Gedaan met gratis

Woonbonus

Een van de meest in het oog springende maatregelen was ongetwijfeld de beperking van de woonbonus. Wie sinds 1 januari een hypothecaire lening aangaat om een woning te kopen, te bouwen of te renoveren, ziet het fiscaal voordeel, inclusief gemeentelijke opcentiemen van 7 procent, beperkt tot maximaal 975 euro per jaar, in plaats van 1.626 euro voor wie op 1 januari 2015 al een woning-krediet had lopen. Voor een gezin is het voordeel beperkt tot 2 x 975, of 1.950 euro. Deze bedragen gelden de eerste tien jaar van de lening, daarna worden ze verder verlaagd.

De beperking van het fiscaal voordeel heeft niet geleid tot een vermindering van het aantal transacties op de woningmarkt. De Notarisbarometer wijst uit dat het aantal woningaankopen tijdens de eerste zes maanden van 2015 stabiel is gebleven. Of de beperking van het fiscaal voordeel een rem zet op verdere prijsstijgingen voor vastgoed valt, mee door de aanhoudend lage rente, moelijk in te schatten.

• Dirk en Els, een getrouwd koppel met twee kinderen, heeft een hypothecaire lening. Ze betalen 5.000 euro aan kapitaalaflossingen, intresten en premies voor de schuldsaldoverzekering. De gemeentelijke opcentiemen bedragen 7 procent en beide partners vallen onder het marginaal belastingtarief van 50 procent. Als de lening nog vorig jaar voor een notaris is verleden, hebben Dirk en Els recht op een jaarlijkse korting op de belastingen van 3.252 euro. Als ze de lening pas dit jaar afsluiten, is hun voordeel beperkt tot 1.950 euro. Het fiscaal voordeel vermindert voor het gezin de eerste tien jaar dus met 1.302 euro.

Zonnepanelen

Gezinnen die zonnepanelen op hun dak laten plaatsen krijgen geen steun meer. Zonnepanelen die op 14 juni of daarna zijn gekeurd, geven geen recht meer op groenestroomcertificaten. Voor bestaande installaties blijft de steun wel lopen die gold bij de ingebruikname. Bovendien betalen alle eigenaars van zonnepanelen sinds 1 juli een vergoeding voor het gebruik van het elektriciteitsnet.

• Dat zogenaamde ‘prosumententarief’ varieert van netbeheerder tot netbeheerder en bedraagt 200 à 300 euro per jaar.

Gratis bus en tram

Alleen kinderen tot en met de leeftijd van vijf jaar, oudstrijders en personen met een beperking (en hun begeleider) kunnen nog gratis rijden met de bussen en trams van De Lijn. Wie zijn nummerplaat inlevert, kan een jaar aan halve prijs rijden in plaats van gratis. 65-plussers betalen vanaf 1 september 50 euro voor een jaarabonnement, hetzelfde tarief als voor kinderen in de leeftijdscategorie van 6 tot 11 jaar.

Een gewoon biljet voor een enkele rit ging eerder dit jaar al de hoogte in. Zo’n biljet kost nu 3 euro, een sms-ticket 1,80 euro.

• Voor een bejaard echtpaar dat aangewezen is op het openbaar vervoer betekent deze maatregel vanaf september een meeruitgave van 100 euro per jaar.

Gratis elektriciteit en water

Sinds 2003 had elk gezin in Vlaanderen recht op 100 kWh gratis elektriciteit, te vermeerderen met 100 kWh per gezinslid. Dit wordt vanaf volgend jaar afgeschaft.

Onder het motto ‘de vervuiler betaalt’ wordt ook de 15 kubieke meter gratis water per gezin vanaf 2016 afgeschaft. Wie meer water verbruikt, zal ook meer betalen. Er komt wel een sociale correctie voor kwetsbare groepen.

• Een gezin met twee kinderen had voor de afschaffing van de gratis stroom jaarlijks recht op 500 kWh gratis stroom, 100 kWh plus 100 kWh per gezinslid. Met een gemiddeld verbruik van 3.500 kWh, zal de afschaffing van de hoeveelheid gratis stroom, op basis van de huidige elektriciteitsprijzen, het gezin 1/7 van 670 euro, of 96 euro, kosten.
• Het berekenen van de kostprijs van de afschaffing van de hoeveelheid gratis water is een ietwat riskante onderneming. Net als voor elektriciteit zijn de kosten voor water afhankelijk van de plaats waar u woont. U mag toch rekenen op extra kosten van circa 64 euro per jaar voor een gezin met twee volwassenen en twee kinderen en een jaarverbruik van 121 kubieke meter.

