Een gepersonaliseerd ‘all-intarief’. Dat is het jaarlijks kostenpercentage JKP. Het brengt alle kosten verbonden aan een krediet in rekening, zodat u de aanbiedingen van banken makkelijk kunt vergelijken als u de boer op gaat voor het voordeligste woonkrediet.
Boven op de rentevoet van de lening bevat het JKP ook de dossierkosten en de premies voor de brand- en schuldsaldoverzekering, als u die samen afsluit. De factuur van die nevenproducten varieert niet alleen van bank tot bank, maar ook van persoon tot persoon en van woning tot woning. Een eenslaapkamerappartement verzekeren tegen brand kost heel wat minder dan een alleenstaande villa op enkele hectare grond. En een 25-jarige niet-rokende vrouw betaalt heel wat minder voor haar schuldsaldoverzekering dan een 50-jarige man met diabetes.
De banken moeten dat JKP sinds april vorig jaar meedelen. Een steekproef in de zomer vorig jaar leerde echter dat woonkredieten vergelijken door het JKP allesbehalve gemakkelijker geworden is. ‘Ondertussen hebben we ermee leren leven, maar in het begin hebben de Belgische banken, net als in andere landen, gesukkeld met het JKP’, erkent Ivo Van Bulck van de Beroepsvereniging van het Krediet. ‘Al was het maar door de technische complexiteit. Het Koninklijk Besluit over hoe het JKP berekend moet worden is 40 pagina’s lang.’
De Week van het Geld
De Week van het Geld is een initiatief van Wikifin.be, in samenwerking met De Tijd en Radio 2.
Maandag 12 maart
De resultaten van de FSMA-enquête over de Belg en zijn lening op www.tijd.be
Dinsdag 13 maart
Lenen om te shoppen: spring behoedzaam om met kredietkaarten
Woensdag 14 maart
Waarop letten bij het afsluiten van een autolening?
Donderdag 15 maart
Vrijdag 16 maart
Lenen voor een huis: wegwijs in het jaarlijkse kostenpercentage
Eind vorig jaar pleegde minister van Consumentenzaken Kris Peeters (CD&V) daarom op vraag van en samen met Test-Aankoop overleg met de financiële sector. ‘Na dat gesprek hebben wij onze leden enkele richtlijnen gegeven over hoe ze de wet op het JKP het best toepassen (zie kader)’, zegt Van Bulck. Op verzoek van Peeters startte de economische inspectie na het overleg ook met controles op het terrein. Via mysteryshopping gaat ze na of kredietverstrekkers de wet die zegt hoe het JKP berekend moet worden, correct toepassen.
Die controles zijn nog bezig. ‘De voorlopige resultaten zijn vrij goed’, signaleert het kabinet-Peeters. ‘De regelgeving wordt vrij goed nageleefd zonder dat ernstige inbreuken op de wet worden vastgesteld.’ Maar dat sust Test-Aankoop niet. ‘Helaas is het net de wet die te veel achterpoortjes openlaat voor de bankiers, waardoor de consument niet in staat is optimaal kredietaanbiedingen te vergelijken.’ De consumentenorganisatie blijft erop aandringen dat de minister de wet aanpast. ‘Dat gaat niet zomaar. De berekening van het JKP vloeit voort uit een Europese richtlijn’, repliceert het kabinet-Peeters.
Kredietnemers bezorgen ons maar gradueel alle informatie vereist om het JKP exact op maat te berekenen.
Een waarheidsgetrouw JKP bezorgen bij het eerste bezoek aan een bank is moeilijk, zo niet onmogelijk, reageert Van Bulck. ‘Sommigen hadden die perceptie gecreëerd, maar die was gewoonweg niet realistisch. Zo bezorgen kredietnemers ons maar gradueel alle informatie vereist om het JKP exact op maat te berekenen. Of beslissen ze in laatste instantie om toch 195.000 euro in plaats van 190.000 euro te lenen, waardoor het JKP herberekend moet worden. Gemiddeld wordt per dossier het JKP drie tot vier keer herberekend’, weet Van Bulck.
‘Klanten die mee zijn met het begrip JKP stellen soms vragen waarom het herberekend wordt in het kredietproces. Maar dat is eerder beperkt’, stelt KBC op het terrein vast. Over het algemeen blijkt de consument nog niet echt wakker te liggen van het JKP. ‘Klanten vergelijken toch nog op basis van de rentevoet van het woningkrediet, de maandelijkse aflossing, de premie van de schuldsaldoverzekering en de premie van de woningpolis’, stelt BNP Paribas Fortis. KBC doet een gelijkaardige vaststelling. ‘Het JKP is een vrij complexe berekening die voor heel wat klanten onduidelijk is. Daardoor kijken ze nog vaak naar de kostprijs van de afzonderlijke producten.’ De ombudsman van de financiële sector kreeg alvast nog geen klachten over het JKP.
