Om hun grote liefde te volgen, om er te werken of omdat Vlaanderen gewoon te klein is. Steeds meer jonge mensen verhuizen - al dan niet tijdelijk - naar het buitenland.
‘Ouders zijn er zich vaak niet van bewust dat een kind in het buitenland hun vermogensplanning complexer maakt. Nog meer dan anders moeten ze waken over de belastingfactuur’, zegt Evelyne Van der Elst, advocaat bij het bureau Cazimir, dat zich specialiseert in vermogens. ‘De kinderen in het buitenland riskeren op een schenking of een erfenis veel meer belastingen te betalen dan hun broers of zussen die in België wonen. Of dat het geval is en hoeveel meer ze betalen, verschilt van land tot land.’
Elk land kan vrij de criteria - in het vakjargon de aanknopingspunten - bepalen op basis waarvan het erf- en schenkbelasting heft. Het ene land belast op basis van de band van de schenker of de overledene met het land, voor het andere land is de begunstigde of de erfgenaam het aanknopingspunt. Ook de locatie van de goederen kan een reden zijn om belastingen te heffen. ‘Omdat elk land eigen aanknopingspunten gebruikt en die niet afgestemd zijn op die van andere landen, bestaat het risico op dubbele belasting’, zegt Van der Elst.
Voor beroepsinkomsten heeft België met tal van landen een dubbelbelastingverdrag gesloten om - zoals de naam het aangeeft - dubbele belasting te vermijden. Voor de erfbelasting heeft België echter alleen met Frankrijk zo’n verdrag, voor schenkingen zijn er helemaal geen verdragen.
Altijd in België
Als u in ons land woont, dan moeten uw kinderen altijd Belgische schenk- of erfbelasting betalen. Ook als ze al jaren in het buitenland wonen. België - de facto de gewesten - heft successierechten op het wereldwijde vermogen van een overleden inwoner: niet alleen op uw bezittingen in België, maar ook op die buiten de landsgrenzen.
De tarieven voor (klein)kinderen schommelen in het Vlaams Gewest tussen 3 en 27 procent, afhankelijk van de waarde van het erfdeel. Doet u een schenking en laat u die registreren, dan is schenkbelasting verschuldigd. Registratie is sowieso verplicht als u vastgoed wegschenkt of als u schenkt met een notariële akte. Het schenktarief voor vastgoed schommelt in Vlaanderen tussen 3 en 27 procent, voor andere bezittingen is er een vast tarief van 3 procent.
Afhankelijk van het land waar uw kinderen wonen, kunnen ze daar ook nog eens belastingen verschuldigd zijn. De Belgische overheid houdt rekening met in het buitenland betaalde erfbelasting. Met belastingen op schenkingen doet ze dat nooit.
Met in het buitenland betaalde erfbelasting houdt België rekening. Met belastingen op schenkingen niet.
Voor vastgoed wordt de buitenlandse erfbelasting afgetrokken van de in België verschuldigde bedragen. Als een kind bijvoorbeeld in België 50.000 euro erfbelasting verschuldigd is en in het land waar het woont 30.000 euro, dan moet het in België dus 20.000 euro (50.000 - 30.000 euro) betalen. ‘De verrekening van de buitenlandse erfbelasting op vastgoed is veel voordeliger dan die op roerende goederen’, zegt Van der Elst.
Voor roerende goederen zoals cash en beleggingen is er geen vermindering, maar wordt gewerkt met een zogenaamde passiefpost. De buitenlandse belasting wordt beschouwd als een schuld en wordt afgetrokken van het bedrag waarop de Belgische erfbelasting wordt berekend. Stel dat Jan een beleggingsportefeuille van 1 miljoen euro nalaat. Zijn zoon moet in het buitenland 100.000 euro betalen op die erfenis. Dat laatste wordt als een schuld beschouwd en daarom afgetrokken van de 1 miljoen euro vermogen. Daardoor moet de zoon maar op 900.000 euro Belgische erfbelasting betalen.
Andere landen
Een overzicht van de situatie wat erf- en schenkbelasting betreft in vier landen waar veel Vlamingen wonen.
1. Duitsland
Inwoners van Duitsland moeten Duitse erf- en schenkbelasting betalen op het wereldwijde vermogen dat ze erven of geschonken krijgen. ‘Iemand wordt al heel snel als Duits rijksinwoner beschouwd’, zegt Wim Vermeulen, advocaat bij Cazimir. ‘Het volstaat eigenaar te zijn van een woning in Duitsland en er regelmatig te verblijven. Ook korte verblijven tijdens de vakantieperiodes of bijvoorbeeld 15 weekends per jaar worden al beschouwd als een regelmatig verblijf.’ Als uw kinderen of kleinkinderen de Duitse nationaliteit hebben, dan behouden ze de status van fiscaal inwoner van Duitsland tot vijf jaar na het verlaten van het land.
