‘Kaasroute' om belastingvrij te schenken niet volledig dicht

Een roerende schenking voor een Belgische notaris daarentegen wordt altijd belast tegen 3 procent als u schenkt aan uw partner of kinderen en tegen 7 procent als u schenkt aan iemand anders. Laat u het vermogen via de erfenis overgaan, dan loopt de belastingfactuur nog verder op. Dan geldt de progressieve erfbelasting, die opklimt tot 27 procent voor partners en kinderen en 65 procent voor anderen.

‘Ook wie zijn vermogen in feite nog niet wil overdragen, bijvoorbeeld omdat hij zich nog te jong voelt of de controle nog niet uit handen wenst te geven, opteert momenteel vaak voor de Nederlandse route’, gaat Seyns verder. Zich levenslang de inkomsten van en de controle over het door hem geschonken vermogen behouden kan door te schenken met voorbehoud van vruchtgebruik. Wim Vetters van Eubelius: ‘Het typische voorbeeld is de schenking van een effectenportefeuille door vader en moeder aan de kinderen. Op deze manier blijven de ouders de dividenden verder innen en de portefeuille beheren. Wanneer ze overlijden, dooft hun vruchtgebruik uit en is er geen erfbelasting te betalen.’

Een schenking met voorbehoud van vruchtgebruik vereist evenwel altijd een notariële tussenkomst. ‘De Nederlandse notarissen in de grensstreek (Breda, Maastricht...) zijn dan ook zeer goed vertrouwd met het Belgische recht en verlijden doorgaans wekelijks verschillende akten voor Belgen’, weet Vetters. Want in tegenstelling tot hun Belgische confraters zijn de Nederlandse notarissen niet verplicht deze akte in België te registreren, waardoor de schenkbelasting uitgespaard wordt.

Vanaf 1 juni is dat evenwel verleden tijd. Vetters: ‘Vanaf die dag zal de Vlaamse Belastingdienst (Vlabel) erfbelasting heffen op roerende schenkingen met voorbehoud van vruchtgebruik die niet geregistreerd worden, zelfs na de verdachte periode van drie jaar.’ Ontsnappen aan zowel schenk- als erfbelasting zal daardoor niet meer mogelijk zijn door de roerende goederen gesplitst in te schrijven. Men zal een van beide moeten betalen: ofwel schenkbelasting op het moment van de schenking, ofwel erfbelasting bij het overlijden van de schenker.

Door deze deadline van 1 juni kregen de Nederlandse notarissen in de grensstreek de afgelopen weken aanzienlijk meer Vlamingen over de vloer. Want schenkingen van voor 1 juni vallen niet onder de nieuwe regeling.

‘Maar ook na 1 juni is de belastingvrije kaasroute niet volledig gesloten’, sussen vermogensplanners in koor. Vlabel viseert volgens hen enkel de schenking met voorbehoud van vruchtgebruik, niet de alternatieven die hetzelfde resultaat bereiken, met name behoud van inkomsten en controle over de geschonken goederen. De meest naar voren geschoven techniek is die van een schenking onder last van een lijfrente, eventueel in combinatie met een burgerlijke maatschap.

Vetters: ‘Dankzij de last van de lijfrente, bijvoorbeeld van 4 procent, kan de schenker rekenen op inkomsten uit het geschonken vermogen. Opdat de schenker bijvoorbeeld zou kunnen bepalen wanneer aandelen uit de portefeuille verkocht of aangekocht worden en het stemrecht zou kunnen uitoefenen op de algemene vergadering moet een bijkomende controlestructuur voorzien worden. Courant wordt hiervoor een burgerlijke maatschap gebruikt. Dat is een soort vennootschapsvorm zonder rechtspersoonlijkheid die zeer gemakkelijk op te richten is en volledig anoniem is omdat de oprichtingsakte niet in het Belgisch Staatsblad bekendgemaakt hoeft te worden. De schenker(s) wordt/worden aangeduid als onafzetbare statutaire beheerder(s) van de maatschap. Zo behouden zij volledige controle over het vermogen. Omdat het gaat over een schenking zonder last van vruchtgebruik valt ze niet onder het nieuwe standpunt van de Vlaamse Belastingdienst.’

De Vlaamse fiscus wenst niet in algemene termen te reageren op de voorgestelde constructie: ‘Wij benadrukken dat elk dossier specifiek is en op zijn individuele concrete modaliteiten moet worden getoetst. Dat is wat van ons als belastingadministratie wordt gevraagd en wat we ook doen. Is er belastbare materie, dan belasten wij die. Is die er niet, dan belasten we niet. Wil een belastingplichtige, of zijn vermogensplanner, op voorhand zekerheid hebben hoe wij het concrete dossier zullen behandelen, dan kan hij of zij altijd een rulingaanvraag doen’, zegt Annick Ghysens van de Vlaamse Belastingdienst.