De drie partijen die momenteel rond de Vlaamse onderhandelingstafel zitten - de N-VA, Vooruit en CD&V - zijn het er naar verluidt over eens dat de registratierechten bij de aankoop van een woning en de erfbelasting op kleine nalatenschappen naar beneden moeten. Maar die minderinkomsten willen ze compenseren door elders meer belastingen te innen. Volgens bepaalde bronnen wordt hiervoor gekeken naar een strengere controle op de manier waarop private stichtingen worden gebruikt.
Belangeloos doel
Een private stichting wordt opgericht om een bepaald patrimonium samen te houden. Dat kan gaan om financiële middelen, maar ook om vastgoed of een familiebedrijf. In principe moet de stichting een ‘belangeloos doel’ hebben. Dat doel kan het welzijn van de begunstigden - zeg maar: de volgende generaties - zijn.
Wie de private stichting onderhands schenkt, betaalt geen belasting. Maar de voorwaarde is dat de schenker nog minstens drie jaar moet leven.
Op het geld dat u in een private stichting onderbrengt, betaalt u een schenkbelasting van 5,5 procent als u de schenking via een notaris registreert. Ter vergelijking: als u gewoon een rechtstreekse schenking aan uw kinderen doet, betaalt u 3 procent schenkbelasting.
U kan de private stichting ook via een onderhandse schenking doen. In dat geval betaalt u geen belasting, maar voorwaarde is dan wel dat u als schenker nog minstens drie jaar leeft. Is dat niet het geval, dan zijn de tarieven van de erfbelasting op het ingebrachte bedrag van toepassing. Geld dat na het overlijden aan een stichting wordt overgedragen, wordt belast aan een erfbelastingstarief van 8,5 procent.
Een 'belangeloos doel' mag niet te ruim geïnterpreteerd worden. Het onderhoud van een kasteel om familiereünies in te houden kan, de aankoop van een Ferrari kan niet.
Jaarlijks betaalt u ook een taks op het vermogen van de stichting. Vroeger was dat 0,17 procent op alle vermogens boven 25.000 euro. Sinds begin dit jaar is het tarief wel opgetrokken en progressief gemaakt. Tot 50.000 euro betaalt u geen belastingen, tot 250.000 euro geldt er een taks van 0,15 procent, boven dat bedrag gaat het om 0,30 procent en vanaf een half miljoen euro om 0,45 procent.
Voorwaarden
Maar het gebruik van een stichting is wel aan een aantal voorwaarden verbonden. Het komt er vooral op aan het concept belangeloos doel niet al te ruim te interpreteren. Het ‘welzijn’ van de begunstigden moet altijd centraal blijven staan, vaak in combinatie met giften aan goede doelen. Ziekenhuiskosten en inschrijvingsgelden voor universiteiten vallen onder de mogelijkheden. Ook het onderhoud van een kasteel waarin de komende generaties familiereünies kunnen blijven houden kan een doelstelling zijn.
Maar de aankoop van een Ferrari valt dan weer buiten de norm. Alle begunstigden op geregelde tijdstippen gewoon een som geld geven, kan ook niet. Tegenover de uitkeringen van de stichting moeten effectief gemaakte kosten staan. Het lijkt erop dat de Vlaamse regering in wording dit soort van oneigenlijk gebruik van een private stichting wil uitsluiten.
Schenking familiebedrijf
Het lijkt niet uitgesloten dat de onderhandelaars ook de gratis schenking van een familiebedrijf strakker willen interpreteren. Ze zien her en der uitwassen van het systeem.
Om de continuïteit van een familiebedrijf te garanderen en de tewerkstelling niet in het gedrang te brengen, is het al verschillende jaren mogelijk om een familiebedrijf belastingvrij over te dragen. De regeling geldt ongeacht aan wie het familiebedrijf wordt geschonken. Met andere woorden: er wordt een nultarief gehanteerd voor zowel schenkingen aan de kinderen als aan eventuele andere begunstigden. Dit betekent een besparing van 3 procent schenkbelasting in rechte lijn tot 7 procent voor een schenking aan anderen.
Zowel Vooruit als CD&V verzet zich al een hele tijd tegen het gebruik om vastgoed in een patrimoniumvennootschap te stoppen, en dit 'familiebedrijf' dan belastingvrij door te schuiven.
Het moet gaan om een vennootschap met een reële economische activiteit. Dat wordt ten eerste bepaald op basis van het aandeel van bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen. Als het percentage daarvan lager is dan 1,5 procent van de totale activa, terreinen en gebouwen in de totale activa, wordt ervan uitgegaan dat het een bedrijf zonder economische activiteit is. Hetzelfde geldt als de terreinen en gebouwen meer dan 50 procent van het totaal actief uitmaken.
De regeling werd meermaals gebruikt om bijvoorbeeld vastgoed in een patrimoniumvennootschap te stoppen en dit ‘familiebedrijf’ dan belastingvrij naar de volgende generatie door te schuiven. Zowel Vooruit als CD&V verzet zich al een hele tijd tegen dit oneigenlijke gebruik van het systeem.
