Met een testament zet u op papier hoe u uw bezittingen verdeeld wilt zien op de dag dat u er niet meer bent. Verplicht is het niet. Zonder testament wordt uw nalatenschap volgens de wettelijke regels verdeeld onder uw partner, kinderen, ouders en/of broers en zussen. Met een testament kunt u hun meer of minder geven, of delen van uw erfenis aan anderen toewijzen.
Volgens de Federatie van het Notariaat (Fednot) staan in het Centraal Register voor Testamenten (CRT) 1,4 miljoen testamenten geregistreerd. Daarvan zijn er 1 miljoen waarvan de opsteller nog in leven is. De gegevens van de testamenten blijven nog dertig jaar na het overlijden in het CRT.
Dat betekent niet dat 1 miljoen nog levende Belgen een testament hebben. Het is perfect mogelijk dat iemand met meerdere testamenten in het CRT staat. Op dit moment hebben 620.000 nog levende Belgen minstens een testament geregistreerd. Dat komt overeen met 7 procent van de 8,8 miljoen volwassenen die België begin 2019 telde volgens de recentste cijfers van de federale overheidsdienst Economie. Minderjarigen kunnen geen testament opstellen.
De grote troef van het testament is dat u het op elk moment kunt aanpassen. Verandert u van mening over wat u aan wie wilt nalaten - omdat u extra vermogen hebt opgebouwd, omdat uw familierelaties zijn veranderd of om welke reden dan ook - dan kunt u gewoon een nieuw testament opmaken. Omdat een testament een eenzijdig document is, hoeft u uw erfgenamen daar niet bij te betrekken. Dat akkoord zou u wel nodig hebben als u de verdeling van uw erfenis zou vastleggen in een erfovereenkomst.
Uit een analyse van de cijfers van notaris.be blijkt dat 140.000 Belgen, of bijna een kwart, zijn testament al minstens één keer heeft aangepast. (zie tabel onderaan) Onder hen zijn 5.500 Belgen die vijf of meer testamenten op hun naam hebben staan. Een enkeling heeft zelfs 56 testamenten laten inschrijven.
Populair
Het CRT bevat alleen de testamenten die voor een notaris in België zijn opgemaakt en de testamenten die iemand weliswaar eigenhandig heeft geschreven maar dat vervolgens bij een notaris in bewaring zijn gegeven.'We weten uiteraard niet hoeveel mensen zelf een testament gepend hebben en dat onder de spreekwoordelijke matras hebben gestopt', stipt notaris Carol Bohyn aan. Hoeveel testamenten in totaal in België circuleren, is dan ook koffiedik kijken.
Een testament opstellen was in de voorbije veertig jaar nooit zo populair. Vorig jaar alleen liet een recordaantal van 66.512 Belgen zijn testament registreren in het CRT. Die toenemende populariteit is onder meer te danken aan het nieuwe erfrecht, dat eind 2018 van kracht werd. Het geeft elke Belg een grotere marge om een deel van zijn vermogen na te laten aan wie hij wil.
Gezond verstand
‘Een testament is een momentopname. Bij elke stap in het leven – een huis kopen, kinderen krijgen, scheiden, relaties die nauwer of minder nauw worden – is het zinvol om na te gaan of het testament nog angepast is.'
Een of meerdere keren uw testament herschrijven lijkt misschien te wijzen op wispelturigheid, maar het kan ook blijk geven van gezond verstand. 'Een testament is een momentopname. Bij elke stap in je leven - een huis kopen, kinderen krijgen, scheiden - is het zinvol na te gaan of het nog aangepast is. Sowieso adviseren wij een testament elke vijf of tien jaar tegen het licht te houden. Want ook de wetgeving kan veranderen’, zegt Bohyn.
Het CRT bevat alleen de identiteit van de persoon die het testament heeft opgemaakt, de naam van de notaris die het bewaart en de datum waarop het is opgemaakt of aan een notaris in bewaring is gegeven. Zowel het bestaan als de inhoud van het testament wordt voor het overlijden nooit prijsgegeven. ‘Zo is de absolute discretie over de inhoud verzekerd’, zegt Fednot.
Aantal Belgen met testament | 619.218 |
---|---|
1 testament | 479.930 |
2 testamenten | 99.245 |
3 testamenten | 26.128 |
4 testamenten | 8.426 |
5 of meer testamenten | 5.489 |