Wat zit er wel en niet in het JKP?
Anders dan de naam doet vermoeden, zegt het jaarlijks kostenpercentage niet altijd wat uw krediet in totaal zal kosten. De wet schrijft niet alleen voor welke kosten in het JKP opgenomen moeten worden, maar ook hoe dat moet gebeuren. Daardoor zal in bepaalde situaties het JKP afwijken van wat uw krediet in werkelijkheid kost.
Zit er in, maar
→ De rentevoet van uw krediet
Leent u met een vaste rentevoet, dan ligt het voor de hand welk rentetarief in rekening wordt gebracht gezien de rente vastligt voor de hele looptijd van uw krediet.
Dat is niet het geval als u leent aan een variabele rente. De wet bepaalt dat in dat geval het JKP berekend moet worden in de veronderstelling dat u de hele looptijd de beginrente blijft betalen. Omdat de werkelijkheid vermoedelijk anders zal zijn, zal het JKP geen werkelijke voorstelling geven van de kostprijs van uw krediet.
→ Premie schuldsaldoverzekering
Als de bank deze verzekering oplegt als voorwaarde om het krediet toe te staan, dan wordt de premie meegerekend, zelfs als u die verzekering bij een andere instelling afsluit.
De definitieve premie voor de schuldsaldoverzekering hangt af van het bedrag en de looptijd van de lening en varieert in functie van de leeftijd en de gezondheidstoestand van de kredietnemer. Die premie is daardoor persoonlijk. En pas definitief bekend nadat de kredietnemer alle medische vragenlijsten voor de verzekering heeft ingevuld.
Tot die premie vastligt gebruiken de banken simulaties of indicatieve voorbeelden. ‘De bank moet dat wel uitdrukkelijk in zijn berekening vermelden zolang dat het geval is’, verzekert Van Bulck.
Wees u ervan bewust dat niet elke bank hetzelfde indicatieve voorbeeld als referentie neemt. Bij het vergelijken van het JKP van verschillende banken gaat u dus best na in welke mate dit voorbeeld onderling en met uw eigen situatie overeenstemt.
→ Premie brandverzekering
Ook hiervoor geldt de premie op de dag dat het krediet wordt afgesloten. Nochtans kan de prijs van de brandverzekering stijgen gedurende de looptijd van het krediet, aangezien die gekoppeld is aan bepaalde indexen.
Die prijsontwikkeling zit niet in het JKP. ‘Wij wagen ons niet aan voorspellingen. En aangezien alle banken de beginpremie als basis nemen, is het JKP perfect vergelijkbaar. En dat is daar nu net de doelstelling van’, verdedigt Van Bulck.
→ Kostprijs zichtrekening
Hoort uw zichtrekening tot de kredietbundel, dan worden die jaarlijkse kosten ingecalculeerd. Soms kennen banken die zichtrekening het eerste jaar gratis toe. ‘Het gaat niet op dat een bank een tijdelijke prijskorting in het JKP gedurende de hele looptijd doorrekent’, erkent Van Bulck. ‘Na overleg met de minister vorig jaar hebben wij dat aan onze leden verduidelijkt in een richtlijn’.
Zit er in
Schattingskosten woning
De kostprijs varieert van bank tot bank. Reken op om en bij 200 euro.
→ Dossierkosten van het krediet
Sinds april vorig jaar zijn de dossierkosten geplafonneerd op 500 euro voor een nieuw krediet.
→ Registratierechten krediet
Omdat het gaat over een hypothecair krediet, zal de notaris de leningsakte moeten registreren. Dat brengt aktekosten met zich mee die deel uitmaken van het JKP.
Zit er niet in
→ Notariskosten voor het krediet
Het ereloon van de notaris voor het opstellen van de kredietakte maakt geen deel uit van het JKP.
→ Registratierechten op de aankoop van de woning
Deze kosten zitten er niet in aangezien ze geen deel uitmaken van de kredietbundel.
→ Notariskosten voor de aankoop
Het ereloon van de notaris voor het opstellen van de aankoopakte maakt geen deel uit van het JKP.
→ Kosten bij wanbetaling
De kosten die u betaalt als u het krediet op een bepaald moment niet zoals afgesproken aflost, worden niet in het JKP verrekend.
