De Vlaamse netkosten op de elektriciteitsfactuur zullen vanaf 1 januari 2022 anders berekend worden. Niet langer het totaal aantal verbruikte kilowatturen (kWh) worden bepalend voor de netkosten op de stroomfactuur. Wel het piekvermogen (kW) dat van het net gevraagd wordt zal de doorslag geven. De netkosten van een gezin of kmo zullen voor 80 procent bepaald worden door de netcapaciteit die op piekmomenten gebruikt wordt. Het effectieve verbruik telt nog voor 20 procent mee. Met die ingreep wil de Vlaamse regulator VREG mensen aanmoedigen om slimmer met hun stroomverbruik om te gaan en het net niet te veel te belasten.
Hoe kan ik de energiefactuur beperken?
Het zal de factuur ten goede komen om niet tegelijk de wasmachine op kookprogramma te zetten, te stofzuigen, de oven aan te zetten en de elektrische sauna voor te verwarmen.
Sowieso geldt voor ieder huishouden een minimumbijdrage overeenkomstig met een piekcapaciteit van 2,5 kilowatt (kW). Ook wanneer een gezin lagere piekverbruiken optekent, moet het dat minimumbedrag betalen. Worden er bij momenten meerdere grote stroomverslindende apparaten tegelijk aangeschakeld, waardoor er meer dan 2,5 kilowatt vermogen nodig is, dan neemt ook het capaciteitstarief toe.
De kunst wordt dus om het verbruik te spreiden en pieken af te vlakken. Het zal de factuur ten goede komen om niet tegelijk de wasmachine op kookprogramma te zetten, te stofzuigen, de oven aan te zetten en de elektrische sauna voor te verwarmen. Een gemiddeld gezin heeft vandaag een piekverbruik van 3,15 kilowatt. De meesten zullen dus boven het minimumbedrag uitkomen.
Hoe wordt mijn piekverbruik gemeten?
Iedere maand telt het kwartier met het hoogste verbruik. Kabbelt je stroomafname de hele maand rond de 2 kilowatt, maar zet je tijdens een kersfeestje alle gourmetstellen en de kerstverlichting aan waardoor je een piek bereikt van 6 kilowatt, dan zal voor die decembermaand 6 kilowatt meetellen. Voor het capaciteitstarief wordt het gemiddelde genomen van de pieken van de voorbije 12 maanden. Die ene zotte decembermaand zal dus maar voor een twaalfde meetellen.
Wie nog geen digitale meter heeft, zal nog niet extra moeten betalen voor zijn hoge verbruikspieken.
Belangrijk: om het piekverbruik te meten, is een digitale meter noodzakelijk. Niet iedereen zal dus direct met het capaciteitstarief te maken krijgen. Wie nog de oude analoge meter heeft, betaalt het minimumbedrag dat overeenkomt met een piekcapaciteit van 2,5 kW. Daarbovenop zullen mensen met een analoge meter nog een bijdrage moeten betalen op basis van hun totale stroomverbruik. Toch verwacht de VREG dat de omslag naar het capaciteitstarief er snel zal komen. De Vlaamse regering besliste onlangs dat tegen 2024 80 procent van de Vlamingen een digitale meter zou moeten hebben.
Wat met mijn zonnepanelen?
Ook mensen met zonnepanelen zullen het capaciteitstarief moeten betalen voor de stroom die ze van het net halen. Misschien zorgen de zonnepanelen er overdag voor dat het verbruik lager ligt, maar als dan ’s avonds toch de oven aan gaat en de elektrische wagen wordt opgeladen, zal dat avondlijke piekverbruik in rekening worden gebracht.
Voor mensen met zonnepanelen is het capaciteitstarief dus geen al te beste zaak. Wel blijven ze voorlopig gespaard van het tarief dat ook ingevoerd zou worden voor de injectie van zonnestroom op het net. ‘Aanvankelijk was het de bedoeling dat prosumenten ook een zeer beperkt injectietarief zouden betalen voor de stroom die ze op het net zetten, maar die plannen zijn voor onbepaalde tijd uitgesteld’, zegt VREG-woordvoerder Sofie Lauwaert. Over de mogelijkheid om zo’n injectiebijdrage te vragen van mensen met zonnepanelen loopt een rechtszaak bij het Grondwettelijk Hof.
Het was de bedoeling dat mensen met zonnepanelen ook een zeer beperkt injectietarief zouden betalen voor de stroom die ze op het net zetten, maar die plannen zijn voor onbepaalde tijd uitgesteld.
Waarom wordt een tweede verblijf duurder?
Iemand die één keer per maand in zijn buitenverblijf komt, zal een relatief laag jaarverbruik hebben waardoor de nettarieven momenteel beperkt zijn. Maar als die maandelijkse piekverbruiken overeenkomen met die van een gewone gezinswoning, zullen de nettarieven vanaf 2022 fors duurder uitvallen. Ook het minimumtarief zorgt voor een factuurstijging bij veel tweede verblijven. Ook in de maanden waarin het tweede verblijf leeg staat wordt gerekend alsof er een piekverbruik van 2,5 kilowatt plaatsvond. De idee achter die ingreep is dat de stroomkabels naar een tweede verblijf even duur zijn als die naar een gewone gezinswoning, los van de vraag hoe vaak er stroom door moet.
