Wegwijs in de regels van de lage-emissiezones

De Euronorm staat doorgaans vermeld op het inschrijvingsbewijs van uw auto. Is dat niet het geval, dan wordt de datum van de eerste inschrijving van het voertuig gebruikt om de milieuklasse ervan te bepalen.

Als u met de auto rijdt, kan het u niet ontgaan wanneer u een lage-emissiezone (LEZ) binnenrijdt. Ze wordt altijd aangeduid met speciale verkeersborden. Het toegangsverbod voor vervuilende wagens geldt 24 uur op 24 en 7 dagen op 7. De controle gebeurt met slimme camera’s die elke nummerplaat herkennen. Rijdt u toch een LEZ binnen met een niet-geautoriseerd voertuig, dan krijgt u een boete.

Afhankelijk van de stad zitten er soms kleine verschillen op de toegestane voertuigen. Ze hebben allemaal gemeen dat vooral de dieselauto wordt geviseerd. Die stoot meer fijn stof uit dan auto’s die op benzine, gas of lpg rijden.

U kijkt het best voor elke stad na of uw voertuig toegelaten is of dat u eventueel voor een toegang of een dagpas moet betalen als u met een niet-toegelaten auto rijdt. We lichten de verschillende lage-emissiezones door.

Antwerpen

Antwerpen was de eerste Belgische stad die vanaf 1 februari 2017 een lage-emissiezone afbakende. Daardoor mogen dieselvoertuigen van vóór 2000 (Euro 1 en Euro 2) de stad niet meer inrijden. De zone strekt zich uit over het volledige gebied binnen de ring en een deel van Linkeroever.

Alleen voertuigen met Euronorm 4 tot en met 6 mochten de Antwerpse lage-emissiezone nog binnen. Voor Euro 3 gold een overgangsregeling, waarbij ze tegen betaling nog wel de LEZ mogen binnenrijden. Toegang kopen voor een Euro 3-voertuig kost tussen 30 euro per week en 365 euro per jaar.

In 2020 komen de voertuigen met een Euro 4-norm in het vizier. Ze moeten dan voor toegang betalen. Vijf jaar later zal de dieselauto met milieuklasse Euro 5 er moeten aan geloven en zult u alleen nog met Euro 6-wagens zonder betalen het centrum van Antwerpen binnen mogen.

Voor benzine-, gas- en lpg-wagens gaat het iets minder hard. De tabel toont dat ook de oudere modellen daarvan veel langer dan de dieselauto’s in Antwerpen welkom zijn.

Hebt u een auto die volledig buiten de toegestane milieunormen valt, dan kunt u er toch nog af en toe Antwerpen mee binnenrijden. Maar dan moet u wel een dagpas kopen. Dat kan vanaf 1 januari 2020 en kost 35 euro per exemplaar. U mag niet meer dan acht dagpassen per jaar kopen.

Wie in Antwerpen met een niet-toegelaten voertuig in de LEZ betrapt wordt, krijgt een boete van 150 euro. Vanaf de derde overtreding binnen twaalf maanden kan de boete oplopen tot 350 euro.

Brussel

Brussel ging op 1 januari 2018 met een lage-emissiezone van start. Alle 19 gemeenten van het Brussels Gewest vallen onder de regeling. De ring maakt geen deel uit van de LEZ, evenals een aantal transitparkings die men voor alle verkeer bereikbaar wil houden.

 De regeling in Brussel is iets eenduidiger dan die in Antwerpen. In Brussel kunnen voertuigen op basis van hun milieuklasse wel of niet de LEZ binnenrijden. Er bestaat geen mogelijkheid om voor bepaalde categorieën toegang voor een langere periode te kopen. Net als in Antwerpen zullen in Brussel de toelatingsvoorwaarden verder verstrengen.

Voertuigen die niet voldoen aan de criteria voor toegang tot de LEZ kunnen het Brussels Gewest binnenrijden als ze een dagpas aankopen. Die kost 35 euro en moet online aangekocht worden alvorens de LEZ binnen te rijden. Er kunnen maximaal acht dagpassen per jaar worden aangekocht.

Wie zich niet aan de criteria van de Brusselse lage-emissiezone houdt, krijgt een boete. In Brussel bedraagt die 350 euro. Daarna bent u in zekere zin voor drie maanden gerust, want u riskeert pas vanaf drie maanden na de eerste inbreuk een nieuwe boete. Gespreid over een jaar kunnen per voertuig maximaal vier boetes worden gegeven. Dat geeft de eigenaar de tijd om van voertuig te veranderen.

Voor 2019 werd bepaald dat de boetes voor nieuwe voertuigen die betrokken zijn bij het verbod pas vanaf april zouden worden uitgedeeld. In de overgangsperiode van drie maanden kregen overtreders enkel waarschuwingen. Bij de verstrenging van de toelatingsvoorwaarden op 1 januari 2020 geldt dezelfde overgangsperiode.

Gent

Gent startte op 1 januari met een lage-emissiezone. Die beslaat het hele grondgebied binnen de stadsring. De ring zelf maakt geen deel uit van de LEZ. Er zijn ook enkele uitzonderingen. De as Nieuwewandeling-Blaisantvest behoort niet tot de LEZ omdat de ziekenhuizen bereikbaar moeten zijn. Ook de toegangsweg voor het AZ Sint-Lucas valt buiten de LEZ, net als de toegangsweg tot Parking Gent-Zuid.

Alleen dieselvoertuigen van het type Euro 5 en Euro 6 mogen vanaf 1 januari 2020 de LEZ nog binnen. Voor Euro 4 kan nog betalende toegang gekocht worden. De prijs gaat van 25 euro per week tot 345 euro per jaar.

Lees ook | Gent zwakt ban vervuilende auto's af

Op de website van de stad Gent staat dat vanaf 2025 alleen nog dieselvoertuigen Euro 6 de lage-emissiezone binnen mogen. In Antwerpen mag dan ook Euro 5 tegen betaling de LEZ nog binnen. Christophe Rogolle, kabinetsmedewerker van de Gentse schepen van Milieu Tine Heyse, nuanceert: ‘In principe willen we ons zo veel mogelijk gelijkschakelen met Antwerpen. Een finale beslissing is nog niet genomen, maar vermoedelijk zal de LEZ in Gent ook in 2025 tegen betaling nog voor Euro 5 toegankelijk zijn.’

Goed nieuws is dat een registratie voor Gent ook geldt voor Antwerpen en omgekeerd. Voor Brussel geldt die wederkerigheid niet. Hebt u uw voertuig sinds 2017 al geregistreerd in Antwerpen, dan kan het zijn dat u uw voertuig opnieuw moet registreren voor de periode vanaf 2020, omdat de toelatingsvoorwaarden in Antwerpen vanaf 2020 verstrengen.

Voor dagpassen geldt in Gent dezelfde regeling als in Antwerpen en Brussel. Die kosten 35 euro per dag en u mag er slechts acht per kalenderjaar kopen. Begaat u een overtreding, dan betaalt u een boete van 150 euro.