Tussen maart 2018 en juni 2024 hebben 310.651 Belgen voor een notaris een verklaring van verwerping afgelegd. In de eerste zes maanden van dit jaar deden 30.656 mensen dat, 11 procent meer dan in dezelfde periode vorig jaar. Dat blijkt uit cijfers van de Federatie van het Notariaat (Fednot).
De stijging heeft volgens notaris Carol Bohyn, de woordvoerder van Notaris.be, te maken met de lagere drempel. ‘Vroeger moesten burgers daarvoor naar de rechtbank stappen. Nu kan het bij een notariskantoor in de buurt waarop ze soms eerder al een beroep deden. De mogelijkheid om gratis een erfenis te verwerpen via een notaris wordt ook steeds bekender bij het grote publiek.’
Drie opties
Een erfgerechtigde heeft drie opties: de erfenis zuiver aanvaarden, ze verwerpen of ze aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving. De laatste optie is te verkiezen voor wie niet precies weet wat in de erfenis zit. De notaris maakt dan een inventaris op van de inkomsten en de schulden, zodat de erfgerechtigde exact weet waar hij aan toe is.
Weet een erfgenaam zeker dat de erfenis meer schulden dan baten bevat, dan kan hij de erfenis verwerpen. Een deficitaire of kleine erfenis verwerpen kan door een notaris een verklaring van verwerping te laten opmaken. Erfgenamen kunnen een erfenis kosteloos verwerpen als het bedrag dat ze zouden ontvangen, na aftrek van alle schulden, niet hoger is dan 6.093,20 euro.
Afscherming van schuldeisers
De notaris schrijft de gegevens van de verklaring van verwerping in het Centraal Erfrechtregister (CER) in, dat wordt beheerd door Fednot. Als de erfenis verworpen is, kunnen de schuldeisers van de overledene niet meer bij de erfgenaam aankloppen voor de betaling van de schulden.
De erfgenaam doet afstand van alle goederen uit de nalatenschap van de overleden persoon. Persoonlijke zaken uit de nalatenschap opeisen, bijvoorbeeld foto’s, kan dus niet.
‘Het volstaat dat de erfgerechtigde een kopie van de akte van verwerping aan de schuldeiser voorlegt’, zegt Bohyn. ‘De erfgenaam doet wel afstand van alle goederen uit de nalatenschap van de overleden persoon. Persoonlijke zaken uit de nalatenschap opeisen, bijvoorbeeld foto’s, kan dus niet.’
In theorie heeft een erfgerechtigde 30 jaar de tijd om een erfenis te verwerpen. ‘Maar je wacht beter niet te lang’, beklemtoont Bohyn. ‘Anders bestaat het risico dat je iets doet dat als een zogenaamde stilzwijgende aanvaarding van de nalatenschap wordt aangezien. En dan moet je de schulden van de overledene alsnog betalen. Zelfs de overschrijving van een miniem bedrag van de bankrekening van de overledene naar de bankrekening van de erfgerechtigde kan als stilzwijgende aanvaarding worden beschouwd.’
- Zes veel voorkomende discussies en hoe ze te vermijden
- Familierechter Anneleen Wynants: 'De rechtbank is slechts een laatste redmiddel'
- Wat erft u van het eigen vermogen van uw partner?
- Kan iemand met een mentale beperking geld schenken?
- Kan u uw kinderen onterven?
- Wat als u de erfbelasting niet kan betalen?
- Opvolging in een familiebedrijf zonder conflict en drama
- Code rood vermijden bij nieuw samengestelde gezinnen begint al bij het kiezen van de samenlevingsvorm
- Voorkom dat ongelijke behandeling van de kinderen in ruzie uitmondt over uw erfenis
- ‘Wij hebben geen kinderen. Dat we ons geld niet voordelig kunnen nalaten, frustreert ons enorm’
- Voorkom dat uw kinderen zich ongelijk behandeld voelen als u vastgoed schenkt
- Verdeling van bouwgronden: luister naar de wensen van uw kinderen
- Kunst in de nalatenschap: alles staat of valt met een geloofwaardige schatting
- Steeds meer Belgen verwerpen erfenis, maar dan kan je zelfs geen foto’s opeisen