Inschrijvingsgeld

Vanaf het academiejaar 2015-2016 verhoogt het inschrijvingsgeld van 620 naar 890 euro. Beursstudenten betalen 105 euro. Bijna-beursstudenten - dat zijn studenten van wie de ouders een inkomen hebben dat net te hoog is om voor een beurs in aanmerking te komen - betalen voortaan 470 in plaats van 410 euro.

• Hebt u twee studerende kinderen die niet in aanmerking komen voor een verlaagd tarief, dan betaalt u per jaar 890 – 620 = 270 x 2, of 540 euro, meer aan inschrijvingsgeld.

Zorgverzekering

De bijdrage voor de Vlaamse zorgverzekering steeg van 25 naar 50 euro. Personen die recht hebben op een verhoogde tegemoetkoming betalen 25 euro. Dankzij de Vlaamse zorgverzekering krijgen zwaar zorgbehoevende personen die thuis verzorgd worden en rusthuisbewoners een maandelijkse tegemoetkoming voor niet-medische kosten.

• Voor een gezin met twee volwassenen en twee kinderen komt dit neer op een meer-uitgave van 50 euro per jaar.

Kinderopvang

Sinds 1 mei is het minimumtarief voor kinderopvang gestegen van 1,56 naar 5 euro per dag. Wel blijven lagere tarieven voor kwetsbare groepen bestaan. Voorts werd een rem gezet op de kinderkorting, de korting die ouders krijgen omdat ze meerdere kinderen ten laste hebben. Die geldt alleen nog als de kinderen in kwestie jonger zijn dan 12 jaar.

• Een gezin met drie kinderen (van 2, 13 en 15 jaar) en een jaarinkomen van 40.000 euro betaalde tot nu toe dagelijks 9,12 euro (15,40 euro – 2 x kindkorting van 3,14 euro) of 182,40 euro per maand van 20 dagen. Vandaag is dat (zonder kindkorting) 308 euro per maand. Of 125,60 euro extra per maand.

Toch enkele meevallers

Vastgoed schenken

Het is niet allemaal kommer en kwel. Op de schenking van vastgoed zijn sinds 1 juli minder schenkbelastingen verschuldigd. De tarieven om onroerende goederen te schenken, de vroegere schenkingsrechten, zijn verlaagd en vereenvoudigd. Hoeveel schenkingsrechten u moet betalen, hangt af van de graad van verwantschap met de schenker en van de waarde van het geschonken goed. Hoe meer dat waard is, hoe hoger het tarief. Maar het aantal tariefschijven is teruggebracht. Wie een woning krijgt en bereid is om die energiezuiniger te maken, geniet een bijkomende verlaging van de schenk-belasting. Ook wie de gekregen woning binnen de drie jaar na de schenking verhuurt, kan rekenen op eenzelfde tariefverlaging.

• Een kind dat van zijn ouders een huis geschonken krijgt met een waarde van 300.000 euro betaalt daarop voortaan 22.500 euro schenkbelasting. Voor 1 juli betaalde het kind nog 38.625 schenkbelasting. Het gaat in dit geval dus over een besparing van 16.125 euro. Beslist het kind de woning ook nog te renoveren én energiezuiniger te maken, dan zal het uiteindelijk slechts 16.500 schenkbelasting verschuldigd zijn.

Miserietaks

De vorige Vlaamse regering trok het verdeelrecht op van 1 naar 2,5 procent. Het verdeelrecht is verschuldigd als een einde wordt gemaakt aan de onverdeelde eigendom van een onroerend goed, bijvoorbeeld wanneer twee partners scheiden en een van hen de gezinswoning verwerft door het deel van de andere partner over te kopen. De verhoging van die zogenaamde miserietaks kreeg de wind van voren. De huidige Vlaamse regering had oor naar de kritiek en besloot het verdeelrecht terug te brengen tot 1 procent in de specifieke situatie waarin gehuwde of wettelijk samenwonende koppels uit elkaar gaan en een van hen de woning verwerft.

• In de hypothese dat een echtpaar met twee kinderen gaat scheiden en de man de woning ter waarde van 300.000 verwerft, levert dat een besparing op van 2.550 euro. De man moet nog 3.000 euro verdeelrecht betalen, in plaats van 5.250 euro voordien. Tot voor de verlaging van het verdeelrecht tot 1 procent, was er geen belasting verschuldigd op een eerste schijf van 50.000 euro, te vermeerderen met 20.000 euro per kind ten laste. De man moest eerder dus 2,5 procent betalen op 210.000 euro.