Misschien denkt u: één voltijdse job is al druk genoeg. Maar sommigen vinden het net prettig om ook in hun vrije tijd de handen uit de mouwen te steken. Voor nog anderen is een extra cent verdienen zeer welkom. Bouw- en verbouwplannen of studerende kinderen bijvoorbeeld kosten handenvol geld. Of misschien wilt u wel een extraatje bij elkaar sprokkelen voor een dure reis?
Wat ook uw drijfveer is om bij te verdienen, u wilt dat uw inspanningen ook iets extra opleveren. Velen overwegen dan om aan de slag te gaan als zelfstandige in bijberoep. In het zwart bijverdienen is minder aanbevelenswaardig, want dan pleegt u fiscale en sociale fraude.
Welke opties zijn er om in loondienst bij te verdienen en er ook effectief iets aan over te houden?
1. Kies voor ‘vrijetijdswerk’
In het Zomerakkoord besliste de regering niet alleen om het systeem van de flexi-jobs uit te breiden, ze lanceerde ook het concept ‘vrijetijdswerken’. Vanaf januari 2018 kan iedereen die minstens 4/5de werkt of gepensioneerd is, tot 500 euro per maand en 6.000 euro per jaar bijverdienen, vrij van belastingen en sociale bijdragen. Maar u kunt niet eender wat gaan doen. Het gaat over de dunne grens tussen vrijwilligerswerk en betaald werk. Denk aan functies zoals jeugdcoach bij een amateursportclub, dirigent, naschoolse kinderopvang en thuisoppas voor zorgbehoevenden. Een gelijkaardig systeem wordt opgezet voor de deeleconomie (Uber, Airbnb...) en particulieren die klusjes voor elkaar doen. De inkomsten moet u wel nog aangeven in uw jaarlijkse belastingaangifte.
2. Presteer overuren bij uw eigen werkgever
Waarom zou u het ver van huis gaan zoeken? Omdat bedienden per maand betaald worden en dus geen extra loon krijgen als ze meer uren kloppen, denkt u? Of omdat u ervan overtuigd bent dat van overuren netto toch nauwelijks iets overblijft? ‘Dat zijn twee hardnekkige mythes die de waarheid geweld aandoen’, zegt Dirk Wijns, directeur en expert sociaal recht en personeelsfiscaliteit bij de hr-dienstverlener Acerta.
Salarisgids
Wordt u goed betaald?
Rondvraag bij headhunters en HR-specialisten: De beste weg naar een toploon
De Salarisgids is op 21 oktober verschenen. Bent u abonnee van De Tijd? Klik hier om de gids (PDF versie) te lezen.
‘Het normale principe is inderdaad dat wie meer uren werkt, die uren later zal moeten recupereren. Maar wie voltijds werkt, kan met zijn werkgever op voorhand afspreken dat voor een aantal uren niet te doen. Al kan dat niet onbeperkt. Je mag per dag maximaal 11 uur en per week maximaal 50 uur werken. Op jaarbasis mag u maximaal 143 overuren presteren.’
Op die overuren moet een overuurtoeslag worden betaald. Die bedraagt 50 procent van het normale loon op een weekdag en 100 procent op zon- en feestdagen. Per gewerkt uur krijgt u dus zowel uw basisloon als uw overloontoeslag uitbetaald.
Op die overloontoeslag worden 13,07 procent sociale bijdragen én belastingen ingehouden tegen uw marginale belastingtarief. Dat is het tarief van de hoogste belastingschijf waarin uw inkomen valt. Daardoor ontstaat het gevoel dat er van de overloontoeslag, net zoals van het vakantiegeld en de eindejaarspremie, weinig overblijft. ‘Maar dat is een vals argument’, aldus Wijns. ‘Want identiek hetzelfde geldt voor elke euro loonsverhoging die een werknemer krijgt.’
Concreet: Wie 4.340 euro per maand bruto verdient, wordt op de overloontoeslag belast tegen 53,5 procent, verhoogd met 13,07 procent sociale bijdragen.
3. Zoek een tweede baan
U kunt perfect met twee, drie of zelfs meer werkgevers een arbeidscontract sluiten. ‘Arbeidsrechtelijk geldt er geen enkele limiet. In theorie mag iemand 24/7 werken als dat bij verschillende werkgevers is’, weet Wijns. Al is aan de slag gaan bij een tweede of derde werkgever niet mogelijk voor wie tijdskrediet met motief of een thematisch verlof opneemt. Tenzij u dat tweede of derde arbeidscontract al geruime tijd had voor u in dat systeem stapte.
