Al meer dan twintig jaar geldt er in België een bijzonder regime voor familiale vennootschappen in de erf- en schenkbelasting. Dat belandde in ons rechtsstelsel door een Europese aanbeveling, met als idee daarachter het behoud van tewerkstelling. De hoofdbekommernis was dat een overlijden en de bijhorende successierechten niet mochten leiden tot het verkopen of afslanken van het bedrijf en dus minder tewerkstelling.
Doorheen de jaren is deze regeling vele malen aangepast. De bevoegdheid van Vlaanderen over de erf- en schenkbelasting zorgt er ook voor dat VLABEL (de Vlaamse Belastingdienst) haar zeg hierover doet en een soort semi-wetgeving creëert.
Aandelen in familiale handen
Wat is de essentie van deze regeling? Ten eerste moeten de stemgerechtigde aandelen voor een belangrijk deel in familiale handen zijn. Verder moet er sprake zijn van een reële economische activiteit. Dat blijkt in de praktijk vaak het moeilijkste criterium. Pure patrimonium- of managementvennootschappen komen niet in aanmerking. Maar gaat zo’n activiteit gepaard met een andere activiteit, dan kan dat meestal volstaan om de volledige vennootschap als familiaal te aanzien. Holdingvennootschappen kunnen ook als een familiale vennootschap worden beschouwd als ze tenminste één vennootschap aanhouden met een reële economische activiteit voor tenminste 30 procent. De regeling is iets ingewikkelder dan dat, maar dit zijn de hoofdlijnen.
‘Tot drie jaar na een schenking of overlijden moeten er nog tal van voorwaarden vervuld worden, dit blijkt wel eens te worden vergeten’
Drie jaar na schenking of overlijden
Verder moeten nog tal van voorwaarden vervuld worden, tot drie jaar na een schenking of een overlijden. Dit blijkt wel eens te worden vergeten, waardoor er soms plots toch hogere aanslagen komen dan verwacht. Vooral de voorwaarde dat het kapitaal drie jaar na de schenking of het overlijden intact moet worden gehouden, lijkt soms een sluipschutter.
Nul en drie procent belasting
Maar als aan alle voorwaarden wordt voldaan, dan kunnen de aandelen van een familiale vennootschap worden geschonken tegen nul procent en nagelaten tegen drie procent belasting in de rechte lijn en tussen gehuwden en samenwonenden. Voorwaar een mooi voordeel dus. Vraag best op voorhand aan VLABEL of de voorwaarden voldaan zijn om zo een verrassing te vermijden. Let wel op, VLABEL verandert al eens van standpunt en de wet wordt ook vrij vaak aangepast. Maar zeker voor jongere ondernemers is dit een prima regeling als ze nog niet willen schenken. Het gezegde ius vigilantibus of ‘het recht is voor de wakkeren onder ons’ speelt hier ten volle.
Meer weten? www.delbooadvocaten.be