Deutsche Ban(g)k

Bij beleggers zijn er in het beroerde beursjaar 2016 gradaties in het lijden. Je hebt dutsen - zij die in Europese aandelen beleggen - en grote dutsen - zij die in Europese banken beleggen. En dan heb je in die laatste categorie nog zij die hun mandje vol Deutsche Bank geladen hebben. Die kijken anderhalve maand ver in 2016 tegen een verlies van 40 procent aan.

Het aandeel Deutsche Bank is teruggeflitst tot een koerspeil die het laatst in 1984 (!) op de bordjes stond. Toepasselijk, want CEO John Cryan probeerde deze week met een staaltje Orwelliaanse newspeak de gemoederen te bedaren. ‘Onze balans is stevig als een rots’, klonk het in een publiek gemaakte brief aan het personeel.

Welnu: dat is klinkklare onzin. Niet dat we de branche ooit kunnen verwarren met een sprookje, maar John Cryan & co doen denken aan het biggetje met het strooien huis. Een dat de boze wolf in snel tempo aan het wegblazen is.

Deutsche Bank is het extreemste voorbeeld van waarom het onzin is te denken dat banken ooit een goede langetermijnbelegging zouden kunnen zijn. Eigenlijk moet je bij een bank maar één cijfer opsnorren en dan gillend weglopen: de hefboom. Die zet het balanstotaal af tegen het eigen vermogen, zeg maar de buffer tegen slechte tijden die de aandeelhouders opgebouwd hebben.

Die buffer is bij de grootste bank van Duitsland geslonken tot 63 miljard euro. Het uitstaande bedrag aan kredieten en beleggingen is met 1.626 miljard euro 26 keer groter dan de buffer.

Of nog: Deutsche Bank moet nog geen 4 procent verliezen slikken op haar balans, voor de aandeelhouders hun volledige spaarpot uitgewist zien. Een kniesoor zal zeggen dat de ‘risicogewogen activa’ van Deutsche Bank een stuk lager zijn. Van de toezichthouders moeten bankiers niet voor elk krediet evenveel kapitaal opzijzetten. En zo krimpen de ‘risicogewogen’ activa van Deutsche Bank als bij wonder naar 397 miljard.

Welnu, we gaan het u gemakkelijk maken: u mag de lettersoep van risicogewogen activa die de lettersoep aan Europese bankwaakhonden uitgevonden heeft, vergeten. Wat telt, is dé hele balans. Van een bank die haar kernmetier ernstig neemt, is elk actief per definitie risicovol. Dat is geen verwijt aan bankiers, het hoort erbij: een bank haalt op korte termijn geld op en recycleert dat in langetermijnkredieten aan gezinnen, bedrijven en overheden.

Kort samengevat maakt een bank zichzelf illiquide om de economie liquide te maken. Dat is risky business die aan het roer uitmuntende risicobeheerders vergt. Uitgerekend dat risicobeheer laat bij Deutsche zwaar te wensen over, gelet op het brokkenparcours van de jongste jaren.

Huw Van Steenis, de veteraan-bankenanalist bij Morgan Stanley, stipt fijntjes aan dat de ECB Deutsche Bank als enige grootbank een even grote extra kapitaalbuffer oplegt als de Mediterrane rampbanken Bankia en Monte Paschi. Vernietigender kan een oordeel niet zijn.