Een laatste reeks stemmingen in de Kamer en de Senaat zette gisteren definitief het licht op groen voor de zesde staatshervorming, na jarenlang politiek bakkeleien. De nieuwe bevoegdheden voor de deelstaten gaan in op 1 juli 2014. We lijsten de grote lijnen van het akkoord nog eens op. Wat betekent de zesde staatshervorming voor u?
1 U heeft kinderen?
De geboorte- en adoptiepremies worden overgeheveld naar de deelstaten. Ook voor de kinderbijslag wordt Vlaanderen bevoegd. De kinderbijslag is meteen de grootste uitgavenpost die wordt overgeheveld. Hoe die kinderbijslag er in de toekomst zal uitzien, is nog onzeker. Het stelsel afschaffen is in elk geval geen optie, want het recht op kinderbijslag wordt ingeschreven in de grondwet.
2 U bent werkloos?
Vanaf 1 juli 2014 controleert Vlaanderen of een werkloze wil werken. Het Gewest bepaalt ook het sanctiebeleid en kan werklozen een vrijstelling geven voor een studie of een stage. Vlaanderen wordt ook bevoegd voor de arbeidsmarktbemiddeling voor leefloners en voor de economische migratie. De regio’s kunnen dus zelf bepalen wie op hun grondgebied mag komen werken of studeren. Ook het outplacementbeleid wordt een regionale bevoegdheid.
3 U bent werkgever?
Vlaanderen kan binnenkort uw loonlasten verlichten. Het kan voor een bepaalde doelgroep een vermindering van de sociale bijdragen invoeren. Een structurele RSZ-vermindering kan nog steeds enkel door de federale regering worden toegekend.
4 U koopt een huis?
Ook het bepalen van de fiscale aftrek voor een hypothecaire lening - de woonbonus - wordt overgeheveld, net zoals de huurwetgeving voor de private markt. Er zit wel een addertje onder het gras: de regio's worden dan wel bevoegd voor de woonbonus voor de eerste en eigen woning, maar de federale regering blijft bevoegd voor de belastingvoordelen voor een tweede , derde, vierde, ... woning.
5 U gebruikt dienstencheques?
Het volledige dienstenchequebeleid wordt een zaak van de deelstaten. Vlaanderen kan voortaan de prijszetting en de fiscale aftrek bepalen.
6 U wordt ziek?
De deelstaten worden bevoegd voor de rust- en verzorgingstehuizen. Concreet beslist Vlaanderen over het bouwen en verbouwen van rusthuizen en bepaalt het de normen waaraan ze moeten voldoen. De financiering van de rusthuizen blijft wel federaal. De gemeenschappen krijgen ook grote delen van de geestelijk gezondheidszorg en de gehandicaptenzorg in handen. Maar de bevoegdheidspakketten in de gezondheidszorg zijn zelden homogeen, waardoor de versnippering blijft.
7 U komt voor de rechtbank?
De deelstaten krijgen meer mogelijkheden om een strafrechtelijk beleid te voeren. Zo krijgen ze een positief injunctierecht, waarmee ze in hun regio het parket kunnen bevelen extra aandacht te geven aan het vervolgen van bepaalde misdrijven. Het jeugdsanctierecht wordt zelfs volledig overgeheveld naar de deelstaten. Zij bepalen voortaan bijvoorbeeld welke maatregelen een rechter kan opleggen aan een minderjarige jongere die iets strafbaars heeft gedaan.
8 U woont in de Vlaamse rand?
U kunt door de splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde niet langer stemmen voor Brusselse kandidaten. Ook het gerechtelijk arrondissement BHV wordt gesplitst. Er komt een nieuw parket in Asse voor Halle-Vilvoorde.
