Onnodig te vermelden dat erfenissen een bron zijn van veel ergernissen en conflicten. Een debat over erfenisrecht, wekt altijd veel belangstelling zoals zaterdag bleek op Finance Avenue, het jaarlijks evenement van De Tijd en zusterkrant L'Echo voor beleggers.
Notaris Christophe Blindeman en de advocaten Nathalie Labeeuw (Cazimir) en Wim Vetters (Eubelius) deden het publiek een aantal tips aan de hand om te verhinderen dat de erfenisplanning uitdraait op een nachtmerrie.
Een eerst tip is dat u niet overhaast tewerk mag gaan. Het gezegde 'Bezint eer ge begint', geldt in het bijzonder voor de regeling van uw nalatenschap. Sommige mensen hebben al eens de neiging om tijdens het leven al grote kapitalen weg te schenken. Omgekeerd hebben anderen veel schroom om nog tijdens het leven een deel van het vermogen los te laten. 'De meeste mensen kleden zich niet graag uit vooraleer ze gaan slapen, een uitdrukking die in het raam van erfenisplanning op zijn plaats is', stelt Blindeman. 'U moet zich altijd afvragen of u datgene wat u al wegschenkt, niet vroeg of laat zult missen'.
'U moet bereid zijn alle kaarten op tafel te leggen'
Tweede tip is dat u zich maar beter kunt laten adviseren. Een erfenisplanning is geen voorrecht voor vermogende personen. 'Successieplanning is niet het exclusieve terrein voor grote vermogens', vervolgt Blindeman. 'Je kan al voor een eerste advies eens bij de notaris langsgaan. De drempel is laag. Een goede planning vergt ook niet altijd juridische hoogstandjes. Soms is successieplanning een groot woord voor iets eenvoudig. Een schenking van een effectenportefeuille met voorbehoud van vruchtgebruik is geen juridische "high-tech"'.
Derde tip: Breng de verschillende adviseurs rond één tafel. Blindeman: 'Het gebeurt vaak dat cliënten eerst bij hun bankier langsgaan, vervolgens bij hun accountant en advocaat aankloppen en pas dan naar de notaris gaan. Het is veel efficiënter werken als al die adviseurs samen komen. Dan kan elke raadgever, elk vanuit zijn of haar vakgebied, nuttige input geven'.
Transparant
Om van uw erfenisplanning een succes te maken, is het verder absoluut noodzakelijk dat u transparant bent u niets voor uw raadgevers achterhoudt. 'U moet bereid zijn u bloot te geven en alle kaarten op tafel te leggen', zegt advocaat Nathalie Labeeuw ( Cazimir). De hele planning kan in de soep draaien als particulieren verzwijgen dat ze nog andere bezittingen hebben.
'Betrek uw schoonfamilie niet bij uw erfenisplanning.'
Het gebeurt regelmatig dat mensen niet weten hoe hun eigen vermogenssituatie er precies uitziet. 'Zeven op de tien cliënten weten niet onder welk stelsel ze zijn gehuwd', illustreert Blindeman. 'Soms denken mensen dat ze gehuwd zijn onder een stelsel van scheiding van goederen, maar al je er dan het huwelijkscontract bijneemt, blijkt dat er toch een addertje onder het gras zit, bijvoorbeeld omdat er een stelsel van gemeenschap is aan toegevoegd'.'
Een vijfde raadgeving: 'Laat uw erfenisplanning om de zoveel jaren herbekijken. Net zoals je de boiler of de auto aan een onderhoudsbeurt onderwerpt', vervolgt Labeeuw. 'Mensen veranderen, situaties veranderen, het vermogen evolueert. Daarom is het verstandig je planning regelmatig terug onder de loep te nemen'.
Het is verder geen goed idee om de overdracht naar de volgende generraties alleen te plannen met de bedoeling zo weinig mogelijk belastingen te betalen. 'U moet het totale plaatje bekijken, niet alleen het fiscale', zegt Labeeuw. Dat impliceert dat u goed nadenkt over wat u precies voor uw kinderen of andere nabestaanden wenst. Dat is absoluut noodzakelijk voor nieuw samengestelde gezinnen'.
"Soms is successieplanning een groot woord voor iets eenvoudigs."
Hoewel fiscale motieven niet de enige reden mogen zijn voor een goede planning, worden de fiscale beweegredenen wel belangrijker naarmate de erflater rijker is, slechts één kind heeft of helemaal geen. In al die gevallen dreigen de erfgenamen veel meer belastingen te moeten betalen. Hebt u geen kinderen, en alleen broers, zusters, neven en nichten, dan dreigt 65 procent van uw vermogen naar de fiscus te vloeien.
'Tot slot is het absoluut af te raden om de schoonfamilie bij de planning te betrekken', waarschuwt advocaat Wim Vetters. 'Dat is de snelweg nemen naar een hoop miserie'.
