Ook als we ervan uitgaan dat de kernuitstap het aanbod aan elektriciteit niet te sterk verstoort, blijft het toch afwachten wat die zal betekenen voor de bevoorrading en de prijs. Tegelijk worden we almaar meer naar elektriciteit als energiebron gestuurd. Voor de verwarming van onze woningen worden op elektriciteit werkende warmtepompen gepromoot. Ook de elektrische wagen is in opmars.
De combinatie van mogelijk hogere elektriciteitsprijzen en een groter verbruik doet heel wat mensen naar zonnepanelen kijken. Die kunnen een oplossing bieden, maar alleen als de opgewekte elektriciteit goed gespreid in de tijd gebruikt wordt. Het eigenverbruik ligt momenteel gemiddeld op 30 procent. Dat betekent dat 70 procent het net op gaat, om er later weer afgehaald te worden.
Geen zorgen
Eigenaars van zonnepanelen die voor het einde van 2020 werden geplaatst hoeven zich daar - voorlopig - geen zorgen over te maken. Zij hebben nog een terugdraaiende teller en betalen tot hun installatie 15 jaar is het prosumententarief, een forfaitaire netvergoeding. Hun stroomfactuur wordt dus niet afgerekend op basis van het reële gebruik dat ze van het distributienet maken.
Dat die eigenaars van de terugdraaiende teller kunnen blijven genieten, is niet zeker. De Vlaamse energieregulator VREG heeft een procedure lopen bij het Grondwettelijk Hof om het systeem van het prosumententarief af te schaffen.
Zelfverbruik
Wie pas vanaf 2021 zonnepanelen installeert, moet net als mensen zonder zonnepanelen energiekosten betalen op basis van het reële gebruik van het net. U krijgt in dat geval wel een vergoeding voor de elektriciteit die u in het net injecteert: de elektriciteit die uw panelen produceren en die u niet zelf onmiddellijk gebruikt. Maar die vergoeding bedraagt maar een tiende van wat u voor de afname van elektriciteit betaalt. Om te besparen wordt het daarom belangrijker uw zelfverbruik te maximaliseren, door de elektriciteit te verbruiken op het moment dat die geproduceerd wordt.
Met de besparing op de energiefactuur en de Vlaamse premie is de terugverdientijd van een thuisbatterij minder dan tien jaar.
Bovendien worden de netkosten vanaf 2022 berekend volgens een nieuw capaciteitstarief. Daarbij wordt wat u betaalt voor het gebruik van het distributienet voornamelijk berekend op basis van de pieken in uw verbruik. Die liggen voor de meeste mensen op hetzelfde moment: ’s avonds als de verwarming aangaat, het fornuis gebruikt wordt en de droogkast wordt aangezet. Voor installaties die ouder zijn dan 15 jaar wordt sowieso het capaciteitstarief aangerekend.
Zonnepanelen produceren vaak voldoende elektriciteit om aan het grootste deel van de gezinsbehoeften te voldoen. Maar de zon schijnt meestal op het moment dat de eigenaars geen elektriciteit verbruiken. Als ze het eigenverbruik op de juiste manier opkrikken, moeten ze minder elektriciteit van het net halen en kunnen ze pieken vermijden.
Het komt er dus op aan het verbruik beter te spreiden over de dag. Vanzelfsprekend is dat niet. Het betekent dat u toestellen met een groot verbruik, zoals wasmachines en droogkasten, overdag hun werk moet laten doen. Ook een elektrische auto opladen doet u beter overdag, maar vaak bent u dan op kantoor of op verplaatsing.
Om te vermijden dat u een overschot aan elektriciteit op het net moet zetten, kunt u een of meerdere thuisbatterijen kopen. Op die manier kunt u uw eigenverbruik opkrikken tot 70 à 80 procent. Helemaal onafhankelijk worden van het net is bijna niet haalbaar. Een netvergoeding moet u dus nog altijd betalen.
Tariefomwenteling
Met het huidige tariefsysteem zijn batterijen nog altijd niet rendabel. Maar daar kan verandering in komen na de tariefomwenteling van 2022. Een batterij met een opslagcapaciteit van 5,8 kWh - goed voor een gemiddeld gezinsverbruik van 4.000 kWh per jaar - kost ongeveer 4.000 euro. Volgens simulaties van de energiegroep Engie levert de combinatie van zonnepanelen met een batterij per jaar een voordeel van 700 euro op: 430 euro dankzij de zonnepanelen en 270 euro op rekening van de batterij.
Met dat voordeel van 270 euro komt u over een levensduur van 15 jaar nog net niet uit de kosten voor de aankoop van de batterij. Daar snelt de Vlaamse overheid te hulp. Sinds augustus 2019 kunnen particulieren een Vlaamse premie voor de installatie van een thuisbatterij aanvragen. Normaal liep die subsidiëring af, maar de Vlaamse regering heeft beslist die te verlengen tot eind 2021. Het premiebedrag blijft onveranderd: 250 euro per kilowattuur werkelijke capaciteit van het batterijsysteem, met een maximum van 3.200 euro of 35 procent van de investeringskosten.
Voor een batterij van 5,8 kWh levert dat een premie van 1.275 euro op. Met de besparing op de energiefactuur van 270 euro per jaar en de Vlaamse premie is de terugverdientijd van de batterij minder dan tien jaar. Omdat een thuisbatterij tot 15 jaar meegaat, wordt de aankoop dus stilaan interessant.
