In IT en horeca zijn alleen nog knelpuntberoepen

De IT-sector

De war for talent in de IT-sector bleef tijdens de coronapandemie zo goed als onverstoord verder woeden. Dat blijkt niet alleen uit de recentste cijfers van de Vlaamse arbeidsbemiddelaar VDAB, waar eind juli 2.353 vacatures openstonden. Dat is een stuk hoger dan de 1.667 vacatures die nog niet ingevuld waren eind januari 2020, toen het woord corona nog geassocieerd werd met een biertje.

De honger naar talent blijkt ook uit data van de hr-dienstverlener SD Worx. Kijken we naar IT- en communicatiebedrijven met minder dan 250 werknemers, dan stelt bijna 10 procent meer mensen tewerk dan in december 2018. Werkgevers met meer dan 250 werknemers stellen meer dan 11 procent mensen extra tewerk in de sector.

Twintigers

De pandemie heeft de digitale transformatie nog hoger op de agenda gezet. De zoektocht naar cybersecurity-experts, solutionarchitects, cloudspecialisten, data-analisten of experts in artificiële intelligentie is er alleen maar moeilijker op geworden.

Bij het IT-consultancybedrijf Delaware, waar meer dan 80 vacatures openstaan, is investeren in twintigers een belangrijke strategie in de war for talent. ‘Wij bouwen aan de toekomst door jaar op jaar jong talent vanuit de universiteit of de hogeschool aan te trekken’, zegt Wim De Jonghe, hr-directeur van het bedrijf. ‘Een jaar die investering verwaarlozen - zelfs in de onzekerheid van de coronacrisis - maakt onze toekomst onzeker. Dat risico willen we niet lopen.’ Elk jaar slaagt Delaware erin tussen 100 en 150 schoolverlaters te overtuigen.

De vraag is hoever je als bedrijf wil gaan om die jongeren aan je te binden. Schuif je de bedrijfswagen nog voor het behalen van een diploma onder het zitvlak? Of beloof je welkomstbonussen van tienduizenden euro’s zoals een aantal bedrijven doen voor schaarse profielen?

‘400 euro meer loon maakt het verschil niet’, zegt Kamal Tiboldi, oprichter en chief technology officer bij GEM One. Dat IT-bedrijf, gespecialiseerd in trackingtechnologie voor industriële toepassingen, is ontstaan uit de IT-afdeling van de vorkheftruckspecialist TVH. Hij ervaart dat getalenteerde krachten, jong en oud, vooral op zoek zijn naar toegevoegde waarde. ‘Wij werken met de allernieuwste Google-technologie op het vlak van het internet of things. Mensen die bij ons starten, zien hun marktwaarde in relatief korte tijd toenemen.’

Ook Delaware zweert erbij om de oorlog niet enkel met financiële wapens te voeren. ‘Onze financiële voorwaarden zijn meer dan marktconform. Maar we zijn bewust niet de best betalende speler in de sector’, zegt De Jonghe. Riante bonussen zouden het evenwicht op de werkvloer verstoren, zegt De Jonghe. ‘Op lange termijn is dat geen goed idee.’

De horeca

Na twaalf jaar zei de 32-jarige Ivo* de horeca vaarwel. De coronapandemie heeft hem, net als vele collega’s in de sector, de mogelijkheid gegeven even stil te staan. ‘Wil ik nog 14 tot 16 uur per dag werken? Zeker nu ik onlangs vader ben geworden?’ Het antwoord is: nee.

Ivo begon zijn loopbaan in een brasseriekeuken. Hongerig als hij was, wilde hij bijleren. Dat deed hij in sterrenzaken in Vlaanderen. ‘Het kameraadschap in de keuken, het vakmanschap, de feestjes, dat ga ik missen. Maar ik heb ingezien dat er meer is in het leven dan hard werken.’

Hij zegt de sector niet helemaal vaarwel. ‘Ik geef vrijdag mijn eerste praktijkles op een technische school.’ Hij zal er tieners klaarstomen voor de horeca. ‘Ik wil hen de kneepjes van het mooie vak leren, maar ook behoeden voor de schaduwzijde van de pracht en praal, zeker als je in sterrenzaken wil werken.’

