Zelfstandigen die het door de coronacrisis moeilijk hebben, kunnen dit jaar uitstel vragen voor het betalen van hun sociale bijdragen. Bijna 216.000 zelfstandigen hebben daar al van gebruikgemaakt. Dat is zo’n 20 procent van alle Belgische zelfstandigen.
Maar dat uitstel kan ongunstige gevolgen hebben voor de ruim 460.000 zelfstandigen die sparen voor hun oude dag via het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ). Die betaalde premies zijn enkel fiscaal aftrekbaar als sociale bijdragen worden betaald.
Een zelfstandige mag maximaal 8,17 procent van zijn geherwaardeerd netto belastbaar beroepsinkomen van drie jaar terug (2017) storten voor zijn VAPZ. De absolute bovengrens is voor 2020 vastgelegd op 3.291,30 euro.
Voor een Sociaal VAPZ, dat ook een stuk sociale bescherming biedt zoals een vergoeding bij arbeidsongeschiktheid, bedraagt de premie maximaal 9,40 procent van het beroepsinkomen, met voor 2020 als bovengrens 3.786,81 euro.
De minimumpremie voor het VAPZ bedraagt 100 euro.
Door het betalen van de verzekeringspremie daalt het netto belastbaar inkomen en worden de later te betalen sociale bijdragen verlaagd.
Dat veroorzaakte veel ongerustheid onder zelfstandigen. Wie uitstel vroeg en daardoor dit jaar geen sociale bijdragen betaalt, dreigt de dit jaar betaalde premies voor het VAPZ volgend jaar niet fiscaal in mindering te kunnen brengen op zijn aangifte.
Zelfstandigen niet straffen
De Commissie voor de Aanvullende Pensioenen van Zelfstandigen (CAPZ) had dat in mei politiek aangekaart, met het advies die voorwaarde dit jaar soepel te interpreteren wegens de coronacrisis. Bij de regering-De Croo kregen de ongeruste zelfstandigen gehoor. Minister van Zelfstandigen David Clarinval (MR) vindt dat ‘zelfstandigen niet gestraft mogen worden en van de belastingaftrek kunnen genieten als ze hun premies pas volgend jaar betalen’.
Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) heeft de administratie opgedragen een eenmalige toleratie toe te staan. ‘Uitzonderlijk mag uitstel van de betaling van de sociale bijdragen geen reden zijn om de aftrekbaarheid van de premies voor het VAPZ te verwerpen’, stelt een omzendbrief aan zijn administratie.
Dubbele bijdragen in 2021
'De zelfstandige moet volgend jaar zowel de uitgestelde sociale bijdragen voor 2020 als die voor 2021 betalen, wil hij de premies voor zijn VAPZ die hij in 2021 stort, fiscaal inbrengen in 2022', zegt Wauthier Robyns van de verzekeringsfederatie Assuralia.
'In het geval de belastingplichtige de in 2021 opeisbare sociale bijdragen niet betaalt, zijn de in datzelfde jaar betaalde premies VAPZ fiscaal niet aftrekbaar. Dat heeft echter geen gevolgen voor de toegestane aftrek van de in 2020 afgetrokken premies VAPZ', aldus de omzendbrief van Van Peteghem.
