Naar schatting 800.000 personen doen op een of andere manier aan informele zorg, en bieden hulp aan een chronisch zieke, een persoon met een beperking of een hulpbehoevend iemand uit hun omgeving. Dat kan een partner, een ouder of een kind zijn. Ze kunnen ook mantelzorger zijn van een familielid, een vriend of een kennis. Uit onderzoek van de Universiteit van Namen blijkt dat de gemiddelde mantelzorger 80 uur per maand zorg verricht.
‘Die mantelzorgers pauzeren hun professionele en persoonlijke ambities om te kunnen zorgen voor iemand die hen na aan het hart ligt. Hun hulp is van onschatbare waarde. Ze moeten daarom kunnen rekenen op de sociale zekerheid’, zegt minister van Sociale Zaken Maggie De Block (Open VLD).
Minstens 50 uur
Een wetsvoorstel, dat vorige week in de commissie-Sociale Zaken goedgekeurd werd, erkent mantelzorgers. ‘Aan het statuut zijn wel concrete erkenningsvoorwaarden gekoppeld’, zegt Roby Guns, communicatieadviseur van De Block. ‘Het moet gaan om mantelzorgers die hun professionele leven op het achterplan zetten om een dierbare te kunnen helpen. De erkenning maakt geen onderscheid volgens de band tussen de mantelzorger en de zorgbehoevende.’
Om de erkenning te krijgen moet u bij uw ziekenfonds langsgaan. Dit zijn de wettelijke voorwaarden:
- U moet een aanvraag doen.
- U moet als hoofdverblijfplaats België hebben en er daadwerkelijk verblijven.
- U moet minstens 50 uur per maand of 600 uur per jaar mantelzorg verrichten.
- Voor één zorgbehoevende kunnen maximaal drie mantelzorgers erkend worden (bijvoorbeeld drie kinderen die voor een zieke ouder zorgen).
Erkende mantelzorgers zullen ook een beroep kunnen doen op het systeem van thematische verloven, meer bepaald op het verlof voor medische bijstand. Tot nog toe beperkte het verlof voor medische bijstand zich tot naaste familie (kinderen en aanverwanten tot de tweede graad), terwijl u de erkenning als mantelzorger ook kunt bekomen als u voor uw overbuur of achternicht zorgt.
Met het verlof voor medische bijstand kunnen erkende mantel- zorgers halftijds of voltijds verlof nemen mét een RVA-uitkering.
Met het verlof voor medische bijstand kunnen mantelzorgers halftijds of voltijds verlof nemen om een dierbare met zware zorgbehoeften bij te staan, mét een uitkering van de Rijksdienst voor Arbeidsbemiddeling (RVA). Het gaat om 1.035,45 euro netto als alleenstaande, 750,33 euro als samenwonende.
Heel wat gemeenten geven een mantelzorgpremie, maar die bedraagt maar een fractie van de RVA-uitkering. Ook kunnen mantelzorgers tijdskrediet opnemen, met of zonder motief, en dan is ook in een uitkering van de RVA voorzien.
Uitbreiding
Het is ook de bedoeling het verlof voor medische bijstand voor erkende mantelzorgers uit te breiden. Voor voltijds verlof gaat het om een uitbreiding van 12 naar 18 maanden tegen 2024, voor halftijds verlof van 24 naar 36 maanden. ‘Die uitbreiding zal stap voor stap gebeuren. Elk jaar komt er één maand bij voor wie voltijds werkt en twee maanden voor wie halftijds aan de slag is’, aldus Guns.
De Block maakt het ook mogelijk dat wie lange tijd afwezig is op het werk en een ziekte-uitkering ontvangt ook activiteiten als mantelzorger kan doen, met toelating van een adviserend arts. Haar partij wil het in de toekomst mogelijk maken dat ook zelfstandigen verlof met een uitkering kunnen nemen. Nu hebben alleen werknemers toegang tot het stelsel voor medische bijstand.
