Het aantal gepensioneerden dat een centje wil bijverdienen, blijft stijgen. In het derde kwartaal van 2022 waren er 14.468 gepensioneerden actief als flexi-jobber. Een verdubbeling tegenover twee jaar eerder: toen waren het er 7.408. Ook het aantal gepensioneerden dat bezig is als zelfstandige stijgt: eind 2021 waren dat er 130.117, terwijl het er eind 2017 nog maar 105.649 waren. Maar mag u zomaar onbeperkt bijverdienen als u met pensioen bent? En heeft dat een invloed op uw wettelijk pensioenbedrag?
Mag ik onbeperkt bijverdienen of dreig ik mijn wettelijk pensioen te verliezen?
Wie graag iets wil bijverdienen als hij met pensioen is, moet aan enkele voorwaarden voldoen om dat onbeperkt te mogen doen. ‘Gaat u met pensioen in het jaar waarin u de pensioengerechtigde leeftijd bereikt (momenteel 65 jaar), dan mag u onbeperkt bijverdienen naast het pensioen dat u ontvangt’, zegt specialist Jasper Lambrichts van hr-dienstverlener Liantis. ‘Dat mag ook als u de pensioengerechtigde leeftijd nog niet hebt bereikt, maar wel een loopbaan van 45 jaar achter de rug hebt.’
Bent u nog niet op pensioengerechtigde leeftijd en hebt u ook geen loopbaan van 45 jaar achter de rug, dan gelden er andere regels. ‘U moet het inkomen naast uw pensioen beperken’, waarschuwt Lambrichts. ‘Hoeveel u mag bijverdienen, hangt af van een hele rist factoren, zoals uw leeftijd, het type pensioen dat u ontvangt, het soort werk dat u doet en of u een eventuele kinderlast hebt. De grensbedragen worden jaarlijks geïndexeerd.’
Die regeling geldt voor iedereen: zowel voor personen die een zelfstandigen- of werknemerspensioen hebben als voor wie een ambtenarenpensioen krijgt. ‘Voor die grenzen houdt de Pensioendienst rekening met uw netto belastbaar jaarinkomen als zelfstandige. Voor alle andere beroepsactiviteiten, bijvoorbeeld uit verenigingswerk of als flexi-jobber, wordt er gekeken naar de bruto-inkomsten. Verdient u gelijktijdig bij als werknemer en zelfstandige? Dan wordt 100 procent van uw netto belastbaar inkomen als zelfstandige samengeteld met 80 procent van uw bruto-inkomsten als werknemer. Het resultaat wordt vervolgens getoetst aan de inkomensgrens die van toepassing is op zelfstandigen’, aldus Lambrichts.
‘Bent u nog geen volledig kalenderjaar met pensioen en oefent u tijdens dat onvolledige pensioenjaar een beroepsactiviteit uit, dan wordt het grensbedrag herleid tot het aantal maanden pensioengenot’, verduidelijkt Lambrichts. ‘Wie bijvoorbeeld op 1 mei met pensioen gaat en zijn pensioen cumuleert met een beroepsinkomen dat hij moet beperken, zal tijdens de eerste acht maanden pensioen zijn inkomen moeten beperken tot 8/12 van het grensbedrag.’
Gelden er andere grenzen voor een gezinspensioen?
‘Een gezinspensioen is een pensioen dat wordt uitbetaald aan een van de gehuwden en is bestemd voor beide echtgenoten’, vertelt Lambrichts. U zult een gezinspensioen krijgen als u aan enkele voorwaarden voldoet. Zo moet u gehuwd zijn; bovendien mag uw partner ofwel geen beroepsinkomen hebben, ofwel moet het lager liggen dan de grens van de toegelaten activiteit. Een andere mogelijkheid is dat het pensioen van uw partner kleiner is dan het bedrag dat u voor hem of haar extra zult ontvangen.
Het bedrag van het gezinspensioen is 25 procent hoger dan het alleenstaandenpensioen. De Pensioendienst gaat zelf na volgens welk tarief uw pensioen moet worden uitbetaald en zal altijd het pensioen uitbetalen dat voor u het voordeligst is.
