Wie pikt een graantje mee van de almachtige dollar?

Sinds de jaarwende rukte de Amerikaanse dollar 13 procent op tegenover de euro, een zelden geziene beweging op de wisselmarkten in zo’n korte tijdspanne. De eenheidsmunt bereikt met de bradeerprijs van 0,99 dollar haar diepste punt in twintig jaar tegenover de greenback.

De dollar geniet in de huidige onzekere tijden van zijn status als veilige haven en trekt door de hogere rente op Amerikaanse overheidsobligaties meer investeerders aan. Maar het grootste deel van de beweging is niet te verklaren door de sterkte van de munt, maar door de zwakke fundamenten van de euro. De eenheidsmunt presteert ondermaats tegenover bijna alle andere valuta. De economie in Europa kreunt onder de gevolgen van de oorlog in Oekraïne. De eurozone is veel meer blootgesteld aan de gevolgen van de peperdure energie dan andere gebieden en de industriële productie in de eurozone boerde in juli al 2,3 procent achteruit.

De meeste strategen zien de euro nog een tijd zwak blijven. ‘Het is te vroeg om een revival van de euro te verwachten’, denkt ING-econoom Francesco Pesole. ‘De eenheidsmunt kreeg wat tijdelijke steun door de daling van de aardgasprijs en de terreinwinst van de Oekraïners op de Russen. Maar de lagere gasprijs is waarschijnlijk te verklaren door het dalende verbruik in de industrie, wat in feite slecht nieuws is voor de economie van de eurozone. Ten tweede kan het optimisme over het Oekraïense tegenoffensief prematuur blijken. En ten derde kan de dollar nog altijd bogen op een sterk binnenlands verhaal, zowel economisch als monetair.'

‘Europa loopt het grootste gevaar op een diepe recessie’, verkondigde de strateeg David Kostin van Goldman Sachs. ‘Geef de voorkeur aan Wall Street, en dan vooral aan bedrijven die het gros van hun omzet in eigen land halen.’ Zijn team vergeleek een index van bedrijven die 100 procent van hun omzet in de VS behalen met een index van bedrijven die minstens driekwart van hun verkopen in het buitenland halen. De eerste groep beperkte de schade op de beurs dit jaar tot 5 procent, de tweede leverde 23 procent in. Dat was nog voor de verkoopgolf van deze week. Goldman raadt in dit klimaat aan te focussen op absolute topkwaliteit, de crème de la crème van het koersenbord met bedrijven die bewezen hebben dat ze stormen kunnen doorstaan en die standvastige en stevige dividenden betalen.

Bierdollars

Ook op de Brusselse beurs noteren veel bedrijven die een groot deel van hun omzet in dollar realiseren. Sommige rapporteren zelfs in de Amerikaanse munt, zoals het grootste aandeel, de brouwer AB InBev . ‘Wie denkt dat een gratis vat Jupiler of Stella op een Belgisch café de cijfers zal stutten, moet eens een blik werpen op de munten waarin ’s werelds grootste brouwer zijn omzet draait. Pas dan zie je het juiste kader’, zegt analist Kristoff van Houte van Kroffinvest. ‘De Amerikaanse dollar is goed voor 29,3 procent van de omzet. Daarna volgen de Braziliaanse real (13,7%), de Mexicaanse peso (10,3%), de Chinese yuan (9,4%) en dan pas de euro (5,5%), niet zo gek veel voor de Colombiaanse peso (4,1%). Op het vlak van de courante bedrijfscashflow (ebitda) is de euro goed voor maar 4,3 procent van de winst, de dollar voor 29,8 procent.’

De euro is tegenover al die andere valuta gedaald. Daar pikt AB InBev een extraatje van mee. ‘28 procent van de schulden staat uit in euro’, zegt Van Houte. Door de goedkopere euro wordt het makkelijker de schuldenberg af te lossen die al jaren een blok aan het been van de biermogol is. De dollar blijft met 56 procent de belangrijkste schuldenmunt in de berg van 75,9 miljard dollar. De stijgende rente vormt op korte termijn weinig problemen: 94 procent van de leningen heeft een vaste rentevoet.

