Veel bedrijven zien zich door de coronacris genoodzaakt tijdelijke werkloosheid in te voeren. Als werknemer ontvangt u dan niet langer uw gebruikelijke loon, maar een uitkering van de RVA. Door de massale stroom aanvragen heeft minister van Werk Nathalie Muylle (CD&V) aangekondigd elke tijdelijke werkloze die voltijds werkt onmiddellijk een forfait van 1.450 euro per maand te geven. De verdere afrekening volgt later.
In principe bestaan twee types van tijdelijke werkloosheid: ofwel wegens overmacht, ofwel om economische oorzaken. De regering besliste vrijdag voortaan één systeem toe te passen: de coronaprocedure. Die kan ingeroepen worden door alle bedrijven die moeten sluiten, maar ook door bedrijven die geconfronteerd worden met een tijdelijke daling van hun cliënteel, productie, omzet, bestellingen… De regeling geldt dus voor iedereen die tijdelijk geen werk meer heeft door de coronacrisis.
Zeker als er maar een of twee maand tijdelijke werkloosheid is, zal uw uitkering gewoon belast worden als loon
Het systeem is er bijvoorbeeld voor wie werkt in een zaak die volledig gesloten is, zoals een café of restaurant. Ook wie niet meer kan werken door afschaffing van evenementen, culturele activiteiten, sportwedstrijden, sluiting van bioscopen, opschorting van rij-opleidingen… komt in aanmerking. Het geldt ook voor toeleveranciers van een door sluiting getroffen bedrijf. Bij zaken die ondanks de verplichte sluiting toch nog beperkte diensten kunnen aanbieden (zoals een traiteurdienst van een gesloten restaurant) kan voor de niet-gewerkte dagen tijdelijke werkloosheid gevraagd worden. Op de gewerkte dagen wordt loon betaald. De regering besliste vrijdag dat mensen die thuis moeten blijven door besmette gezinsleden ook in aanmerking komen.
De aanvraag kan meteen gebeuren, en duurt niet langer drie tot vier weken. Er hoeft zelfs geen aanvraag meer te gebeuren bij de RVA. De werkgever moet wel via twee aangiftes sociaal risico, namelijk de aangifte WECH002 en de aangifte WECH005, aangeven voor welke werknemers een beroep wordt gedaan op tijdelijke werkloosheid.
Uitkering
De uitkering voor tijdelijke werkloosheid wordt berekend op basis van uw brutoloon. Voor wie een hoger brutoloon dan 2.754,76 euro heeft, wordt alleen tot dat plafond gerekend. U ontvangt 70 procent van uw (eventueel begrensde) loon, ongeacht uw gezinssamenstelling. ‘Die verhoging naar 70 procent wordt retroactief doorgevoerd vanaf 1 februari. Wie dus voor het uitbreken van de coronacrisis in tijdelijke werkloosheid zat, mag een bijbetaling verwachten’, zegt Nele Mertens, juriste bij het kenniscentrum van de hr-dienstverlener Acerta.
Wie tijdelijk werkloos is wegens corona, blijft vakantiedagen opbouwen.
Op alle uitkeringen tijdelijke werkloosheid wordt 26,75 procent bedrijfsvoorheffing ingehouden en geen socialezekerheidsbijdrage. Dat brengt de maximale uitkering voor wie volledig tijdelijk werkloos is, op 1.412,5 euro per maand. In tegenstelling tot een klassieke werkloosheidsuitkering, daalt het bedrag van een uitkering voor tijdelijke werkloosheid niet in de tijd.
Supplement
Vrijdag besliste de regering aan iedereen in tijdelijke werkloosheid door corona ook een supplement van 5,63 euro per dag toe te kennen. Dat komt neer op 150 euro per maand. De bijdrage wordt betaald door de uitbetalingsinstelling, samen met de uitkering.
Extralegale voordelen
Krijgt u boven op uw loon nog extralegale voordelen? Maaltijdcheques zult u niet langer ontvangen: die worden per gewerkte dag toegekend. ‘Voor andere extralegale voordelen zoals een bedrijfswagen, smartphone of hospitalisatieverzekering moet je kijken naar wat de policy van het bedrijf voorschrijft bij de schorsing van de arbeidsovereenkomst’, zegt Mertens. ‘Is er geen policy, dan loopt het voordeel door.’
Of de periode van tijdelijke werkloosheid in rekening wordt gebracht om het bedrag van de eindejaarspremie te bepalen, hangt af van de sectorale cao.
