaag gemakkelijker. Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) liet onderzoeken wat 765 van de 794 woon-zorgcentra in Vlaanderen op 1 mei 2016 aanrekenden voor een eenpersoonskamer en een tweepersoonskamer.
‘Iedereen kan de dagprijzen van de rusthuizen in zijn omgeving voortaan online raadplegen en vergelijken, wat de transparantie en hopelijk de marktwerking verhoogt’, zegt Vandeurzen. Uit het onderzoek blijkt dat de dagprijs voor een eenpersoonskamer gemiddeld 55,14 euro bedraagt. Dat komt neer op 1.654 euro per maand.
Voor een tweepersoonskamer is de gemiddelde dagprijs 49,72 euro per persoon of 1.492 euro per maand. Dat laatste cijfer is minder relevant. Slechts 10 procent van de zorgbehoevenden wordt opgenomen in een tweepersoonskamer.
Interessant is dat bijna alle woon-zorgcentra in Vlaanderen bij de meting zijn betrokken: niet alleen de centra die de openbare besturen uitbaten (213), maar ook de rusthuizen die de commerciële spelers zoals Orpea of Vulpia exploiteren (121) en de vzw’s uitgebaat door social profit-sector (431).
Het onderzoek geeft wel geen beeld van wat de rusthuizen aan supplementen aanrekenen. Die kunnen soms hoog oplopen, waardoor u zich beter niet blindstaart op de dagprijs als u een kostenafweging maakt. De dagprijs vormt maar een onderdeel van de factuur.
Noteer dat senioren almaar minder lang in een rusthuis verblijven, precies omdat ze de opname zo lang mogelijk uitstellen. Ouderen komen pas naar het woon-zorgcentrum als ze zwaar zorgbehoevend zijn. ‘Daardoor is de gemiddelde verblijfsduur voor nieuwe opnames gedaald tot anderhalf jaar’, meldt het kabinet-Vandeurzen.
Een rusthuisbewoner betaalt voor de supplementen vlotjes 100 euro per maand extra. Maar dat bedrag kan variëreren van rusthuis tot rusthuis. ‘Een verblijf van anderhalf jaar vergt een budget van ruim 30.000 euro’, raamt Klaartje Theunis, directeur ouderenzorg bij Zorgnet-Icuro.
Welke diensten staan daar tegenover?
De dagprijs
De dagprijs is de vergoeding die u betaalt voor het verblijf in een woon-zorgcentrum. Daarin zijn een hele rist voorzieningen inbegrepen: de woongelegenheid, het gebruik van de gemeenschappelijke ruimtes, de verpleging en de verzorging, de animatie, de voeding, het wassen van de lakens, het onderhoud van het gebouw en van de kamers, verzekeringen, administratieve kosten, allerhande incontinentie- en verzorgingsmateriaal en niet onbelangrijk: het energieverbruik.
Achterhaal wat de dagprijs is van de woonzorgcentra in uw regio.
De Vlaamse overheid bepaalt welke diensten in de dagprijs vervat moeten zitten. Ook moet ze de toelating geven als een woon-zorgcentrum die prijs wil verhogen. De regels zijn strikt. Een rusthuis dat een hogere dagprijs wil omdat het een nieuwe vleugel laat bouwen, moet die eerst bouwen voor het de toestemming kan krijgen de dagprijs aan te passen. Rusthuizen mogen wel kortingen geven op de dagprijs, wat vaak gebeurt in nieuwe centra. Voor het intrekken van de korting is het fiat van de Vlaamse overheid niet vereist.
De gemiddelde dagprijs verschilt naargelang het type rusthuis waarvoor u kiest. In woon-zorgcentra die de openbare besturen exploiteren, de OCMW-rusthuizen, ligt de gemiddelde prijs met 52,52 euro per dag het laagst. In de social profit is dat 55,39 euro, terwijl de gemiddelde dagprijs bij de commerciële spelers oploopt tot gemiddeld 60,53 euro.
Maar let op: de cijfers zijn slechts gemiddelden. Commerciële spelers zijn niet altijd duurder dan vzw’s uit de socialprofitsector. ‘Soms zijn de vzw’s zelfs duurder omdat ze meer personeel inschakelen’, zegt Theunis. ‘De overheidssubsidies volstaan niet om een goede zorg te bieden. Als het woon-zorgcentrum zelf meer personeel inschakelt, zal de bewoner daarvoor ook meer betalen’.
Daarom mag een zorgbehoevende zich in de keuze van het rusthuis niet alleen laten leiden door de prijs. ‘Probeer te achterhalen wat je mag verwachten van de zorgverlening, eventueel via andere bewoners, familie, vrienden en kennissen’, adviseert Theunis.
Uit de cijfers die het Agentschap Zorg en Gezondheid verzamelde, blijkt dat het duurste woon-zorgcentrum van Vlaanderen in Antwerpen ligt. Park Lane rekent een dagprijs van 150,56 euro aan. Op twee volgt het recent geopende Belle Epoque in Knokke-Heist met een dagprijs van 136,57 euro. In ruil belooft de eigenaar van beide centra, de groep Orpea, u de service van een luxueus hotel. In Belle Epoque krijgen de bewoners toegang tot een binnenzwembad, een wellnesscentrum, en een gastronomisch restaurant onder leiding van de sterrenchef Yves Mattagne.
