Meer dan 3 miljoen Belgen bouwen via hun werkgever een aanvullend pensioen op. Elke maand stort de werkgever een bijdrage in een groepsverzekering of een pensioenfonds. Aan het aanvullend pensioen zijn meestal ook een overlijdensdekking en andere verzekeringen gekoppeld, waardoor die pensioenpijler een essentieel onderdeel van iemands loonpakket is. Logisch dat daar tijdens de coronacrisis tal van vragen over rijzen. We zetten er enkele op een rij.
Tijdelijk werkloos
Ruim 1 miljoen Belgen zijn door de coronacrisis - al dan niet gedeeltelijk - tijdelijk werkloos. Dat betekent dat hun arbeidsovereenkomst is geschorst. Ze krijgen geen loon, maar een werkloosheidsuitkering. Daardoor riskeren ze dat ook hun groepsverzekering en overlijdensdekking onderbroken worden.
Vanwege de coronacrisis werd een wet ingevoerd, die deze week in het Staatsblad verscheen en retroactief vanaf 13 maart 2020 ingaat. Die wet regelt het automatische behoud van de aanvullende pensioenopbouw en de beroepsgebonden risicodekkingen tijdens de periode van tijdelijke werkloosheid. Het gaat om een automatisch behoud, wat betekent dat er geen wijziging in het pensioenreglement voor nodig is. Het behoud loopt sowieso tot 30 juni 2020, en kan mogelijk tot 30 september 2020 verlengd worden.
Een nieuwe wet regelt het automatische behoud van de opbouw van uw aanvullend pensioen in de periode van tijdelijke werkloosheid tijdens corona.
Een voorwaarde is evenwel dat de werkgever de bijdragen in het plan doorbetaalt. Lukt dat niet meteen, dan kan hij tot en met 30 september 2020 uitstel van betaling vragen. Weigert de werkgever de bijdragen te betalen, dan worden het aanvullend pensioenplan en de dekkingen van ziektekosten of arbeidsongeschiktheid toch geschorst. Maar de overlijdensdekking loopt hoe dan ook door tot 30 juni 2020.
Een rondvraag bij verzekeraars leert dat de overgrote meerderheid van de werkgevers de bijdragen gewoon doorbetaalt, waardoor de meeste tijdelijk werklozen hun aanvullende pensioenopbouw niet verliezen. De werkgever is verplicht ze op de hoogte te brengen van de regeling die hij heeft getroffen. Ze mogen daar dus binnenkort informatie over verwachten.
Ziekte
Bij ziekte zijn de gewone regels van arbeidsongeschiktheid van toepassing. Gedurende een bepaalde periode krijgt u een gewaarborgd loon van de werkgever. Ook uw aanvullend pensioen loopt door.
Als u langer ziek blijft, dan komt de mutualiteit tussen. En dan hangt de opbouw van uw aanvullend pensioen af van wat het pensioenreglement bepaalt. Bij sommige pensioenplannen zult u in die periode geen aanvullend pensioen meer opbouwen. ‘Andere reglementen stellen bepaalde periodes van schorsing van de arbeidsovereenkomst gelijk met effectief gewerkte periodes, zodat voor die periodes toch pensioenrechten worden opgebouwd’, luidt het bij de financieeltoezichthouder FSMA.
Het is ook mogelijk dat de werkgever tijdens de periodes van inactiviteit zelf de bijdragen doorbetaalt. ‘Sommige werkgevers hebben daarvoor een verzekering ‘premievrijstelling’ afgesloten. De verzekeringsonderneming neemt dan tijdens de periodes van inactiviteit - bijvoorbeeld ziekte - de betaling van de bijdragen op zich’, vervolgt de toezichthouder.
Failliete werkgever
De werkgevers zijn wettelijk verplicht de bijdragen voor het aanvullend pensioen te storten aan een pensioeninstelling (verzekeraar of fonds). Ze mogen dat geld niet in hun onderneming houden. Daardoor is het aanvullend pensioenkapitaal beschermd tegen de gevolgen van een faillissement van de werkgever.
De pensioeninstelling moet erover waken dat het pensioenplan altijd voldoende gefinancierd is. ‘Als het pensioenplan door een verzekeringsonderneming wordt beheerd, zal die een vastgestelde onderfinanciering aan uw werkgever melden. Die heeft dan zes maanden om het tekort aan te zuiveren’, luidt het bij de FSMA. Als in die periode het tekort niet of niet volledig wordt gefinancierd, dan moet de verzekeraar de opgebouwde kapitalen op een individuele rekening plaatsen.
Wordt het pensioenplan beheerd door een fonds, dan zal dat bij eventuele tekorten een herstelplan moeten voorleggen aan de FSMA.
Opname kapitaal
Stel dat u door de coronacrisis in financiële moeilijkheden raakt, kunt u dan het opgebouwde bedrag in uw aanvullend pensioenplan opnemen? Het antwoord is: nee.
Sinds 1 januari 2016 is de uitbetaling van het aanvullend pensioen gekoppeld aan het wettelijk rustpensioen. Als u met (vervroegd) pensioen gaat, wordt uw aanvullend pensioen automatisch uitbetaald, ook al vermeldt uw aanvullend pensioenplan een andere pensioenleeftijd. Het is niet mogelijk uw aanvullend pensioen op te nemen voor uw wettelijk pensioen ingaat.
Er zijn wel enkele uitzonderingen, onder meer voor mensen die in 2016 55 jaar of ouder waren. Ook als de opname gebruikt wordt om een onroerend goed te kopen, te bouwen of te renoveren is een uitzondering mogelijk. Op voorwaarde dat het pensioenreglement van uw werkgever die uitzondering toelaat.
Ontslag
Aangezien uw aanvullend pensioen gekoppeld is aan uw loon, is het logisch dat bij een ontslag de bijdragen in uw aanvullend pensioen en de overlijdensdekking stopgezet worden. U behoudt uiteraard het recht op de spaarpot die u hebt opgebouwd. Die kan u niet worden afgenomen, zelfs niet bij een ontslag om dringende redenen. Ook hier geldt wel de algemene regel dat uw opgebouwde spaarpot pas kan worden opgenomen op het moment dat u effectief met pensioen gaat.