In principe hoeft u de toestemming van uw huidige baas niet te vragen. ‘Tenzij u natuurlijk bij een concurrerend bedrijf aan de slag zou gaan, dan overlegt u het best toch even met uw werkgever’, nuanceert Wijns.
Wie voor meerdere bazen werkt, zal van al die werkgevers ook een loon ontvangen. Elke werkgever houdt op het brutoloon automatisch de sociale bijdragen en de bedrijfsvoorheffing in. ‘Daardoor bouwt u bij meerdere bazen socialezekerheidsrechten op’, weet Wijns.
Let op! Omdat elke werkgever voor de bedrijfsvoorheffing vanaf nul begint te tellen, riskeert u bij de eindafrekening via uw belastingaangifte wel ontgoocheld te zijn. Want u zult moeten bijbetalen. Zoals het voorbeeld hieronder aantoont, zal iemand die dankzij meerdere jobs evenveel bruto verdient als een andere persoon met slechts één werkgever, netto meer in handen krijgen. Dat komt omdat de afzonderlijke werkgevers minder bedrijfsvoorheffing inhouden.
4. Zoek een flexi-job
Om zwartwerk tegen te gaan, werd eind 2015 het systeem van de flexi-jobs ingevoerd. Daarmee kan iemand die al een baan heeft, bijklussen in een café of restaurant. Voor het loon geldt: bruto = netto. U betaalt geen sociale bijdragen of belastingen. Wat u verdient, moet u ook niet opnemen in uw belastingaangifte. De werkgever betaalt wel 25 procent werkgeversbijdragen.
De vakbonden hadden gehoopt dat het Grondwettelijk Hof dat systeem naar de prullenmand zou verwijzen, maar ze haalden hun slag niet thuis. De weg ligt dus open voor de uitbreiding van het systeem begin volgend jaar naar de kleinhandel, bakkers, slagers en kappers, zoals de regering in het Zomerakkoord besliste.
Let op! Wilt u dit kwartaal een flexi-job erbij nemen, dan moet u drie kwartalen geleden minstens 4/5de gewerkt hebben bij een andere baas (of bij meerdere bazen). Zelfstandigen kunnen dus niet flexi-jobben. Elk kwartaal opnieuw wordt de 4/5de-voorwaarde gecontroleerd. Dat is een ‘probleem’ voor leerkrachten met een contractueel statuut. Omdat zij ‘werkloos’ zijn in de zomermaanden, mogen zij het jaar daarna niet werken via een flexi-job in april, mei en juni. De rest van het jaar mogen ze dat wel. Vastbenoemde leerkrachten hebben dit probleem niet.
Tip!
Een werknemer die twijfelt tussen overuren presteren bij zijn baas of een flexi-job, kiest beter voor overuren zodra hij 2.330 euro bruto of meer per maand verdient. ‘Hij houdt dan netto eveneens 1.700 euro over. Maar zolang hij de loonplafonds niet overschrijdt, bouwt hij nog sociale rechten op, zoals een hogere uitkering bij ziekte of een hoger pensioen’, aldus Dirk Wijns van hr-specialist Acerta.
Ook hier geldt dat u niet met een flexi-job kunt beginnen of het aantal uren dat u werkt kunt uitbreiden als u een premie van de RVA krijgt voor een thematisch verlof of tijdskrediet. Tenzij u de flexi-job al langer dan drie maanden uitoefende voor u het thematisch verlof of het tijdskrediet opnam. U kunt ook geen flexi-job uitoefenen tijdens uw zwangerschapsverlof. Want dan zult u uw moederschapsrust verliezen.
Er is geen beperking op het aantal uren dat iemand in een flexi-job presteert. ‘In theorie kan iemand die 4/5de werkt er dus nog een fulltimebaan als flexi-job bovenop nemen’, beseft Wijns. U kunt ook meerdere flexi-jobs combineren.
Een flexi-werknemer bouwt, bovenop de volledige sociale rechten in de hoofdjob, ook sociale rechten op in de flexi-job. Dit gebeurt a rato van de 25% werkgeversbijdrage voor de RSZ en van het flexi-loon. De opbouw zal dus beperkter zijn dan in een gewone job maar gebeurt wel.
Het loon van een flexi-jobber bedraagt minstens 9,88 euro per uur. Dat bedrag krijgt u integraal in handen. ‘Wie boven op zijn reguliere job een voltijdse flexi-job presteert, verdient met die flexi-job dan 1.700 euro’, rekent Wijns uit.