Ook de reders Euronav en Exmar rapporteren in dollar. Logisch, want de vrachttarieven noteren in die munt. Sommige uitgaven, zoals voor de lonen voor de directie en het personeel op de hoofdkantoren in Antwerpen, gebeuren in euro, maar het gros van de scheepsbemanning krijgt haar salaris in harde dollars. Die laatste groep is de belangrijkste: Euronav telt 200 werknemers aan wal, tegenover 3.194 zeelieden. Bij Exmar zitten 234 werknemers op kantoor en 1.615 op zee. De schulden van beide zijn voornamelijk in dollar. Bij Exmar komt daar een portie Noorse kronen bij. De twee bedrijven melden in hun jaarverslag dat een daling van de euro een licht positieve impact heeft op de cijfers.

Kasteel Calesberg

Ook Sipef schrijft sinds 2007 zijn boekhouding in dollar. De plantagegroep legt haar contracten voor palmolie in de Amerikaanse munt vast. Kosten zijn er vooral in de ‘functionele’ valuta: de Indonesische roepie, de kina uit Papoea-Nieuw-Guinea, de Ivoriaanse frank en de euro voor het personeel op Kasteel Calesberg in Schoten, de hoofdzetel. In de eerste jaarhelft zorgden de omrekeningsverschillen voor een min van 0,72 miljoen dollar. Een belangrijke opsteker is dat de duurdere dollar automatisch het dividend doet opveren, want Sipefs beleid is om 30 procent van de recurrente winst in dollar uit te keren als coupon in euro.

Bij Europese multinationals die veel inkomsten in dollar realiseren, wordt het interessant als die naar euro’s worden omgezet. De winstmarge in euro stijgt er automatisch door, al is het niet altijd makkelijk om de dollarimpact in te schatten. Veel ondernemingen laten de beleggers in het ongewisse over de verdeling van hun omzet of winst volgens regio of munt. Sommige geven alleen delen van de puzzel weg, door bijvoorbeeld de VS onder te brengen in ‘Noord-Amerika’ of in de voormalige vrijhandelszone NAFTA met Canada en Mexico. Bedrijven boeken ook kosten in het groene biljet. Of ze betalen rente in dollar. En veel ondernemingen hebben Amerikaanse vestigingen, die een natuurlijke indekking vormen tegen de dollarcapriolen, zoals Solvay, Lotus, Jensen of Deceuninck.

Bij Ahold Delhaize is die natuurlijke indekking het grootst. De winkelreus telt 2.048 Amerikaanse vestigingen, die voor 63 procent van de inkomsten zorgen. ‘De kwartaalcijfers tonen duidelijk dat de Amerikaanse consument verrassend weerbaar blijft’, zegt ING-analist Hans D’Haese. Food Lion, de belangrijkste keten van de groep, groeit al 39 kwartalen na elkaar. De Amerikaanse omzet steeg in euro met 22 procent tot 13,6 miljard. Bij gelijkblijvende wisselkoersen zou dat ‘slechts’ 7,7 procent geweest zijn. ‘Door de sterke prestaties in het eerste halfjaar en de valuta- en renteontwikkelingen verwachten we niet langer dat de winst per aandeel zakt, maar tot 5 procent zal stijgen in 2022’, meldde de winkelgigant.

Farmawalhalla

Ook voor UCB spijst de dollar de kassa. De Amerikaanse markt is door de hoge medicijnprijzen voor elk farmabedrijf het walhalla, al moest UCB er zijn gemiddelde prijs onder druk van verzekeraars en overheden er vorig jaar gemiddeld 4 procent laten zakken. De groepsomzet steeg in het eerste semester 5 procent, slechts 3 procent bij constante wisselkoersen. UCB haalde vorig jaar 53 procent van zijn omzet in de States, maar heeft er maar 19 procent van zijn personeel. Al heeft de afhankelijkheid van de VS ook nadelen. De Amerikaanse toezichthouder FDA keurde Bimzelx, een middel tegen osteoporose, nog niet goed, wat de koers een forse dreun gaf. UCB is ervan overtuigd dat het nog een fiat voor het middel krijgt. Bij Galapagos liep het minder goed af. Daar zei de FDA neen tegen het in Europa wel goedgekeurde reumamiddel Jyseleca.

