‘De grootste digitale training ooit’, zo omschrijft auteur en digitaal expert Steven Van Belleghem de coronacrisis. ‘Ik verwacht dat we over tien jaar op deze periode zullen terugkijken als the golden age of digital.’ Martine Tempels, executive vicepresident bij Telenet Business, is het daar grotendeels mee eens en benadrukt dat de digitale technologie meer dan ooit voor iedereen toegankelijk is.
Corona was een gamechanger, maar ik zou de werknemers niet te eten willen geven die er reikhalzend naar uitkijken weer naar kantoor te kunnen. Tegelijk zijn heel wat kleinere winkels en kmo’s wellicht veel minder te spreken over de grote doorbraak van de onlinehandel?
Martine Tempels: ‘Mensen hebben zich de voorbije maanden bijzonder flexibel getoond, en iedereen is er intussen van overtuigd dat online werken echt werkt. Wat we daarentegen stevig onderschat hebben, is de impact van al dat afstandswerken op het welzijn. Het is nog maar eens bewezen dat de mens een sociaal dier is. We moeten de volgende maanden zwaarder inzetten op sociale contacten, vooral in een digitale werksetting.’
‘We moeten de volgende maanden zwaarder inzetten op sociale contacten, vooral in een digitale werksetting.’
Steven Van Belleghem: ‘Als we het over de puur economische impact op onze bedrijven hebben, denk ik dat het vooral een genuanceerd verhaal is. Ieder bedrijf heeft wel ingezien dat het nog amper kan overleven zonder een onlinepoot, tenzij je in een kleine en specifieke niche actief bent. De overgrote meerderheid van onze ondernemers beseft dat er een grote onzichtbare wereld bestaat waarop ze volop moet inzetten, naast de zichtbare wereld rondom hen.
Tegelijk blijft het, zeker voor de kleinere bedrijven, een inspirerend verhaal. Zij moeten en kunnen zich absoluut onderscheiden van de online-giganten. Bijvoorbeeld via een zeer laagdrempelige en menselijke benadering van hun klanten, of via een sterk lokaal gefocuste strategie. De modernste technologie kan hen helpen dit zo efficiënt en gepersonaliseerd mogelijk te doen. Ik ben er rotsvast van overtuigd dat de pandemie ertoe bijgedragen heeft dat veel meer mensen de voordelen van digitale technologie echt begrijpen. Daardoor zullen ze bijdragen tot de bredere verspreiding ervan.’
Heeft die lokale handelaar of kleine kmo voldoende expertise in huis om de mogelijke meerwaarde van een fijnmazige onlinestrategie voluit uit te spelen?
Steven Van Belleghem: (haalt zijn iPhone boven) ‘Ik denk dat we niet moeten onderschatten wat je met dit speeltje allemaal kunt doen. Stel je even voor dat je een kleine, lokale kledingzaak uitbaat. Als goede ondernemer weet je wie je veertig beste klanten zijn, mensen die komen aankloppen telkens er een nieuwe collectie in je winkel ligt. Dan is het toch fantastisch om die bijvoorbeeld een gepersonaliseerd WhatsApp-berichtje te sturen met enkele foto’s van nieuwe stukken? Of je kan een soort Zoom-presentatie van die collectie organiseren voor enkele groepen klanten.
‘Te weinig kleine ondernemers beseffen dat je met kleine en behoorlijk laagdrempelige onlinetools een grote impact kan hebben.’
Te weinig kleine ondernemers beseffen dat je met kleine en behoorlijk laagdrempelige onlinetools een grote impact kan hebben. Het valt me telkens opnieuw op dat die groep vooral beter moet leren digitaal te communiceren. Toegankelijke kanalen, genre Facebook, Instagram of WhatsApp, zijn tegenwoordig echt voor iedereen relevant.’
Leggen we de digitale lat soms te hoog? Onderschatten we wat we zelf allemaal kunnen, zonder daarvoor pakweg een website met veel toeters en bellen te moeten opzetten?
