De circulaire van de federale overheidsdienst Financiën is van belang voor wie met een doordachte planning registratie- en successierechten wil drukken. Elke constructie die als hoofddoel heeft belastingen te ontlopen, kan als een ‘fiscaal misbruik’ worden bestempeld. De nieuwe rondzendbrief vervangt die van 19 juli vorig jaar, waarin voor het eerst de handelingen die in principe wel of niet beschouwd zullen worden als misbruik werden opgelijst.
‘De aanpassing werd doorgevoerd na een aantal terechte kritieken op de vorige circulaire en op basis van enkele concrete gevallen die zich ondertussen hebben voorgedaan. De mogelijkheid tot tegenbewijs werd ook beter in de verf gezet’, zegt Francis Adyns, woordvoerder van de federale overheidsdienst Financiën.
Lees meer over de constructies op de ‘witte’ en ‘zwarte’ lijst in De Tijd van zaterdag 20 april.
‘Positief is dat de fiscus verduidelijkt welke specifieke wetsbepalingen van toepassing zijn én in welke specifieke omstandigheden opdat sprake kan zijn van misbruik’, zegt Alain Van Geel, advocaat bij Tiberghien. ‘Zo worden niet langer alle inbrengen van een goed in een huwelijksgemeenschap gevolgd door een latere schenking aan de kinderen per definitie als misbruik beschouwd. De nieuwe versie geeft ook meer motivering waarom een bepaalde handeling misbruik is of niet, al blijven er nog onduidelijkheden. ‘Zo gaat de nieuwe rondzendbrief niet in op welke wijze waarop de belastingberekening gebeurt in geval van misbruik, hoewel hij dat in zijn aanhef aankondigt’, zeggen Rivus Advocaten Ann Maelfait en Anton van Zantbeek.
Opvallend is dat in de nieuwe rondzendbrief de gesplitste aankoop van vastgoed, in combinatie met een voorafgaande openlijke schenking, niet langer expliciet op de verdachte lijst staat. Die werkwijze is al jarenlang populair bij ouders die op latere leeftijd vastgoed willen kopen. Bij zo’n gesplitste aankoop kopen de ouders het vruchtgebruik en de kinderen de blote eigendom. De ouders schenken vooraf en in alle openheid het geld aan de kinderen om de blote eigendom te kopen, via een al dan niet geregistreerde schenking. Na het overlijden van de ouder voegt het vruchtgebruik zich bij de blote eigendom tot volle eigendom, zonder dat daarop successierechten verschuldigd zijn.
‘De circulaire van 10 april 2013 stelt duidelijk die van 19 juli 2012 te vervangen en heeft de gesplitste aankoop van de zwarte lijst geschrapt’, zeggen van Zantbeek en Maelfait. ‘We kunnen er daarom van uitgaan dat de techniek niet langer geviseerd wordt.’
‘Ook alle bepalingen opgenomen in een testament worden niet langer als ‘misbruik’ beschouwd’, zegt Maelfait. In tegenstelling tot vorige zomer staan technieken zoals het ‘ik-opa-testament’ en sommige duolegaten niet langer expliciet op de verdachte lijst. Achterliggende redenering is dat fiscaal misbruik enkel slaat op de handelingen die de belastingplichtige zelf stelt. Maar de opsteller van een testament is niet de belastingplichtige voor de successierechten. Het zijn de erfgenamen of legatarissen die de successierechten betalen.
