Eigenaars van zonnepanelen die over een digitale meter beschikken, moeten voortaan een netvergoeding op basis van het reële gebruik betalen. Als de zonnepanelen voor eind 2020 werden geplaatst, hadden die eigenaars tot nu de keuze: een terugdraaiende teller gebruiken en het prosumententarief - een forfaitaire bijdrage - betalen, of betalen op basis van hun reële gebruik. Dat werd zo bepaald in het Vlaamse energiedecreet, dat de vorige regering nog heeft goedgekeurd.
Tegen die keuzemogelijkheid maakten de Vlaamse energiewaakhond VREG, de federale tegenhanger CREG, de energieproducentenorganisatie Febeg en de federale regering bezwaren. Ze vonden die discriminerend tegenover elektriciteitsgebruikers zonder zonnepanelen. Tegelijk zagen ze een probleem met de bevoegdheden. Ze stapten daarom naar het Grondwettelijk Hof.
Dat vernietigt de bepalingen die het oude systeem van het prosumententarief tijdelijk in stand houden op basis van een bevoegdheidsoverschijding. Het prosumententarief bundelt het distributietarief - een Vlaamse bevoegdheid - en het transmissietarief - een federale bevoegdheid. De Vlaamse regering kon er dus niet over beslissen.
Geen terugwerkende kracht
Eigenaars van zonnepanelen moeten er niet voor vrezen dat ze nog een afrekening krijgen om het verschil in het verleden tussen het prosumententarief en het reële tarief te betalen.
Het Grondwettelijk Hof besliste ook dat het schrappen van de mogelijkheid van de terugdraaiende teller niet met terugwerkende kracht gebeurt. Eigenaars van zonnepanelen moeten er dus niet voor vrezen dat ze nog een afrekening krijgen om het verschil in het verleden tussen het prosumententarief en het reële tarief te betalen.
In een reactie zegt Vlaams minister van Energie Zuhal Demir (N-VA) dat de politiek niet licht over dit arrest mag gaan. 'De uitspraak heeft gevolgen voor ongeveer 101.000 gezinnen die investeerden in zonnepanelen en al over een digitale meter beschikken', zegt Demir. 'Daarbij komen de 470.000 installaties die nog een digitale teller moeten krijgen.'
Demir laat het arrest grondig analyseren en trekt vrijdag naar de ministerraad om te bespreken welke opties er zijn voor de getroffen gezinnen.
De zonnepanelensector betreurt de beslissing van het Grondwettelijk Hof. De installateursgroep Techlink, de leveranciersfederatie FEBEG en de Organisatie Duurzame Energie ODE roepen op tot overleg met de Vlaamse regering.
'Deze beslissing heeft zeker een impact op mensen die de afgelopen jaren zonnepanelen hebben gelegd', zegt Dirk Van Evercooren, algemeen directeur van ODE. 'Het is belangrijk op korte termijn een oplossing uit te werken die de betrokken klanten snel perspectief biedt.'
Volgens Van Evercooren is de impact het zwaarst voor mensen die nog maar pas zonnepanelen lieten installeren. Zij konden slechts kort gebruikmaken van de terugdraaiende teller. 'De impact is het zwaarst voor mensen die in 2020 geïnvesteerd hebben in zonnepanelen. Zij kunnen niet meer van het oude systeem genieten en hebben ook geen recht op de premie die de Vlaamse regering in het leven heeft geroepen voor installaties die geplaatst worden vanaf 2021.'
De organisaties hopen dan ook dat het overleg met de Vlaamse regering een oplossing biedt.