De tarieven van de Duitse erf- en schenkbelasting zijn progressief en liggen tussen 7 en 30 procent. Toch valt de belastingfactuur gematigder uit dan op het eerste gezicht lijkt. Duitsland geeft een belastingkrediet: de erf- of schenkbelasting betaald op niet-Duitse goederen mag afgetrokken worden van de in Duitsland verschuldigde belasting. Daardoor is geen Duitse erfbelasting verschuldigd als die lager is dan wat in het Vlaams Gewest betaald moet worden.
Daarnaast geeft Duitsland zowel voor de schenk- als erfbelasting vrijstellingen: ten belope van 400.000 euro voor kinderen en 200.000 euro voor kleinkinderen. Die vrijstelling kan om de tien jaar opnieuw gebruikt worden. ‘Dat biedt de mogelijkheid om met gespreide schenkingen een dubbele taxatie te vermijden’, zegt Van der Elst.
2. Frankrijk
Door het dubbelbelastingverdrag is het risico op dubbele erfbelasting in België en Frankrijk klein. Volgens dat verdrag wordt vastgoed belast in het land van ligging, nagenoeg al het overige wordt belast in het land waar de overledene woonde.
Wie in Frankrijk woont, betaalt erf belasting op vastgoed in het land van ligging, nagenoeg al het overige wordt belast in het land waar de over ledene woonde.
‘Maar die bescherming geldt niet voor de schenkbelasting. Als u schenkt aan een kind dat in Frankrijk woont, is de kans reëel dat het zowel in België als in Frankrijk schenkbelasting betaalt’, waarschuwt Van der Elst. In Frankrijk moet schenkbelasting betaald worden op alles wat een inwoner ontvangt uit een schenking. ‘Dat geldt bijvoorbeeld ook voor aandelen van een Belgische vennootschap met daarin Frans vastgoed of een rekening-courant van een Franse vennootschap’, zegt Vermeulen. De Franse tarieven lopen op tot 40 procent.
De belasting is alleen verschuldigd als de begunstigde ten minste zes jaar in de tien jaar voorafgaand aan de schenking Frans rijksinwoner was. Frankrijk staat ook een vermindering toe met het bedrag van de in België verschuldigde belasting, voor zover niet-Franse goederen werden geschonken.
3. Nederland
Als uw kinderen bij onze noorderburen wonen, dan betalen ze niet meer dan mochten ze nog in België wonen. Nederland gebruikt het inwonerschap van de overledene als aanknopingspunt, waardoor uw kinderen op een schenking of erfenis alleen Belgische belastingen moeten betalen. Ze lopen dus geen risico op dubbele belasting.
‘Er moet ook geen erf- of schenkbelasting betaald worden op de overdracht van vastgoed in Nederland, op voorwaarde dat de overledene geen Nederlands resident is. Bij een schenking moet wel overdrachtsbelasting betaald worden. Het tarief voor woningen is 2 procent’, zegt Vermeulen.
Toch schuilt een fiscale adder onder het gras. ‘Als het vermogen van uw kinderen groeit, riskeren ze zwaarder belast te worden door de Nederlandse vermogensbelasting. Die zogenaamde box 3 belasting is een heffing op spaar- en beleggingsinkomsten. ‘Een belastingplichtige wordt geacht een fictief rendement te behalen op het totaal van zijn bezittingen verminderd met de schulden’, zegt Vermeulen. Het effectieve tarief van die belasting stijgt met het vermogen: 0,8613 procent voor een vermogen tot 75.000 euro, 1,38 procent tussen 75.000 en 975.000 euro, en 1,617 procent voor hogere bedragen.
4. Spanje
Een inwoner van Spanje moet Spaanse belasting betalen op alles wat hij erft of geschonken krijgt, ongeacht de woonplaats van de overledene of de schenker en de ligging van de goederen. ‘Uw kinderen moeten naast de Belgische erfbelasting op uw wereldwijd vermogen ook nog Spaanse belasting op hun erfdeel of schenking betalen’, zegt Van der Elst. De belastingtarieven en de eventuele vrijstellingen verschillen naargelang de regio in Spanje.
Daarnaast heeft Spanje ook een vermogensbelasting. Spaanse residenten moeten die betalen als het wereldwijde vermogen aan het einde van het jaar groter is dan 700.000 euro per persoon. De tarieven stijgen met het vermogen en schommelen tussen 0,2 en 2,5 procent.