Het verhaal van Ivo is geen uitzondering in de sector. Dat blijkt uit cijfers van de hr-dienstverlener SD Worx. Die tonen aan dat de structurele tewerkstelling, zowel wat vaste als deeltijdse jobs betreft, 2 procent lager ligt dan in december 2018.

De sector kruipt wel uit een diep dal. In volle coronacrisis dook die tewerkstelling tot meer dan 17 procent in de min. Eric Van Geirt, de uitbater van Stadscafé en Leffecafé in Turnhout, noemt de situatie nog steeds verschrikkelijk. ‘Van de 25 vaste mensen die ik in dienst had, ben ik er 5 kwijt. Op vacatures krijg ik geen reactie.’ De situatie bij flexi- en studentenjobs is niet beter. ‘Ik hoor dat studenten in de eerste plaats hun verloren tijd willen inhalen.’ Van Geirt besloot zijn cafés, die zeven op zeven open zijn, ’s ochtends anderhalf uur langer gesloten te houden. ‘We zijn ook strenger met de sluitingstijd. Tegen 1 uur doen we dicht.’

Nu de coronamaatregelen versoepelen en bier weer door de tapkranen vloeit, worden horecazaken, of het nu om sterrenzaken, cafés of hotels gaat, geremd in hun groei. De hoofdreden: een structureel tekort aan personeel. In juli stonden meer dan 3.500 vacatures open, leren de statistieken van de Vlaamse arbeidsbemiddelaar VDAB. Waar in Vlaanderen gemiddeld 3,51 personen reageren op een vacature, gaat het in de horeca over 2,11 kandidaten.

De meeste horeca-uitbaters hopen de komende maanden vooral zonder al te veel kleerscheuren door te komen. Als de zon schijnt, zouden zijn twee terrassen van De Jachthoorn in Kontich op volle toeren moeten draaien. Elke keer houdt zaakvoerder Mark Kohlberger zijn hart vast of hij voldoende werknemers vindt. ‘Vooral keukenpersoneel vinden is een drama.’ Normaal organiseert Kohlberger ook evenementen voor bedrijven. Hij ontving de voorbije weken de eerste aanvragen, maar moest weigeren. ‘Voor evenementen met ongeveer 800 gasten heb ik 3 tot 4 koks nodig en een 35-tal kelners. Ik kom nauwelijks aan de helft.’

Witte raaf

Ook in de hotels is het roeien met de riemen die ze hebben. ‘De pandemie heeft onze sector op zijn kop gezet’, zegt Hans Wils, manager van Crowne Plaza Antwerpen. Terwijl zijn hotel het vooral van zakelijke evenementen en bijbehorende overnachtingen moest hebben, ligt vandaag het zwaartepunt op toeristen. ‘In de loop van zaterdag kunnen er plots 50 mensen een kamer boeken voor dezelfde avond. En die willen op zondag allemaal ontbijt. Dat betekent dat we last minute mensen moeten oproepen. Dat is vervelend omdat we de balans tussen werk en privé van onze werknemers willen respecteren’, zegt Wils.

Hij is gestopt met zoeken naar de witte raaf voor zijn team. Hij screent kandidaten op twee eigenschappen: kunnen ze multitasken en zijn ze stressbestendig? ‘Of ze weten of een vork links of rechts van een bord moet liggen, zullen ze wel leren’, zegt Wils. Ondertussen probeert Crowne Plaza zo veel mogelijk werkprocessen te digitaliseren. ‘Zowel reserveren, aanmelden als iets bestellen op restaurant verloopt bij ons nu digitaal’, zegt Wils. Een goede hulpkok kan je jammer genoeg niet programmeren.

Vlaams minister van Werk Hilde Crevits (CD&V) is zich bewust van het probleem in de horeca. Vanaf 1 september voorziet de Vlaamse regering in extra opleidingstrajecten bij de VDAB om het tot kelner, kok of keukenmedewerker te schoppen. Die mensen behouden hun uitkering en krijgen daar een premie bovenop. Daarnaast volgen jobbeurzen en informatiecampagnes om de krapte in de horeca aan te pakken.

* Ivo is een schuilnaam

Donderdag 2 september beantwoordt Koen Dewettinck, professor humanresourcesmanagement aan de Vlerick Business School, in een livechat vanaf 12 uur uw vragen over telewerken na de pandemie. Stel hier al uw vraag.