De VS en China zitten verwikkeld in een technologische Koude Oorlog. Dat verhoogt de druk op Europese bedrijfsleiders. Zij moeten hun stem laten horen, zegt technologie-ondernemer Peter Hinssen.
Het driedaagse bezoek van de Franse president Emmanuel Macron aan China deed stof opwaaien. Europa heeft niets te zoeken in de groeiende vijandigheid tussen de VS en China, verklaarde hij aan meereizende journalisten van Politico en Les Echos, waarmee hij pleitte voor een autonomer Europa als derde grootmacht tussen de VS en China. ‘Wij Europeanen moeten in de kwestie Taiwan achter niemand aanlopen’, zei hij. Macron had het ook over het groene subsidiepakket van de Amerikaanse president Joe Biden, goed voor meer dan 350 miljard dollar, en de zware gevolgen daarvan voor de Europese economie.
De uitspraken van Macron lokten woedende reacties uit, zowel in Washington als in Europa. Ze zijn tekenend voor het geopolitieke en economische klimaat. Of het nu om microchips gaat, cloudtechnologie of genetica: de concurrentie tussen de VS en China is enorm. Technologie-ondernemer, nexxworks oprichter, auteur en keynotespeaker Peter Hinssen spreekt van een Koude Oorlog die intenser wordt, en die Europa en Europese bedrijven in een moeilijke positie brengt. ‘De spanning met China was misschien zichtbaarder onder Trump, maar onder Joe Biden is die nog intenser. De Verenigde Staten voelen de hete adem van China als grootste supermacht en vooral als belangrijkste innovator op het wereldtoneel.’
‘Kijk naar technologie. Er wordt vooral gepraat over een verbod op TikTok, dat nu blijkbaar staatsvijand nummer één is. Maar vorige week waren in de VS de vier populairste apps in aantal downloads van Chinese makelij: naast TikTok waren dat de socialsellingapp Temu, mode-app Shein, en CapCut, een app om video’s te bewerken. Amerikanen spenderen bijna twee uur per dag met Chinese technologie.’ Dat baart de Amerikanen zorgen.
Vorige week waren in de VS de vier populairste apps in aantal downloads Chinees.
Ook in het technologisch onderwijs legt China de VS het vuur aan de schenen. ‘China levert meer dan 4 miljoen ingenieurs per jaar af, de VS zowat 500.000. Daarom zie je over de oceaan steeds meer radicale onderwijsvernieuwingen, in een poging de technologische race te winnen.’
Nederlandse export aan banden
De strijd om chips speelt een belangrijke rol in de politieke spanningen tussen de twee grootmachten. ‘Daarin speelt Taiwan, een belangrijke innovatiehub, natuurlijk een sleutelrol. De VS polariseren sterk in deze kwestie. En Europa komt onder druk te staan om mee te gaan in dat verhaal.’
Nederland legde bijvoorbeeld de export van chipmachinemaker ASML naar China aan banden. Volgens marktonderzoeker Gartner controleert het ruim 90 procent van de markt. China reageerde woedend en sprak van Amerikaanse druk op bondgenoten om de toegang van het land tot hightech tegen te gaan. Ook met de overname van de Zweedse autobouwer Volvo door het Chinese Geely waren de Verenigde Staten niet blij. De druk op Europese bedrijven om partij te kiezen zal volgens Hinssen alleen toenemen. ‘De intensiteit is even sterk als tijdens de Koude Oorlog, maar de situatie is complexer.’
Europese bedrijfsleiders bereiden zich daar maar beter op voor, zegt Hinssen. ‘Bewustzijn is een belangrijke eerste stap’, zegt hij. ‘Als ondernemers zijn we het vooral gewend te klagen over geopolitieke omstandigheden en ons eraan aan te passen. Eigenlijk zouden we ook collectief moeten nadenken over hoe we willen dat Europa zich positioneert, en druk zetten bij de overheden. We moeten zelf actie ondernemen in plaats van te ondergaan.’
Tijdens de Never Normal Tour van 18 tot 23 juni in New York spreekt u samen met Peter Hinssen, Nexxworks, en Isabel Albers, De Tijd, onder andere met Dana Peterson, chief economist en center leader of economy, strategy & finance bij denktank The Conference Board. Zij schetst de economische en geopolitieke vooruitzichten. Schrijf hier in.