‘Affectio societatis', bindmiddel tussen familie en business

Wat is vandaag de rol van de familie Moorkens in Alcopa?

Frederic Heymans: Alcopa werd in 1937 gesticht door Albert Moorkens, mijn grootvader. Na zijn onverwachte overlijden creëerden zijn vier zonen en twee dochters in 1981 de huidige holding. Mijn oom, Dominique Moorkens, heeft de onderneming 20 jaar met succes geleid, en zit nog altijd de raad van bestuur voor. Op operationeel niveau heeft hij in 2009 plaats gemaakt voor een externe ceo, François Hinfray, gepokt en gemazeld bij Renault. We beschikken over een heel actieve, goed gestructureerde raad van bestuur, met vertegenwoordigers van de familiale én externe bestuurders. Daardoor hadden we geen enkel probleem om die overgang op een neutrale en professionele manier te laten verlopen.

Hoe kijken jullie aan tegen de combinatie van familiaal aandeelhouderschap met externe operationele leiding?

Heymans: We zijn een familiaal bedrijf, en willen dat ook zo houden. Voor de planning van de langetermijnvisie heeft dat grote voordelen tegenover bedrijven die zich dagelijks moeten verantwoorden omdat ze op de beurs noteren. Maar langs de andere kant heb je ook professioneel management nodig om resultaten te behalen. Toch besteden we erg veel aandacht aan de rol van de familie in het bedrijf. We zijn ervan overtuigd dat niet- betrokken aandeelhouders slechte aandeelhouders zijn, die louter naar het dividend kijken. Zonder betrokkenheid is er geen langetermijnvisie.

Jullie hebben een Raad der Familiale Aandeelhouders. Welke rol speelt die?

Heymans: De Raad der Aandeelhouders moet de familie bij het bedrijf betrekken, de 'affectatio societatis' of de 'geest van samenwerking' vergroten. Dat gebeurt door informatieverstrekking, door een eigen website voor de familie, door frequente vergaderingen over de gang van zaken in het bedrijf. We werken ook aan een project dat we 'een rol voor iedereen' doopten. We willen iedere aandeelhouder een rol aanbieden, van supporter tot bestuurder, ook aan familieleden die vanuit vorming of levenskeuze minder betrokken zijn. Voorts organiseren we regelmatig events: we gaan op bezoek bij een garage of een importeur, en als er een nieuw gebouw aangeschaft werd, gaan we een kijkje nemen. Voor de jongeren promoten we ook vakantiejobs in de firma.

Lonen zulke acties in de praktijk?

Heymans: Ze creëren samenhorigheidsgevoel. Dat is volgens mij dé manier om ervoor te zorgen dat de groep ook in de toekomst op betrokken aandeelhouders kan rekenen. Bovendien stellen die acties ons in staat familieleden te motiveren om verder te gaan. Wie interesse toont, wordt uitgenodigd op een tweedaagse vorming over het bedrijf, die we zelf aanbieden. Vervolgens kunnen ze toetreden tot de Raad der Aandeelhouders. Tonen ze de ambitie om deel uit te maken van een van de raden van bestuur? Dan zorgen we voor een meer persoonlijke opvolging van hun vorming en carrière door onze hr-manager.

Tips bij interne opvolging

1. Wees visionair. Verzeker u van een degelijke corporate governance. Zorg ervoor dat de raad van bestuur structureel voorzien is op een vlekkeloos verloop van een mogelijke opvolging. Dat vraagt wat werk, en lijkt procedureel zwaar, maar u kunt er niet vroeg genoeg bij zijn. Als u pas begint met nadenken als de problemen zich aandienen, is het einde zoek.
2.  Hou er rekening mee dat de economische context en de onderneming permanent evolueren. Oplossingen die gisteren nog goed waren, verliezen morgen misschien hun pertinentie. Elke generatie moet de governance en de raad van bestuur creëren die bij haar past om op alles voorbereid te zijn, en die regelmatig evalueren.
3. Zorg dat het bedrijf resultaten neerlegt. Dat is het belangrijkste punt. Een opvolging regelen voor een bedrijf dat slecht draait, is zeer moeilijk. Het dividend is nu eenmaal het cement van de aandeelhouders. Frederic Heymans, Bestuurder en Voorzitter Raad der Aandeelhouders