In het arbeidsmarktbeleid botsen twee ideeën: Open VLD, CD&V, N-VA en Voor U zien in flexibeler werken een manier om meer mensen aan de slag te krijgen. Vooruit, Groen, PVDA en het Vlaams Belang zien in die flexibiliteit vooral een verlies aan sociale bescherming.
Open VLD wil de flexi-jobs, die toelaten fiscaal vriendelijk bij te klussen boven op een job of pensioen, uitbreiden naar de hele private sector. Ook bij de eigen werkgever moet het kunnen, net zoals in het verenigingsleven en het onderwijs of als thuishulp. De verplichte wekelijkse rustdag of zondagsrust verdwijnt en studentenarbeid wordt onbeperkt toegelaten. Nachtarbeid begint niet meer vanaf 20 uur, zoals vandaag, maar pas vanaf 24 uur. Het wettelijke plafond op het aantal onbelaste overuren wordt geschrapt. Arbeidstijdregelingen en arbeidsorganisatie moeten op bedrijfsniveau afgesproken kunnen worden, zonder handtekening van de vakbondssecretaris. Uitzendarbeid via een overeenkomst van bepaalde duur, wat vandaag verboden is, wordt mogelijk.
De N-VA wil een ‘vrijheidspakket voor ondernemers’ met soepeler regels voor openingsuren, minimale arbeidsduur, zondagswerk en nachtarbeid. De partij is voor de uitbreiding van de flexi-jobs naar langdurig zieken. Een hele reeks statuten verdwijnen of worden afgebouwd: de inschakelingsuitkering, het kunstenaarsstatuut, de premie voor een langdurig zieke die een knelpuntberoep gaat uitoefenen, het SWT (het voormalige brugpensioen) en landingsbanen voor oudere werknemers. Gepensioneerden die iets willen bijverdienen betalen daarop een eenvoudig bevrijdende heffing van maximaal twintig procent.
CD&V verdedigt het systeem van de flexi-jobs. Wie extra uren wil werken, verdient aanmoediging. Wie bij de eigen werkgever extra uren wil werken, moet dat fiscaal vriendelijk kunnen. Voor de horeca is meer soepelheid in de flexi-jobs nodig.
Voor U wil dat studenten de vrijheid krijgen om zoveel uren te werken als ze zelf willen. Het plafond van fiscaal voordelige uren verdwijnt. Ook gepensioneerden moeten fiscaal vriendelijker kunnen bijklussen.
Vooruit wil dat wie werkt ook een sterke sociale bescherming opbouwt. Uitzendkrachten moeten gelijke sociale rechten krijgen als werknemers met een vast arbeidscontract. In een onderneming mag maar een beperkt deel van het werk gebeuren door flexi-jobbers en studenten. Misbruik van opeenvolgende dagcontracten wordt aangepakt. Wie 60 dagen in 13 weken bij dezelfde werkgever aan de slag is, krijgt er automatisch een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur. De erkenning van deelplatformen kan worden ingetrokken als misbruik rond sociale rechten wordt vastgesteld.
Groen wil dat al wie werkt voor bestel- en bezorgplatformen zoals Deliveroo een volwaardig werknemersstatuut krijgt, omdat het huidige statuut onvoldoende sociale bescherming biedt. Voorts ziet de partij de uitdaging voor de arbeidsmarkt vooral in de sociale economie, waar het aantal jobs moet verdubbelen naar 100.000. De VDAB moet bedrijven helpen bij het beter uitschrijven van vacatures. Ook werkzoekenden die niet voor de volle 100 procent aan de functievereisten van een vacature voldoen, moeten een kans krijgen op de job, bijgestaan door de nodige begeleiding.
De PVDA vervangt onzeker en onbetaald werk dat de sociale zekerheid afbreekt door degelijke en stabiele jobs. De partij is tegen de uitbreiding van flexi-jobs, wil een einde maken aan schijnzelfstandigheid en geeft wie voor deelplatforms als Uber werkt een werknemersstatuut. Een bedrijf mag pas uitzendkrachten of studenten inhuren als eerst de eigen deeltijdse werknemers de kans hebben gekregen meer uren te presteren.
Het Vlaams Belang beperkt de flexi-jobs opnieuw tot de sectoren die gevoelig zijn voor zwartwerk en piekmomenten, zoals oorspronkelijk bedoeld.