Een sector die snel de impact van de dollarrally voelt, is die van de grondstoffen. De materialengroep Umicore verkoopt het goud, zilver en andere metalen die het uit de recyclage van elektronisch schroot haalt in harde dollars. Al speelden de lagere metaalprijzen in het eerste halfjaar een grotere rol. Umicore spendeert ook veel in Noord-Amerika. Volgend jaar start de bouw van een fabriek voor batterijmaterialen in het Canadese Ontario, goed voor een investering van een miljard euro.

Bij Bekaert voegden de gunstige wisselkoersen 5 procent aan de omzet toe. De Chinese renbimbi is voor de staaldraadtrekker nog belangrijker dan de dollar. Bekaert dekt de valutaschommelingen niet in. In het eerste semester was vooral de klim van de Braziliaanse real een steun in de rug. Van de omzetgroei met 27 procent voor de Braziliaanse joint ventures kwam liefst 17 procent van de hausse van de real. Al is er ook een nadeel. De duurdere Latijns-Amerikaanse valuta vormen een concurrentieel exportnadeel voor de 14 Bekaert-fabrieken in de regio.

De chemiegroep Solvay haalt met 24 procent van zijn personeel 26 procent van zijn omzet uit Noord-Amerika. De revival van de schalieolie in de VS is een opsteker. De afdeling die chemicaliën levert voor schalieboringen was met een groei van 57 procent de absolute topper van de groep. Solvay trok de prognoses voor het hele jaar op.

Goedkopere energie

Bij het chemiebedrijf Tessenderlo was de sterke prestatie van de agrotak, die voor een groot stuk in de VS zit, de voornaamste motor achter de uitmuntende halfjaarcijfers. Dankzij de goedkopere energie en de makkelijkere aanvoer van grondstoffen kan Tessenderlo’s divisie Kerley in de VS goedkoper kunstmest produceren dan hier. Dit kwartaal begint de bouw van een nieuwe fabriek voor vloeibare meststoffen in Ohio. De groepsomzet steeg 31,2 procent. Zonder valuta-effecten was dat 26,8 procent.

Ontex opende in juli een Amerikaanse fabriek in Stokesdale, North Carolina. Die heeft 100 medewerkers, maar dat aantal zal snel stijgen. Tot nu toe beleverde de luiermaker de VS via zijn fabriek in Mexico, maar daar komt een eind aan. Ontex verkoopt zijn Mexicaanse tak voor een ondernemingswaarde van 285 miljoen euro aan Softys. De transactie moet begin 2023 rond zijn. ’We schatten dat er netto 250 miljoen euro binnenkomt. Daardoor kan Ontex zijn hoge schuldgraad van 6,8 keer de brutobedrijfswinst terugdringen’, zegt Fernand de Boer van Degroof Petercam.

De Amerikaanse overheden strooien soms gul met subsidies en tonen zich af en toe van hun beste kant. Zo kreeg de wasmachinemaker Jensen in 2020 tijdens de corona-uitbraak een lening van 1,9 miljoen dollar van de staat Florida, waar het een fabriek heeft. De overheid schold die schuld vorig jaar kwijt.

Koekjes en chips

Lotus Bakeries ontving 1,7 miljoen dollar subsidies om zich te vestigen in Mebane in North Carolina. De koekjesbakker breidt de productie in het stadje stelselmatig uit. Lotus verdient een pluim voor de gedetailleerde beschrijving van de valuta-effecten. Een stijging van de dollar met 5 procent komt neer op 0,51 miljoen euro extra winst. Het Britse pond is nog belangrijker.

Barco haalt bijna 40 procent van zijn omzet in Noord-Amerika. Dat zal nog toenemen, want de regio doet het met een groeiritme van 30 procent voor de beeldprojectiegroep veruit het best.

Bij Deceuninck is Noord-Amerika goed voor een kwart van de omzet. Met een groei van 32 procent in het eerste halfjaar was de regio de sterkste klimmer. De nieuwbouw van eengezinswoningen staat er onder druk, maar de appartementenmarkt en renovaties blijven er op peil. De omzetgroei in de VS is te danken aan prijsverhogingen, want Deceunink verminderde er bewust de volumes voor minder belangrijke klanten om capaciteit vrij te maken voor de grote.

