Oorlog in Oekraïne

De VS hebben 5,9 miljard dollar (5,6 miljard euro) financiële en militaire steun aangekondigd voor Oekraïne. President Joe Biden steekt Kiev nog extra hulp toe voor president elect Donald Trump de fakkel in januari overneemt.

Na bijna zestig jaar lijkt de Russische gasexport naar Europa over Oekraïens grondgebied op 1 januari te doven. Al poogt Slovakije dat scenario nog te vermijden. Het dreigt geen stroom meer te leveren aan de oosterbuur als Kiev geen nieuwe transitdeal sluit.

Stevent Europa af op een nieuwe gascrisis? Eind dit jaar loopt een akkoord over de doorvoer van Russisch gas in Oekraïne af, zonder uitzicht op een hernieuwing. Dat zet druk op de gasprijzen.

Rusland heeft deze ochtend een grote raketaanval gelanceerd op energie-infrastructuur in Oekraïne.

Een Russisch vrachtschip is gezonken in de Middellandse Zee. Het ongeval roept vragen op over de verouderde vloot waarmee Rusland olie smokkelt om de westerse sancties te omzeilen.

De Finse premier en gastheer Petteri Orpo benadrukt op een minitop in Lapland dat de Europese defensie op alle mogelijke manieren versterkt moet worden. 'We zien een verscheidenheid aan hybride aanvallen in heel Europa', voegt EU-buitenlandchef Kaja Kallas toe.

'Het is in eerste instantie aan de overheid om de burgers te beveiligen', stelt ontslagnemend minister van Justitie Paul Van Tigchelt (Open VLD). 'Het begint bij een overheid die zelf het goede voorbeeld geeft door te investeren in veiligheid.' Geopolitiek analisten wijzen er inmiddels op dat de hybride-oorlogsvoering van Rusland tegen het westen doorgaat.

De NAVO-lidstaten zullen hun defensie-uitgaven moeten opkrikken tot 5 procent van hun bruto binnenlands product (bbp). Dat heeft de aankomende Amerikaanse president Donald Trump laten verstaan.

Voor het eerst krijgt een Europeaan sancties vanwege de oorlog in Oekraïne. De Nederlander Niels Troost bouwde in drie decennia een lucratieve oliebusiness uit. Nu wordt zijn vermogen, en dat van zijn bedrijven, bevroren omdat hij Russische olie boven de plafondprijs verkocht.

De aanslag op de Russische generaal Igor Kirillov, vermoedelijk door Oekraïne, verhoogt de spanningen in de oorlog op een cruciaal moment. Kiev en Moskou maken zich net klaar voor onderhandelingen.

De toestemming die president Joe Biden Oekraïne gaf om Amerikaanse raketten op Rusland af te vuren, was ‘heel stom’. Dat heeft Bidens opvolger Donald Trump verklaard.

Na bijna drie jaar bloedvergieten in Oekraïne gaan in Kiev en in het Westen stemmen op om een diplomatieke exit te zoeken uit het conflict met Moskou. Maar volgt Rusland? ‘Veel staat of valt met de veiligheidsgaranties die gelinkt worden aan een bestand, zoals het sturen van westerse troepen naar Oekraïne.’

De vier Belgische advocatenordes vragen het Europees Hof van Justitie om het verbod op juridisch advies voor Russische entiteiten op te heffen. Bij het Europees Gerecht, waar de kwestie al eens voorlag, vingen de advocatenordes bot.

De geopolitieke onrust heeft de omzet van de grootste honderd defensiebedrijven tussen 2015 en 2023 bijna een vijfde hoger gestuwd tot 632 miljard dollar. Maar dat cijfer weerspiegelt de werkelijke wapenhonger niet. 'Door problemen in de bevoorradingsketen kampen grote fabrikanten met een leveringsachterstand.'

De Duitse bondskanselier Olaf Scholz heeft bij een verrassingsbezoek aan Kiev extra wapenleveringen beloofd. 'Duitsland blijft de belangrijkste steunpilaar van Oekraïne in Europa.'

Oekraïne lanceert een nieuw offensief om zich te verzekeren van een officiële uitnodiging voor het lidmaatschap van de NAVO. Kiev smeekt om een geste tijdens een bijeenkomst van de minister van Buitenlandse Zaken op 3 en 4 december.

Na de val van de Russische roebel duikt de vraag op of Vladimir Poetins oorlogseconomie op haar limieten stoot. 'De militaire uitgaven smeren nog de machine, maar het Kremlin effent mogelijk het pad voor een artificiële crisis in de komende vijf tot zeven jaar.'

De verkozen Amerikaanse president Donald Trump heeft Keith Kellogg voorgedragen als speciaal gezant voor Oekraïne en Rusland. De gepensioneerde generaal ontvouwde dit voorjaar een plan om vrede te brengen in Oekraïne.

Wie denkt dat we na de oorlog in Oekraïne terugkeren naar het 'oude normaal', dwaalt. Dat zegt NAVO-topmilitair Rob Bauer. 'Dit conflict is deel van een ruimere strijd. Om voorbereid te zijn breiden we onze legers het best uit en stomen bedrijven zich beter klaar voor oorlogsscenario's.'