Wie een gezinspensioen krijgt, moet rekening houden met andere grensbedragen en ook uw partner moet zijn of haar bijkomende inkomsten beperken.
Wat als ik toch te veel bijverdien?
Wie niet onbeperkt mag bijverdienen, maar dat toch doet, riskeert zijn pensioen geheel of gedeeltelijk te verliezen. ‘Er wordt gekeken naar het percentage dat u te veel verdiende en dat percentage wordt afgetrokken van het pensioen dat u ontving binnen dat kalenderjaar.
Wie niet onbeperkt mag bijverdienen en dat toch doet, riskeert zijn pensioen geheel of gedeeltelijk te verliezen.
Verdiende u bijvoorbeeld 20 procent te veel, dan zal er 20 procent van uw pensioen worden afgetrokken’, zegt Lambrichts. ‘Overschrijdt u het grensbedrag met 100 procent of meer, dan moet u het volledige pensioenbedrag van dat jaar terugstorten.’
Op welke manier kan ik bijverdienen als ik met pensioen ben?
U kunt op een aantal manieren een centje bijverdienen als u met pensioen bent. Zo kunt u gewoon als werknemer aan de slag blijven, maar u kunt ook fiscaal voordelig flexi-jobben. Andere mogelijkheden zijn dat u als zelfstandige bijklust of verenigingswerk doet.
Flexi-job
‘Sinds 2018 kunnen ook gepensioneerden flexi-jobben’, zegt Matthias Debruyckere, juridisch expert bij Liantis. ‘U moet dan als gepensioneerde bekendstaan bij de overheid. Die checkt of u 65 jaar bent en dus de pensioengerechtigde leeftijd hebt bereikt.’
Ook wie met vervroegd pensioen is, kan in sommige gevallen flexi-jobben. ‘Als u nog geen 65 bent, kijkt de overheid na of u in het derde voorafgaande kwartaal minstens vier vijfde gewerkt hebt, net zoals bij mensen die nog een hoofdberoep uitoefenen. Is dat niet het geval, dan controleert de overheid of u in het tweede voorafgaande kwartaal geregistreerd stond als gepensioneerde in het Pensioenkadaster.’
Flexi-jobben kan onder meer in de horeca, in warenhuizen, bij kappers, bij bakkers en in de gezondheidszorg.
Wie flexi-jobt, betaalt op de extra inkomsten geen belastingen of sociale bijdragen, waardoor het brutoloon gelijk is aan het nettoloon. Flexi-jobben kan niet in elke sector. ‘Het kan onder andere in de horeca, in warenhuizen, bij kappers, bij bakkers en in de gezondheidszorg’, zegt Debruyckere. ‘In de gezondheidssector kunt u niet in een zorgberoep flexi-jobben, maar een logistieke functie uitoefenen is wel mogelijk.’
Zelfstandige
U kunt na uw pensionering uw werk als zelfstandige voortzetten, of beginnen als zelfstandige. ‘Meer en meer zelfstandigen zetten trouwens na hun pensionering hun werk simpelweg voort. Dat blijkt uit cijfers van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekering der Zelfstandigen (RSVZ). Eind 2021 was één tiende van alle actieve zelfstandigen aan de slag naast hun pensioen. Dat komt neer op zo’n 130.000 gepensioneerden die werken als zelfstandige’, zegt Lambrichts.
‘Werkte u voor uw pensionering al als zelfstandige, dan kunt u uw activiteiten gewoon voortzetten’, vertelt Lambrichts. ‘Daarvoor moet u in principe niets doen. Heel veel gebeurt automatisch. Nadat u de documenten hebt ingevuld om uw pensioen aan te vragen, krijgt uw sociaal verzekeringsfonds een melding. Uw loopbaancategorie wordt dan aangepast, waardoor uw sociale bijdrage verandert. Als gepensioneerde zelfstandige betaalt u 14,70 procent sociale bijdragen in plaats van 20,50 procent. Hebt u een aanvullend pensioenpotje opgebouwd? Dan krijgt ook uw verzekeraar een automatische melding van de Pensioendienst, zodat die kan overgaan tot uitbetaling. U hoeft daarvoor zelf geen aanvraag in te dienen.’
