Misschien heb u brandende politieke ambities en mikt u op de burgemeesterssjerp in uw gemeente. Of misschien gaat u gewoon op een lijst staan om de lokale afdeling van de partij die uw voorkeur wegdraagt uit de nood te helpen. Door op een politieke lijst te staan bekent u in ieder geval kleur en de vraag is of uw werkgever wel van die kleur houdt. We zochten voor u uit wat kan en wat niet kan.
Moet ik mijn werkgever verwittigen als ik op een verkiezingslijst ga staan?
In principe hoeft een werknemer dat niet aan zijn werkgever te melden, aangezien een politiek engagement tot de privésfeer behoort. ‘Maar als werknemer is het toch wel goed die transparantie na te streven,’ zegt Kris De Schutter, partner bij het advocatenkantoor Loyens & Loeff. ‘Het is altijd beter dat de werkgever dat niet via een andere weg moet vernemen. Enkel wanneer u de werkgever daadwerkelijk heeft verwittigd, zal u overigens ook voor de bekendmaking van de lijsten aanspraak kunnen maken op een bijzondere ontslagbescherming.’
Mag mijn werkgever mij verbieden op een lijst te staan?
De werkgever mag u niet verbieden op een lijst te staan. ‘Maar er is wel een uitzondering’, zegt De Schutter. ‘Als u werkt voor een onderneming die bijvoorbeeld gelinkt is aan een politieke zuil, dan kan het u verboden worden om op te komen voor een partij die aan de andere kant van het politieke spectrum zit.’
Mag mijn werkgever mij ontslaan als ik kleur beken?
Uw werkgever mag u niet ontslaan als u voor een politieke voorkeur uitkomt die niet de zijne is. Volgens de antidiscriminatiewetgeving mag politieke voorkeur geen grond voor discriminatie zijn. ‘U geniet overigens van ontslagbescherming zodra u, volgens de wettelijke vereisten, bekendmaakt dat u opkomt bij de verkiezingen’, benadrukt Eline De Ryck van Loyens & Loeff. ‘De werkgever kan u dan in principe niet ontslaan vanwege uw politieke ambities. Doet hij dat toch, dan kunt u een bijkomende vergoeding van zes bruto maandlonen vorderen.’
‘Zolang er geen impact is op het werk kan de werkgever niets doen’, voegt De Schutter eraan toe. ‘Maar werkgever en werknemer kunnen samen wel een regeling uitwerken en eventueel een tijdelijke functiewissel doorvoeren om elke polemiek uit de weg te gaan.’
Heb ik recht op verlof om campagne te voeren?
Er bestaat niet zoiets als ‘campagneverlof’. Iemand die zich verkiesbaar stelt kan wel in overleg met zijn werkgever vakantie - betaald of onbetaald - nemen.
Kan ik verlof nemen als ik verkozen ben?
Zodra u verkozen bent en u een mandaat in uw gemeente opneemt, kunt u politiek verlof nemen. U bent ook tijdens en voor een zekere periode na het mandaat beschermd tegen ontslag.
Het maximaal aantal dagen dat u kunt opnemen, hangt af van uw mandaat, van het niveau waarop u dat uitoefent en voor enkele mandaten ook van de grootte van de gemeente. Afhankelijk van de omvang van uw taak - schepen van Cultuur in Ardooie is niet hetzelfde als burgemeester van Antwerpen - kunt u, binnen de wettelijke grenzen, bepalen hoeveel verlof u nodig heeft. ‘U kunt als burgemeester of schepen volledig verlof nemen, maar bijvoorbeeld ook slechts één dag in de week,’ preciseert Eline De Ryck. ‘U kunt er ook voor kiezen om niet meteen verlof te nemen voor de hele periode van het mandaat maar bijvoorbeeld te beginnen met een jaar.’
Moet mijn werkgever akkoord gaan met dat politiek verlof?
Uw werkgever moet u de mogelijkheid geven om verlof te nemen. Hij moet u bovendien voor bepaalde mandaten, zoals dat van gemeenteraadslid, een begrensd gewaarborgd loon geven. Het loon voor de dagen die u binnen uw politieke mandaat werkt, kan later worden doorgerekend aan de instelling waar u uw mandaat uitoefent.
De instelling kan dat op u verhalen door een deel van de vergoeding voor uw mandaat in te houden ‘De kosten van dat mandaat zijn uiteindelijk dus niet het probleem van de werkgever, maar wel de administratieve last die dat met zich meebrengt’, zegt De Schutter.’
Uiteindelijk wordt het aftasten hoe ver u met dat politiek verlof kunt gaan bij uw werkgever. ‘In een aantal gevallen en voor bepaalde functies is een deeltijdse aanwezigheid moeilijk werkbaar’, stelt De Schutter vast. ‘En dat kan tot een vertrouwensbreuk leiden.’