Martine Tempels: ‘Misschien wel, en ik denk dat de gigantische sprong die velen gemaakt hebben tijdens deze pandemie dat aantoont. Kijk hoe snel de handelaar en de consument massaal zijn overgestapt op contactloos betalen. Of wat gezegd van de QR-codes, die nu in haast elk restaurant de oude, klassieke menukaart vervangen? Velen hebben de voorbije maanden aangetoond dat het heus allemaal niet zo moeilijk is, alleen moet je de stap wel durven te zetten. Te veel ondernemers komen nog aandraven met het excuus dat ze te weinig tijd hebben om zich hierin te verdiepen. Onzin uiteraard, enkele uren coaching volstaan doorgaans om de basisbeginselen onder de knie te krijgen. Eigenlijk is dit de essentie van ondernemen: telkens opnieuw op zoek gaan naar nieuwe oplossingen.’
Een studie van de Koning Boudewijnstichting toont intussen aan dat 10 procent van de Belgen nog geen enkele stap heeft gezet op de digitale snelweg. Voor we het goed en wel beseffen, kijken we binnenkort aan tegen een knoert van een nieuwe sociale kloof?
Martine Tempels: ‘Daar ligt inderdaad een stevige uitdaging op tafel. Niet alle landgenoten zijn al mee in dit verhaal, en voor hen dreigt een nieuwe vorm van sociale uitsluiting. En let wel, het gaat lang niet uitsluitend om ouderen, dit begint al op zeer jonge leeftijd.’
Steven Van Belleghem: ‘Als we dit nu negeren, dan dreigen we een nieuwe vorm van analfabetisme in het leven te roepen. Daar ligt dus werk op de plank voor de overheid.’
Tegelijk is de levenskwaliteit van heel wat mensen er de voorbije maanden ongetwijfeld flink op vooruitgegaan, met dank aan de massale doorbraak van thuiswerk. Er is geen weg terug?
Martine Tempels: ‘Nee, niemand ziet het nog zitten om binnenkort weer drie uur per dag in de file te staan. De impact van de coronacrisis op ons mobiliteitsgedrag is zonder enige twijfel gigantisch groot. Dat is zeer goed nieuws, want de vastgelopen mobiliteit was een van de grote maatschappelijke uitdagingen waarmee wij in dit land kampten. Ik heb het gevoel dat de pandemie bij heel wat mensen meer stabiliteit en rust in hun leven heeft gebracht, met dank aan het flexibel thuiswerken.’
We hebben massaal kennisgemaakt met de voordelen van allerlei digitale tools voor werkorganisatie- en comfort, moet de nadruk stilaan verschuiven naar de potentiële impact van digitale technologie op de productiviteit en het rendement?
Steven Van Belleghem: ‘Absoluut. De voorbije jaren ging het hoofdzakelijk over mobiel, over 4G of over het potentieel van sociale media. Nu staan we aan de vooravond van de doorbraak van nieuwe technologie die een veel verregaandere impact heeft. Denk aan de doorbraak van artificiële intelligentie en robotica, en ook aan 5G en het veralgemeend gebruik van de cloud. Om het met een boutade te zeggen: de voorbije tien jaar hebben we leren rijden op hobbelige digitale wegen, de volgende jaren zullen er een aantal nieuwe digitale snelwegen worden aangelegd die bedrijven veel meer mogelijkheden bieden.’
Martine Tempels: ‘Wat ik hierbij even wil benadrukken, is dat technologie de voorbije jaren vooral veel toegankelijker is geworden. Het idee dat het vooral de grote bedrijven zijn die in staat zijn met de nieuwste technologie het verschil te maken, klopt niet meer. Dankzij hun wendbaarheid en flexibiliteit kunnen net de kleinere bedrijven mee op de kar springen. Het gaat niet over de technologie zelf, maar wel om wat je ermee doet en hoe je ermee toegevoegde waarde kan realiseren.’
Steven Van Belleghem: ‘Het is veel gemakkelijker voor kleine bedrijven om te investeren in technologie, ook al omdat er almaar meer gebruiksklare toepassingen beschikbaar zijn die je als het ware zo van het rek kan plukken.’