Artificiële intelligentie (AI) speelt vandaag een cruciale rol in elke fase van een bouwproject, van planning tot exploitatie. De technologie heeft al een stevige voet aan de grond in de sector en zal in de toekomst alleen maar belangrijker worden.
Met de komst van ChatGPT is de impact van artificiële intelligentie breed zichtbaar geworden. Toch is het verzamelen van data en het optimaliseren van processen in de bouwsector niet nieuw. ‘Vroeger vormden gezond verstand, expertise en eenvoudige modellen de basis’, zegt Pieter Van Geite, IT-director van Buildwise, het kennis- en innovatiecentrum van de bouw. ‘De voorbije decennia nam de digitalisering stapsgewijs toe, met nu ook een prominente rol voor AI.’
Efficiëntie en automatisering dankzij AI
Al tijdens de plannings- en uitvoeringsfase kan AI lange documenten samenvatten of er de nodige informatie uithalen, wat bouwprofessionals meteen veel tijd bespaart. ‘Dat is vooral nuttig voor omvangrijke lastenboeken en bestekteksten’, zegt Benedikt Declercq, projectcoördinator innovatie van Embuild Vlaanderen. ‘Je kan meteen heel gerichte vragen stellen over de inhoud, met vragen zoals Wat zijn de voorschriften voor betonsterkte in dit project?’
Ook kleinere bouwprofessionals zullen steeds meer betaalbare oplossingen aangereikt krijgen waarin AI verwerkt is.
Ook het invullen en genereren van documenten en formulieren – bijvoorbeeld werfverslagen – zal in de toekomst door middel van AI geautomatiseerd kunnen worden. Net zoals het opmaken van verslagen van onlinevergaderingen.
Synergetisch effect
Het bouwwerkinformatiemodel (BIM), waarin alle informatie over de hele levenscyclus van een gebouw is vastgelegd, illustreert al langer de voordelen van digitalisatie in de sector. Door artificiële intelligentie te combineren met bestaande software, kunnen nieuwe mogelijkheden ontstaan. ‘Voor oudere gebouwen is er meestal geen BIM-model beschikbaar’, aldus Declercq. ‘Maar door een 3D-scanner te linken aan AI zullen we die misschien kunnen genereren uit CAD-tekeningen of zelfs vanuit een puntenwolk. Het wordt wellicht ook mogelijk om BIM-modellen te verrijken met AI-tools. Met generatief design kunnen we dan ontwerpen optimaliseren, de meest geschikte materialen bepalen en energetische simulaties maken.’
Ook op de bouwwerf wordt gebruikgemaakt van een hele waaier aan digitale meettoepassingen. ‘Alles kan in beeld gebracht worden met betaalbare 360-graden-camera’s en mini-drones’, schetst Van Geite. ‘De data die deze oplossingen genereren, worden steeds vaker met artificiële intelligentie – meer bepaald computer vision – verwerkt om offertes op te maken, werven op te volgen en samen te werken met onderaannemers.’
Tijdens de exploitatiefase van een gebouw zien we vooral toepassingen op het vlak van slim energiebeheer en onderhoud.
‘Ook veiligheid, leveringen en voortgang kunnen zo efficiënter worden beheerd’, vult Benedikt Declercq aan. ‘Tijdens de exploitatiefase van het gebouw ligt de focus van AI-toepassingen vooral op slim energiebeheer en onderhoud. Een voorbeeld daarvan is predictive maintenance, waarbij anomalieën worden gedetecteerd nog vóór ze optreden.’
Vier op de vijf bouwprofessionals verwacht dan ook dat AI op korte termijn een belangrijke plaats zal krijgen in hun onderneming.