Pensioen
De periodes van tijdelijke werkloosheid zijn gelijkgestelde periodes voor uw pensioenberekening. Met andere woorden, u bouwt tijdens een periode van tijdelijke werkloosheid pensioenrechten op.
Vakantie
Als u aan het werk bent, bouwt u uw wettelijke vakantiedagen voor het volgende jaar op. ‘Wie door corona tijdelijk werkloos is, blijft vakantiedagen opbouwen’, zegt Mertens. Bij tijdelijke werkloosheid blijft u ook altijd anciënniteit opbouwen.
Formaliteiten
Werknemers die een uitkering voor tijdelijke werkloosheid willen ontvangen moeten zich aansluiten bij een vakbond (ABVV, ACLVB of ACV) of bij de Hulpkas voor Werkloosheidsuitkeringen (HVW). Dat zijn de instanties die instaan voor de uitbetaling van werkloosheidsuitkeringen. U moet dan een aanvraag voor een uitkering indienen.
Belastingen
Net zoals uw gebruikelijke loon moet u ook uitkeringen aangeven in uw jaarlijkse belastingaangifte. De belasting wordt berekend op basis van de aangegeven inkomsten. Daarbij wordt rekening gehouden met uw specifieke situatie. Als voorschot op de belasting wordt bedrijfsvoorheffing ingehouden. Op een uitkering voor tijdelijke werkloosheid wordt 26,75 procent bedrijfsvoorheffing ingehouden. Voor werknemers in de hogere inkomenscategorieën zal die inhouding te laag zijn, wat betekent dat ze belastingen moeten bijbetalen. ‘Zeker als er maar gedurende een of twee maanden tijdelijke werkloosheid is en de rest van het jaar gewoon loon wordt betaald, zal de uitkering belast worden als loon’, zegt Jef Wellens, fiscalist bij Wolters Kluwer.
De tarieven van de personenbelasting stijgen naarmate het inkomen toeneemt en kunnen oplopen tot 50 procent. ‘Er bestaat wel een specifieke belastingvermindering voor vervangingsinkomens. Voor werkloosheidsuitkeringen is die vermindering maximum van 1.828,41 euro per jaar, en die is beperkter dan die voor pensioenen en ziekte-uitkeringen. Bovendien zal de vermindering voor werkloosheid sneller worden afgebouwd dan die voor pensioen en ziekte naarmate er andere inkomsten zijn’, zegt Wellens. ‘Er is helemaal geen belastingvermindering voor werkloosheidsuitkeringen - tenzij voor die betaald aan oudere werklozen - zodra het totaal belastbaar jaarinkomen boven 29.600 euro uitkomt.’
Voorts geeft de fiscus twee maanden extra tijd om de personenbelasting te betalen. De enkele honderdduizenden Belgen die hun belastingafrekening - het aanslagbiljet voor inkomsten 2018 - nog niet hebben gekregen, moeten de belastingen die ze verschuldigd zijn niet binnen twee maar binnen vier maanden betalen.
Energiefacturen
Vlaanderen neemt voor één maand de water-, gas- en elektriciteitsfactuur over van gezinnen die hun inkomen zien dalen door plotse technische werkloosheid. Water, gas en elektriciteit mogen niet worden afgesloten.
Woonlening
Om de financiering van bedrijven en gezinnen op peil te houden en de negatieve impact van het coronavirus te beperken, heeft de federale regering met de Nationale Bank en de banken een akkoord bereikt over een pakket ingrijpende maatregelen. Particulieren met een hypothecaire lening krijgen zonder kosten betalingsuitstel tot 30 september. Dat uitstel geldt zowel voor kapitaalaflossingen als rentebetalingen. Het betalingsuitstel voor bedrijven en gezinnen wordt niet automatisch toegekend. Kredietnemers moeten aantonen dat ze in nood zijn door het coronavirus en betalingsuitstel vragen aan hun bank.
Daarnaast bestaat in Vlaanderen de gratis Verzekering Gewaarborgd Wonen. Daarmee kunt u zich kosteloos verzekeren tegen inkomensverlies door plotse werkloosheid, arbeidsongeschiktheid of onvrijwillige stopzetting van de zelfstandige activiteit. Maar u kunt er geen beroep op doen als u tijdelijk werkloos wordt. De verzekering is er alleen voor wie volledig werkloos is na een ontslag.
