Het parlement bespreekt een wetsontwerp dat onder meer de faillissementswetgeving aanpast. Dat is nodig om enkele pijnpunten in de regelgeving weg te werken, maar ook om de Belgische wetgeving meer te stroomlijnen met wat Europa wil: gefailleerden een tweede kans geven.
Het ontwerp bevat enkele opvallende bepalingen voor eenmanszaken. Het betreft zo’n 740.000 ondernemers die hun activiteiten niet onderbrachten in een vennootschap.
Als ze failliet gaan, kunnen ze voortaan vrij eenvoudig een kwijtschelding van de restschulden krijgen. Dat zijn de bedragen die de gefailleerde nog moet betalen aan zijn schuldeisers, nadat de curator de goederen van de gefailleerde heeft verkocht en de opbrengst heeft aangewend om de schuldeisers terug te betalen.
In de praktijk zien vaak alleen de banken een deel van hun geld terug. De gewone leveranciers moeten meestal niet rekenen op een betaling van hun facturen.
Binnen drie maanden
Van die restschulden is de gefailleerde voortaan verlost als hij de rechtbank om een kwijtschelding van die schulden vraagt. Dat moet binnen drie maanden na de bekendmaking van het faillissementsvonnis gebeuren.
‘De rechtbank is verplicht de kwijtschelding toe te kennen als de gefailleerde daarom vraagt. In tegenstelling tot nu kan de rechtbank niet meer toetsen of de gefailleerde zo’n kwijtschelding verdient’, zegt professor Melissa Vanmeenen (Universiteit Antwerpen). ‘De rechtbank mag niet nagaan of de gefailleerde heeft gefraudeerd. De kwijtschelding wordt automatisch toegekend.’
De jongste jaren wordt de bescherming van de gefailleerde alsmaar groter in het nadeel van de schuldeisers.
Het vonnis dat de kwijtschelding toekent, wordt gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. De schuldeisers worden niet elk afzonderlijk verwittigd. Wel kunnen ‘belanghebbenden’ bezwaar aantekenen tegen de kwijtschelding van de schulden.
Mogelijke belanghebbenden zijn de curator of onbetaalde leveranciers. ‘Maar de leverancier moet dan wel bewijzen dat de gefailleerde een grove fout heeft begaan die heeft bijgedragen tot het faillissement. Dat is vaak moeilijk hard te maken’, zegt Vanmeenen.
De federale regering wil de gefailleerde, conform de wensen van Europa, alle kansen geven om met een schone lei te herbeginnen. Maar de automatische kwijtschelding van de restschulden gaat volgens curator Annemie Moens wel ver. ‘De jongste jaren wordt de bescherming van de gefailleerde alsmaar groter in het nadeel van de schuldeisers.’
Geen loonbeslag
Daar komt bij dat de curatoren, conform het wetsontwerp, geen beslag meer kunnen leggen op het loon dat de gefailleerde na de uitspraak van het faillissement verdient, noch op de andere inkomsten die hem na het faillissement te beurt vallen.
‘Als een ondernemer financieel in slechte papieren zit en bijvoorbeeld een erfenis van een tante verwacht, kan hij de boeken neerleggen zodat hij de erfenis zonder problemen kan binnenrijven. Als hij dan failliet wordt verklaard, is hij van zijn schulden verlost en blijft die erfenis buiten het bereik van zijn schuldeisers’, illustreert Moens.
De curatoren vrezen dat gefailleerde eenmanszaken erg gemakkelijk ‘carte blanche’ krijgen om een doorstart te maken en sluiten misbruiken niet uit.
Unizo
De ondernemersorganisatie Unizo zegt dat het niet de bedoeling kan zijn dat de schulden van frauderende ondernemers zomaar worden kwijtgescholden. De organisatie hoopt dat het wetsontwerp nog wordt bijgestuurd. Het is de bedoeling dat het parlement de wet voor het zomerreces goedkeurt. Ze zou op 1 september in werking treden.
