BIS: 'Verstoringen dreigen op Europese repomarkt'

In haar kwartaaloverzicht zegt de Bank voor Internationale Betalingen (BIS) dat de Europese repomarkt in toenemende mate gefragmenteerd is. Via repo's kunnen grote bedrijven of banken geld lenen voor heel korte looptijden door bepaalde activa, zoals staatsobligaties, in onderpand te geven. 

De toenemende opdeling van de repomarkt is het gevolg van partijen die zich steeds meer toeleggen op leningen met een specifiek onderpand. Dat leidt ertoe dat een groeiend aantal markten ontstaan die alleen handelen in leningen die bijvoorbeeld Duits staatspapier als onderpand hebben. Het risico is nu volgens de BIS dat het geld niet goed door het systeem zal vloeien.

De BIS wijst erop dat juist dat de oorzaak was van de paniek in de Amerikaanse repomarkt een aantal maanden geleden. 

Belastingen

In september piekte in de VS de rente op de ultrakorte leningen tot boven 8 procent. De flinke rentestijging ontstond door een plotse toename in de vraag naar liquiditeiten. Dat had vermoedelijk te maken met het feit dat Amerikaanse bedrijven geld nodig hadden om hun belastingen te kunnen betalen. Om de crisis te bedaren heeft de Amerikaanse centrale bank (Fed) voor vele miljarden in het financiële systeem gepompt.

Daarnaast is ze terug begonnen met het vergroten van haar balans om erover te waken dat er voldoende bankreserves in het systeem zitten. Een tekort aan bankreserves was een belangrijke oorzaak van de liquiditeitskrapte. 

Cashberg bij de overheid

De Amerikaanse overheid heeft overigens zelf ook bijgedragen aan het tekort aan bankreserves. Ze onttrok in de 30 dagen tussen 14 augustus en 17 september meer dan 120 miljard dollar aan reserves aan het banksysteem. Meer dan de helft van dat bedrag haalde ze weg in de laatste week van deze periode en juist op dat moment explodeerde de reporente. 

De BIS benadrukt dat dit geen klein bier is. 'Ter vergelijking, de Fed heeft vijf keer zoveel reserves weggenomen, maar dat deed het wel in een tijdsbestek van bijna twee jaar.' De groeiende cashberg bij de overheid zou vooral de reserves van de vier grootste banken hebben geraakt. Dat heeft zeer waarschijnlijk de bereidheid van deze banken verminderd om geld uit te lenen op de repomarkt. En het zijn nu net deze banken die volgens de BIS zo'n beetje de hele repomarkt van liquiditeiten voorzien.