Een zaakvoerder die gratis in een door een vennootschap gekochte woning woont, moet dat voordeel van alle aard (VAA) aangeven in zijn belastingaangifte. Via de personenbelasting wordt hij erop belast. De zaakvoerder betaalt niet op de werkelijke, maar op een forfaitaire waarde van het voordeel belasting.
De berekening is op 1 januari veranderd. De maatregel was al eerder aangekondigd en is op 27 december in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd. De forfaitaire waarde bedraagt voortaan altijd 60/100 van het geïndexeerde kadastraal inkomen (ki) vermenigvuldigd met de factor 2. Voor bedrijfsleiders die gratis in een woning van de vennootschap wonen, is dat een hele verbetering. Tot nu werd het forfait berekend op basis van een factor 3,8. Als het ki lager of gelijk aan 745 euro was, bedroeg de factor 1,25.
Als een natuurlijke persoon een woning gratis ter beschikking stelt, moet de bewoner voortaan meer belastingen betalen op dat voordeel alle aard.
Voor wie de woning ter beschikking van een natuurlijke persoon krijgt, is de nieuwe berekening geen verbetering. Ook een ondernemer zonder vennootschap, bijvoorbeeld een bakker, geldt als een natuurlijke persoon. Als die bakker zijn werknemer een woning ter beschikking stelt, bedroeg het VAA voor die laatste tot nu 100/60 van het geïndexeerde ki. Ook moest het resultaat niet met een bepaalde factor worden vermenigvuldigd. De werknemer moest vroeger dan ook veel minder belastingen op het voordeel betalen.
Terug naar 2012
De nieuwe berekening is een terugkeer naar de periode voor de regering-Di Rupo. Die besliste in 2012 om het voordeel gratis woonst voor een bedrijfsleider zwaarder te belasten. Enkele belastingplichtigen vochten die maatregel aan voor verschillende rechtbanken. De hoven van beroep in Antwerpen en in Gent oordeelden dat de regeling van de regering-Di Rupo discriminerend is. Ze vonden het vooral niet kunnen dat het voordeel anders werd berekend naargelang de woning ter beschikking werd gesteld door een vennootschap (factor 3,8 bij een ki hoger dan 745 euro, factor 1,25 bij een ki lager dan 745 euro) of door een natuurlijke persoon (geen factor).
Tijdens het begrotingsconclaaf van juli vorig jaar besliste de regering-Michel I daarom de discriminatie ongedaan te maken. Voortaan wordt altijd dezelfde formule toegepast, en moet 60/100 van het geïndexeerde ki vermenigvuldigd worden met de factor 2. De vermenigvuldiging met een factor 2 geeft volgens de federale regering het best de marktwaarde van de woning weer. Ze trekt voor de beslissing 9 miljoen euro uit, waardoor de budgettaire impact binnen de perken blijft.
Voor woningen met een ki hoger dan 745 euro betekent de nieuwe regeling een terugkeer naar de situatie van voor Di Rupo. Maar als de woning door een natuurlijke persoon ter beschikking is gesteld, wordt de bewoner zwaarder belast. Dat geldt ook voor woningen met een ki niet hoger dan 745 euro.
Volgens cijfers van voormalig minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) telt België 23.500 bedrijfsleiders die gratis in een ‘firmawoning’ wonen. De groep bedrijfsleiders die daardoor minder belastingen op het voordeel van een gratis woning moet betalen, zou volgens het kabinet-Financiën met 23.500 veel groter zijn dan de groep die voortaan meer belastingen moet betalen. Die laatste groep zou uit slechts 4.500 mensen bestaan, al is niet duidelijk hoe die berekening is gemaakt.