Voor EVS worden de VS steeds belangrijker. Vorig semester waren de ‘Americas’, zoals de maker van apparatuur voor de liveproductie van sportuitzendingen de regio omschrijft, goed voor 38 procent van de verkopen. De omzet steeg 9,5 procent en 5,7 procent bij constante wisselkoersen. Vorige maand pakte EVS met een order uit: een contract van 50 miljoen dollar op tien jaar met een Amerikaanse mediagroep.

Bij Melexis zorgde de dollarkoers vorig kwartaal voor 5 procent extra omzet in euro. De chipontwikkelaar verhoogde de winstverwachtingen en gaat daarbij uit van een pariteit tussen de euro en de dollar voor de rest van het jaar.

Voor Agfa-Gevaert is het beeld niet eenduidig. De omzet van de beeldvormingsgroep steeg in het eerste halfjaar 6,7 procent. Zonder valutameewind was dat slechts 2,3 procent. De VS, Canada en Mexico vertegenwoordigen een vijfde van de verkoop. Finaal profiteert Agfa niet van de dollarklim, integendeel. Vorig jaar zou een bijkomende impact van een eurodaling met 10 procent tegenover de dollar, de cashflow met 1 miljoen euro negatief hebben beïnvloed. Agfa heeft ook veel kosten in dollar, zoals voor zilver en aluminium.

Familiale holdings

Ook bij de familiale holdings zitten dollarwinnaars. De holdings met veel dollarposities zagen hun waarde veel minder afkalven dan hun sectorgenoten die vooral in Europese bedrijven investeren, zoals GBL. D’Ieteren bijvoorbeeld. Daar is de autobeglazingsdochter Belron goed voor ruim de helft van de omzet en twee derde van de bedrijfswinst. Bij Belron vertegenwoordigt Noord-Amerika 59 procent van de verkopen. Het is bovendien de markt die het meest boomt. Ook voor Amerikanen is met de auto rijden duurder geworden, maar een benzine kost er met gemiddeld 1,07 dollar per liter nog altijd 60 procent minder dan bij ons. Hoe meer kilometers de bevolking maalt, hoe meer kans op een sterretje in de ruit. Belron haalde in de VS in de eerste zes maanden 17 procent meer omzet. Dik 10 procent daarvan was te danken aan de dollarklim.

Sofina zit vooral in groeibedrijven en in fondsen die in private equity (niet-genoteerde bedrijven) investeren. Die noteren bijna allemaal in dollar. ‘De intrinsieke waarde van Sofina daalde het eerste halfjaar maar 12,7 procent, wat beter is dan de markt. Dat is deels te danken aan de dollarsterkte’, zegt Youry Huyghen van het blad De Belegger. ‘Zowat 63 procent van de portefeuille is in dollar uitgedrukt. Maar ook de Indiase roepie - goed voor 8,7 procent van de investeringsportefeuille - steeg tegenover de euro.’

Bij Brederode zit 72 procent van de portefeuille in dollar. 'Ons eigen vermogen daalde in het eerste halfjaar slechts 1,5 procent, voornamelijk dankzij de sterke positie van de dollar', meldde de holding.

Voor Texaf is een hogere dollar negatief. ‘De meeste uitgaven gebeuren in dollar of zijn aangepast aan de dollarkoers. Daardoor is onze bedrijfswinst minder hard gestegen dan onze inkomsten’, meldt de Congoholding.

We kunnen onmogelijk de volledige lijst geven met bedrijven die inkomsten realiseren in dollar. Denk aan kleinere biotechspelers als Biocartis of MDxHealth , de toeleverancier aan apotheken Fagron met zijn fabriek in Wichita, de holding Bois Sauvage met Neuhaus-pralinewinkels in straten als Madison Avenue in New York, of Kinepolis met zijn NJB-cinemas in Michigan. Voor Kinepolis is de Canadese dollar nog belangrijker. Ook die steeg dit jaar 10 procent tegenover de euro. Zelfs de kleine Brouwerij Haacht (Co.Br.Ha. ), die een microbrouwerij bezit op een Canadees toeristeneiland, pikt daar een graantje van mee.

Nog belangrijker is dat de goedkope euro de concurrentiepositie van de Europese bedrijven ondersteunt. Dat kan Europa door de tegenwind van de dure energie meer dan ooit gebruiken.