‘Begint u pas na uw pensionering als zelfstandige? Dan doorloopt u dezelfde stappen als eender welke starter. Hiervoor laat u zich begeleiden door een accountant of een erkend ondernemingsloket, zoals dat van Liantis. Zij controleren de startvoorwaarden, registreren uw zaak in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) en helpen u uit de startblokken te schieten’, aldus Lambrichts.
Let op! Voor wie een eenmanszaak heeft, kan het soms moeilijk zijn om de netto belastbare inkomsten te beperken. ‘Een mogelijke oplossing is over te schakelen naar een vennootschapsvorm. Zo hebt u uw belastbaar inkomen meer in de hand. De vennootschap houdt dan uw geld zogezegd bij tot op het moment waarop u wel onbeperkt mag bijverdienen’, tipt Lambrichts.
Verenigingswerk
U kunt na uw pensionering ook verenigingswerk doen en op die manier aan de slag blijven bij uw favoriete sportclub. Verenigingswerk is werk dat u kunt opknappen voor organisaties in de socioculturele sector en de sportsector. ‘Het is een manier om als werknemer iets bij te verdienen voor een vzw, maar u moet er wel rekening mee houden dat u maar een beperkt aantal uren mag bijklussen als verenigingswerker’, aldus Lambrichts.
Zal mijn wettelijk pensioen zwaarder belast worden als ik bijverdien?
Dat hangt af van de aard van uw inkomsten. Zo hebben de inkomsten uit een flexi-job, verenigingswerk of de deeleconomie geen invloed op de belasting van uw wettelijk pensioen.
Een bijverdienste als zelfstandige of werknemer daarentegen wordt samen met uw pensioen belast tegen de gewone progressieve tarieven, maar u hebt recht op een basisbelastingvermindering tot 2.067,84 euro en eventueel een aanvullende belastingvermindering tot 428,16 euro. Het kan dus dat u tegen een hoger tarief belastingen betaalt, maar u zult nooit meer belastingen betalen dan de inkomsten die u binnenrijft’, zegt fiscalist Jef Wellens van Wolters Kluwer. Bovendien kan uw extra inkomen ertoe leiden dat de belastingvermindering die u geniet dankzij uw pensioen wordt afgebouwd naarmate uw inkomsten stijgen.
Om zeker te zijn dat uw bijverdienste loont, neemt u het best contact op met een accountant of fiscaal adviseur. Die kan samen met u de impact bekijken die de bijverdienste heeft op uw nettopensioenbedrag.
Kan ik ook als vrijwilliger aan de slag?
Hebt u niet echt nood aan een bijverdienste, maar wilt u graag gewoon bezig blijven, omdat u het leuk vindt of voor het sociaal contact, dan kunt u dat als vrijwilliger doen. Weet wel dat u dan geen loon kunt krijgen, maar wel een onkostenvergoeding van maximaal 40,67 euro per dag. Op jaarbasis mag de onkostenvergoeding maximaal 1.626,77 euro bedragen.
‘Gaat u boven dat bedrag, dan loopt u het risico dat uw vrijwilligerscontract geherkwalificeerd wordt als een gewoon arbeidscontract’, waarschuwt Lambrichts. ‘Dat heeft een invloed op de sociale bijdragen en belastingen die u moet betalen.’
Moet ik het laten weten dat ik bijverdien?
Ja, er is een meldingsplicht. Het is vooral belangrijk om uw bijverdiensten – en die van uw echtgenoot – te melden aan de Pensioendienst als uw pensioen voor de eerste keer ingaat. Dat doet u via het standaardformulier model 74 ‘verklaring betreffende de beroepsbezigheid’. Dat formulier krijgt u bij uw pensioenvoorstel. Let op: zolang het model 74 niet is ingevuld, kunt u uw pensioen niet uitbetaald krijgen.
Zodra uw pensioen is ingegaan, valt de meldingsplicht van uw beroepsinkomen grotendeels weg. De Pensioendienst wordt immers automatisch van uw inkomsten op de hoogte gebracht door de belastingadministratie. Dat geldt bijvoorbeeld niet als u een beroepsactiviteit uitoefent in het buitenland.
