Triple Helix behoort tot de eerste lichting bedrijven die kans maakt op een concessie binnen het NextGen District. Daarmee wordt de omvorming van de voormalige Opel-site in de Antwerpse haven tot een cluster van circulaire bedrijven meteen een stuk concreter. ‘We willen er ’s werelds eerste fabriek bouwen die PU-schuim en PET-schaaltjes op industriële schaal recycleert.’
Met het SurePUre-project wil Triple Helix Molecules as a Service (THX MaaS) een innovatieve chemische recyclagefabriek bouwen in de Haven van Antwerpen. De pilootinstallatie zal polyurethaanschuim, afkomstig van onder meer afgedankte matrassen, isolatiepanelen en autozetels samen met gebruikte PET-schaaltjes uit de retail- en voedingsindustrie omzetten in polyolen. Die zuivere chemische stoffen kunnen dan opnieuw ingezet worden, onder meer bij de productie van nieuwe PU-producten. Klinkt complex, en dat is het ook. ‘Vandaag is er op industriële schaal bijna niemand bezig met deze recyclagetechnologie’, verduidelijkt Steven Peleman, CEO bij Triple Helix.
Ecologisch en economisch rendabel
‘Onze aanpak bewijst dat deze vorm van recyclage niet alleen ecologisch maar ook economisch rendabel kan zijn.’ Het potentieel en de toepassingsmogelijkheden zijn alvast veelbelovend. Elk jaar wordt er wereldwijd zo’n 21 miljoen ton polyurethaan geproduceerd. Daarvan wordt amper één miljoen nadien hergebruikt, hoofdzakelijk in schuim voor vloerbekleding en als brandstof in de cementindustrie. ‘De rest wordt na zijn levensduur verbrand’, weet Steven Peleman. ‘Dat is een immense hoeveelheid materiaal die definitief verloren gaat. Om nog maar te zwijgen over de CO2-uitstoot die dit proces veroorzaakt. Wij bieden een structurele oplossing voor dit probleem.’
De fabriek wil met een warmtekrachtkoppeling (WKK) op de site ook voorzien in zijn eigen energiebehoeftes. Daarbij wordt afval via een stoomturbine tegelijk omgezet in warmte en elektriciteit. ‘Die installatie zal volledig behuisd zijn’, verduidelijkt Steven Peleman. ‘Zo kan er geen geluids- of uitstootoverlast ontstaan. En als we energieoverschotten hebben, kunnen we die delen met nabijgelegen bedrijven. Ook op dat vlak werken we volledig circulair.’
‘We helpen de chemiesector te transformeren om de doelstellingen van 2050 te halen'
Samenwerkingen en kruisbestuivingen
Om waardeketens te sluiten, zijn samenwerkingen binnen de circulaire economie onmisbaar. In de eerste plaats komen de benodigde technologische recyclageprocessen voort uit kennisuitwisselingen tussen Triple Helix, enkele privébedrijven, onderzoeksinstellingen en academische spelers. ‘Onder meer Universiteit Antwerpen en VITO maken deel uit van onze onderzoeks- en gesprekspartners’, zegt Steven Peleman. Ook de bijna afgeronde financiering van de fabriek is het resultaat van een samenwerking. De vereiste investering van 50 miljoen euro komt voort uit een combinatie van eigen middelen en kapitaal opgehaald bij externe investeerders.
En dan zijn er de samenwerkingen met andere bedrijven. Zowel ondernemingen die hun PU- en PET-afval zullen aanleveren, logistieke spelers als afnemers van het gerecycleerde eindresultaat. Die gesprekken lopen volop. ‘In het recyclageproces hebben we ook alcoholen en katalysatoren nodig’, gaat Steven Peleman verder. ‘Die proberen we in de buurt op te zoeken, aangezien het NextGen District zich nabij de grootste petrochemische bedrijvencluster van Europa bevindt. Zo ontstaat er een compleet ecosysteem en sluiten we waardeketens.’
Triple Helix heeft zijn bouwplannen voor de recyclagefabriek klaar. De onderneming heeft daar een oppervlakte van een kleine vijf hectaren voor nodig. Als nadien de productie op volle toeren draait, wil het bedrijf er op jaarbasis 30.000 ton gerecycleerde eindproducten afleveren. Die activiteiten creëren op de site 28 jobs. ‘Dat zijn zowel operationele, technische als kaderfuncties’, vertelt Steven Peleman. ‘Maar het aantal indirecte jobs is nog vele malen groter. Algemeen wordt gesteld dat elke PU-producent ongeveer 60 jobs buiten de PU genereert.
Schaalbare oplossing
In een latere fase wil Triple Helix deze technologie opschalen en bijkomende PU-stromen recycleren. Dat kan zowel op de site, door de productiecapaciteit te verhogen, als door het bouwen van extra installaties op andere locaties: in ons land of in andere regio’s binnen Europa. Maar het is ook een optie om de technologie via licenties ter beschikking te stellen aan andere bedrijven. ‘Zo helpen we de chemiesector te transformeren’, klinkt het. ‘Om de doelstellingen van 2050 te halen, zal iedereen uit zijn comfortzone moeten komen en durven samen te werken. Er is daarbij een belangrijke rol weggelegd voor nieuwe actoren. Als we die toelaten, ontstaat er een nog betere dynamiek.’
Momenteel zijn de Haven van Antwerpen en Triple Helix nog volop in gesprek over de finale details van de mogelijke concessie. ‘De komende maanden worden cruciaal wat dat betreft’, vertelt Dries Van Gheluwe, Advisor Business Development bij Port of Antwerp. Daarbij wordt onder meer bekeken hoe de businesscase nog verder gefinetuned kan worden. Voor het einde van dit jaar zou alles duidelijk moeten zijn. ‘We brengen vandaag ook de bedrijven die geselecteerd zijn binnen de eerste selectieronde in contact met elkaar én met ons bedrijvennetwerk binnen het havengebied’, besluit Dries Van Gheluwe. ‘Zo willen we synergieën creëren en mogelijke samenwerkingen stimuleren.’