Corporate governance is sinds het begin van deze eeuw sterk geëvolueerd. Na onder andere het Enron-schandaal werden nieuwe eisen gesteld qua rapportering en interne controle met een toegenomen verantwoordelijkheid voor bestuurders. Sindsdien kwamen er enkel meer regels en verwachtingen bij. Meer diversiteit, meer focus op risicobeheersing, meer aandacht voor ESG-doelstellingen en voor cybersecurity leiden tot een steeds grotere verantwoordelijkheid. En ook de aansprakelijkheid neemt stelselmatig toe. Stefan Peetroons, Partner bij Accord Group Belgium & VALPEO, kijkt naar wat dit betekent voor bestuurders.
Maatschappelijke relevantie bewaken
De uitdagingen voor bestuurders worden steeds groter, de opportuniteiten en risico’s waar ze moeten mee omgaan eveneens. Ervaringen uit het verleden en certificatie als bestuurder zijn waardevolle elementen bij de selectie van bestuurders, maar op zichzelf te beperkend om tegemoet te komen aan de toenemende verwachtingen en complexiteit waarmee ze geconfronteerd worden. Bestuurders dienen zich niet enkel meer te verantwoorden ten aanzien van de aandeelhouders, maar steeds meer ten aanzien van de samenleving.
Bestuurders dienen zich niet enkel meer te verantwoorden ten aanzien van de aandeelhouders, maar steeds meer ten aanzien van de samenleving.
De ambitie om de aandeelhouderswaarde veilig te stellen breidt zich uit naar een aansprakelijkheid om maatschappelijke relevantie te bewaken en te ontwikkelen. Dit stelt nieuwe eisen aan bestuurders. Het vraagstuk verschuift van ‘hoe competent zijn ze vandaag’ naar ‘tot wat zijn ze in staat om mee vorm te geven morgen’. De tijdsperspectieven die bestuurders in overweging dienen te nemen om blijvend te anticiperen op veranderingen worden steeds groter, en paradoxaal genoeg wordt tegelijk hun reactiesnelheid op disruptieve evoluties steeds belangrijker.
De tijd dat men enkel erop diende toe te zien dat iemand relevante bedrijfservaring had en een mooi uitgewerkt netwerk kon voorleggen, is voorbij. Andere kwaliteiten zijn belangrijker geworden, zoals het vermogen om visie te ontwikkelen over hoe de wereld er morgen zal uitzien, om zich in te leven, niet alleen in de behoeften maar in de achterliggende drijfveren van alle stakeholders, en het vermogen om inzicht te brengen in die krachten in onze samenleving die een fundamentele impact zullen hebben op elke sector of industrie.
Bewustzijn over ecosystemen
Bewustzijn over ecosystemen – en vooral hoe die zich zullen ontwikkelen, en welke impact die zullen hebben op de sector waarin men opereert – is een basisvereiste geworden om als bestuurder nog de aansprakelijkheid te kunnen dragen waarmee men wordt geconfronteerd. De juiste bestuurders selecteren begint bijgevolg met een helder inzicht in de context en het vereiste bewustzijnsniveau van de kandidaat-bestuurders. Vandaag wordt er meer proactieve interactie verwacht met de externe omgeving, en een grotere toekomstgerichte waardecreatie.
De tijd dat men enkel erop diende toe te zien dat iemand relevante bedrijfservaring had en een mooi uitgewerkt netwerk kon voorleggen, is voorbij.
Het is belangrijk om helder te krijgen wat die premisses dan concreet voor een organisatie betekenen, omdat zij bepalend zijn voor de criteria waarop de bestuurders geselecteerd worden. En dit heeft verreikende consequenties. Wij zien dat organisaties nog steeds onvoldoende specificeren wat zij op dit vlak als voorwaarden stellen. Vaak weet men welke kennis, ervaring en competenties men zoekt. Maar wanneer meerwaarde erin bestaat om een toenemend aantal uitdagingen, waaronder economische en sociale ontwrichting, het hoofd te bieden, dan zijn andere principes aan de orde. Die worden vandaag nog te weinig in overweging genomen.
Onze meerwaarde: inzicht brengen
Als leiderschapsadvies- en selectiebureau kijken wij op een geïntegreerde en evolutieve manier naar mens, organisatie en maatschappij.
- Enerzijds: de maatschappelijke uitdaging en de strategische intenties van een organisatie;
- Anderzijds: de strategische capaciteiten van mensen – die gemeten en voorspeld kunnen worden.
Het verstand komt met de jaren, zegt men. En dan hebben wij het niet over kennis, maar bewustzijn. Het bewustzijn neemt toe met de jaren. We doelen hiermee op het levenslang groeiend vermogen van mensen om met toenemende complexiteit om te gaan. En dat vermogen wordt belangrijker in een VUCA wereld waarin we steeds minder beroep kunnen doen op opgebouwde expertise of ervaring.
Om het concreter te maken: waar eenmansbedrijven zich doorgaans beperken tot het leveren van goede kwaliteit in hun nabije omgeving (zie visual, positie op 13u00) dienen organisaties die zich willen meten op een grotere schaal meer oog te hebben voor andere, meer complexe vormen van waardecreatie.
En aan de vooravond van 2024 beseffen we best dat we het met een degelijke service, een geoliede machine en uitgebouwde innovatieprocessen ook niet meer zullen redden. Steeds meer evolueert de wijzer op deze cirkel naar 21u00 waar de strategische focus zich verlegt naar het installeren van zingeving – purpose – en een duurzame maatschappelijke bijdrage.
Wat wij bij Accord Group – een dochteronderneming van VALPEO – doen, is organisaties inzicht geven in het niveau van waardecreatie die zij als organisatie brengen, of toekomstgericht willen brengen. Vervolgens ondersteunen we hen bij de overgang naar de volgende niveaus. Dit impliceert vaak adviesverlening bij de aanstelling van bestuurders en directieleden om die overgangen mee vorm te geven en te begeleiden, of ondersteunen in de zoektocht naar die bestuurders.
Een volgende stap? Wel, veel mooie dingen beginnen met een eenvoudige ontmoeting rond een gemeenschappelijk doel. Neem eens contact om te verkennen hoe Accord Group uw organisatie zou kunnen helpen bij de selectie van bestuurders.
Stefan Peetroons
Partner Accord Group Belgium & VALPEO, international leadership and organizational advisory firm
https://accordgroup.be
www.valpeo.com