Duurzaam ondernemen start vanuit een passie; het realiseren van een ideaal. Geld verdienen komt pas later. Dat is de filosofie achter Redopapers: een Antwerpse start-up die unieke handgemaakte producten ontwikkelt en verkoopt met papieroverschotten van drukkerijen.
Amper 23 waren ze, toen grafisch ontwerpers Tille Lingier en Linde Luyten in 2015 Redopapers oprichtten. Hun zakenmodel? Gratis misprints en papieroverschotten ophalen bij drukkerijen, en die op ambachtelijke wijze verwerken tot designproducten zoals blocnotes, kalenders en andere papieraccessoires. De eindproducten brengen ze op de markt via hun webshop en een twintigtal winkels in Vlaanderen en Nederland. ‘Ons initiatief is heel organisch gegroeid’, vertelt Tille Lingier. ‘Alles begon met een pop-upwinkel in Antwerpen, waar we twee maanden ons idee uitgeprobeerd hebben, om te zien of het levensvatbaar was. We verzamelden toen onder meer papier van kopiecenters waar we weekplanners en to-dolijsten van maakten.’
Al vrij snel vroegen lokale winkels of ze die producten ook konden verkopen, gaat Linde Luyten voort, medeoprichtster van Redopapers. ‘En verschillende organisaties en bedrijven informeerden of we iets met hun papieroverschot konden aanvangen. Dat was ons vertrekpunt. In nauwelijks anderhalf jaar tijd zijn we geëvolueerd van een uit de hand gelopen hobby naar een volwaardige onderneming, waar we sinds vorig jaar allebei voltijds werken.’
Milieubewust ondernemen
De grondstoffen van Redopapers bundelen ecologische met economische voordelen, weet Tille Lingier. ‘Het belangrijkste voor ons? Er belandt minder papier op de afvalberg. Bovendien besparen de deelnemende bedrijven tijd en geld, omdat ze minder afval moeten afvoeren of vernietigen. Wij zijn dan weer gebaat met gratis grondstoffen, die we verwerken tot nieuwe commerciële producten.’
‘Ook in ons productieproces trekken we die duurzaamheid door. Zo is ons atelier gevuld met gerecupereerd materiaal en tweedehands meubilair. Want anderen bewust maken en inspireren, dat is een deel van onze missie: zélf iets creatiefs ondernemen met de overschotten en reststromen van bedrijven. Vandaag belanden er nog altijd tonnen herbruikbare grondstoffen onnodig op de vuilnisbelt.’
Anderen inspireren is ook een van de hoofdredenen van de workshops die Redopapers op regelmatige basis organiseert. ‘Zo kun je bij ons onder meer boeken leren binden’, legt Tille Lingier uit. ‘Klassieke opleidingen rond boekbinden zijn vaak complex en ontoegankelijk. Wij leren in vier uur tijd onze cursisten op een laagdrempelige manier de basis aan. Daarvoor gebruiken ze eigen huis-, tuin- en keukenmateriaal, en gerecycleerd papier dat wij leveren. Gemiddeld nemen er twintig mensen deel aan een workshop. Soms houden we het ook doelbewust kleinschaliger. De cursisten gaan naar huis met een nieuwe ecologische insteek over de cyclus van restmateriaal.’
Maatschappelijk geëngageerd
Milieubewustzijn en maatschappelijk engagement vormen de rode draad bij Redopapers. ‘We houden onze productie bewust lokaal’, verduidelijkt Tille Lingier. ‘Zo is er minder transport nodig: dat is minder vervuilend en kostenbesparend. De leveringen aan winkels in en rond Antwerpen gebeuren trouwens allemaal via een fietskoerier. Daarnaast geloven we ook in sociale tewerkstelling. De helpende handen in ons atelier zijn voornamelijk leerlingen uit het buitengewoon onderwijs. We bieden die mensen een zinvolle werkervaring aan. Vanaf volgend jaar willen we ook enkele afgestudeerde leerlingen uit die scholen een of meerdere dagen per week een vaste job aanbieden. In oktober verhuizen we naar een grotere locatie. We groeien gestaag.’
Redopapers werkt ook samen met organisaties die hun papieroverschot zélf willen hergebruiken. Intussen zijn er partnerships met Oxfam, Broederlijk Delen, het Museum van Hedendaagse Kunst en de Steinerschool in Antwerpen. ‘Bij cultuurhuizen en musea zijn dat meestal de catalogi en de posters van het vorige seizoen’, vertelt Tille Lingier. ‘Andere bedrijven hebben een papieroverschot nadat ze bijvoorbeeld hun logo of huisstijl vernieuwd hebben, en hun oude omslagen, briefhoofdingen en verpakkingsmaterialen niet langer bruikbaar zijn. Afhankelijk van de wensen van de klant zetten we dat papier om in nieuwe producten, zoals relatiegeschenken, notieblokjes voor eigen personeel, enzovoorts.’
Afval als inspiratiebron
De verwerking van papierafval is ook een inspiratiebron, zegt Linde Luyten. ‘Het gebruikte papier wordt persoonlijk door ons geselecteerd. Dat is een uitdagend maar tijdrovend proces. Het moeilijkste is het combineren van papier met verschillende diktes, afmetingen en structuren, om dat vervolgens te herwerken tot een nieuw eenvormig formaat voor een eindproduct. Maar daar halen we ook inspiratie uit. Door geprint papier te combineren met blanco vellen ontstaan er interessante nieuwe designs. Zo versnijden we posters vaak op zo’n manier dat er toevallige, abstracte ontwerpen ontstaan: heel mooi als boekcover bijvoorbeeld.’
‘Voorlopig halen we het papier nog zelf op met onze auto’, zegt Tille Lingier. ‘Na een bezoek aan een drukkerij keren we doorgaans terug met een halve ton papier. Vorig jaar verwerkten we meer dan vijf ton papier tot nieuwe producten. Dat getal willen we volgend jaar verdubbelen. Maar in een drukkerij worden elke dag tonnen papier weggegooid. Op dit moment zijn we niet groot genoeg om daar een groot verschil te maken. Onze ambitie? Het punt bereiken waarop we dat wel kunnen. De komende jaren willen we het aantal drukkerijen en bedrijven waar we mee samenwerken dan ook drastisch verhogen. Elk bedrijf met papieroverschotten mag trouwens altijd contact opnemen’, besluit Tille Lingier.