Wat als u een week niet in het rusthuis verblijft?
Een weekje op vakantie of een paar dagen op visite bij een van de kinderen? Dan zal het rusthuis de dagprijs toch verder aanrekenen. Want het woon-zorgcentrum moet het personeel, de infrastructuur en de lopende leningen blijven betalen. Het woon-zorgcentrum is dan wel verplicht om de prijs van de maaltijden voor die week in mindering te brengen.
De supplementen
Naast de dagprijs rekent het woon-zorgcentrum supplementen aan als u bijvoorbeeld wijn bij de maaltijd wenst in de plaats van water of frisdrank. Het centrum kan ook supplementen aanrekenen voor de kapper, de voetverzorging, sondevoeding, het reinigen van uw kledij, de tv-aansluiting of de telefoonkosten. Ook het remgeld of de persoonlijke bijdrage in de dokterskosten en de medicatie betaalt u extra. Hetzelfde geldt voor uitstapjes of consumpties in de cafetaria.
Vraag de lijsten met supplementen op voor u een keuze voor een rusthuis maakt.
De prijs voor een supplement moet marktconform zijn. ‘De overheid probeert dat te controleren, maar dat is niet gemakkelijk’, zegt Theunis. Bekijk daarom altijd voor welke diensten u extra moet betalen. De eindfactuur kan aardig oplopen. ‘Vraag de lijsten met supplementen op voor u een keuze voor een rusthuis maakt’, zegt Clara Van den Broeck, stafmedewerker ouderenzorg bij Zorgnet-Icuro. Wat in de dagprijs vervat zit, moet trouwens zichtbaar zijn op de website van het rusthuis. Maar lang niet alle woon-zorgcentra zijn daarin even transparant.
Behalve met de dagprijs en de supplementen, moet u rekening houden met andere uitgaven die doorlopen. ‘Misschien wil u een zakcentje geven aan de kleinkinderen. Of nieuwe kleren kopen. Ook darvoor moet u centjes achter de hand houden’, waarschuwt Theunis.
Financiële steun
De woon-zorgcentra zijn voor hun financiering aangewezen op de overheid. De zorgbehoevende betaalt maar een kleine helft van de uiteindelijke kostprijs uit eigen zak. Meer dan de helft van de factuur betaalt de overheid, die tegemoetkomt in de zorgkosten.
De subsidiëring belet niet dat de rusthuisfactuur voor veel senioren te zwaar uitvalt. Dankzij de Vlaamse zorgverzekering kan een zwaar zorgbehoevende een maandelijkse tegemoetkoming van 130 euro krijgen als vergoeding voor niet-medische kosten. Die vergoeding valt niet weg als u in een woon-zorgcentrum terechtkomt.
Ontvangt u de tegemoetkoming nog niet, dan moet u er wel op letten ze tijdig aan te vragen. Zodra de zorgbehoefte is vastgesteld of zodra u in een zorginstelling bent opgenomen, kunt u dat doen. Maar u hebt slechts recht op een tegemoetkoming vanaf de eerste dag van de vierde maand na de datum van de aanvraag. Als u in december een aanvraag indient, zult u de vergoeding pas vanaf 1 april ontvangen.
Personen ouder dan 65 jaar met een verminderde graad van zelfredzaamheid en een beperkt inkomen, komen ook in aanmerking voor de bijkomende tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden. Het bedrag varieert naargelang de graad van zelfredzaamheid van 83,44 tot 560,13 euro per maand.
Er zijn ook andere opties
Het is begrijpelijk dat oudere personen liefst zo lang mogelijk thuisblijven alvorens de stap naar een woon-zorgcentrum te zetten. Gelukkig bestaan er tussenvormen waardoor senioren een permanent verblijf in een rusthuis kunnen vermijden of uitstellen. ‘Die zijn stukken goedkoper dan een verblijf in een woon-zorgcentrum. Maar helaas nog te weinig bekend’, zegt Klaartje Theunis, de directeur ouderenzorg bij Zorgnet-Icuro. Om welke tussenvormen gaat het?
1. Bij lokale dienstencentra kunnen personen met een beginnende zorgsituatie terecht voor informatie, bepaalde vormingsactiviteiten (bv. computerlessen) of voor het uitoefenen van hobby’s. Ze kunnen er ook terecht met vragen over thuiszorg of hulp vragen bij het huishouden, bijvoorbeeld om boodschappen te doen. Lokale dienstencentra zijn ook bedoeld om het sociaal contact te bevorderen en vereenzaming tegen te gaan.
2. Dagverzorgingscentra bieden overdag opvang en verzorging aan aan mensen van 65 en ouder. De senioren slapen thuis. U krijgt er een tot vijf dagen per week hulp bij het wassen en de verzorging. Ook het vervoer naar het dagverzorgingscentrum kan worden geregeld. De senioren betalen voor die diensten een dagprijs of een prijs per uur.
3. Er zijn organisaties die gespecialiseerde nachthulp aanbieden.
4. Een zorgbehoevende kan zich voor een korter verblijf laten opnemen in een woon-zorgcentrum, bijvoorbeeld als de kinderen met vakantie zijn of tijdelijk niet elke dag kunnen langskomen.
5. Tot slot zijn er groepen van assistentiewoningen met een zorggarantie en ondersteuning in geval van nood.
