‘Port of Antwerp is de pionier onder de duurzame wereldhavens'

Port of Antwerp wil een duurzame haven zijn die economie, mens en klimaat verzoent. Zo kunnen ook toekomstige generaties blijven genieten van de welvaart en vele job mogelijkheden die de haven van Antwerpen creëert.
Dat is ook de reden waarom de haven de 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s) van de Verenigde Naties in haar bedrijfsvoering verankert. ‘Vijf van die SDG’s vormen de kern van ons  duurzaamheidsbeleid en zijn in ons strategisch plan geïntegreerd’, verduidelijkt Claudia Mariconda, Head of Sustainable Transition bij Port of Antwerp. ‘Deze vijf SDGs zijn gezondheid en welzijn; werk en economische groei; industrie, innovatie en infrastructuur; duurzame steden en gemeenschappen; klimaatactie.’

Klimaatneutrale ambities

Zo heeft Port of Antwerp de torenhoge ambitie om tegen 2050 een klimaatneutrale haven te zijn – volledig in lijn met de doelstellingen die de Europese Green Deal formuleert. Aangezien het havengebied van Antwerpen verantwoordelijk is voor 10 tot 15 procent van de totale CO2- uitstoot in ons land, zal dat een enorme impact hebben. Om dat doel te bereiken, wordt nu al fors ingezet op verschillende domeinen. ‘We geloven sterk in alternatieve milieuvriendelijke brandstoffen en streven er daarom naar een multi fuel port te worden tegen 2025.  Zo zijn wij volop bezig om koolstofarme brandstoffen in onze bunkermarkt te integreren, en dit vanuit onze vier rollen, regulator, operator, landlord en community builder. LNG is een realiteit vandaag. Tussen nu en 2025 zorgen we voor methanol, waterstof en elektriciteit’, zegt Claudia Mariconda. ‘In onze rol als operator willen wij het goede voorbeeld geven en investeren wij in de vergroening van onze vloot. In 2023 vaart de eerste sleepboot ter wereld op waterstof rond in de Antwerpse haven. We gaan ook een sleepboot naar methanolaandrijving ombouwen.’ Die ‘methatug’ is een wereldprimeur en maakt deel uit van het Europese Fastwater-project, dat de haalbaarheid van methanol als duurzame brandstof voor de scheepvaart wil aantonen.

Partnerships: de sleutel tot succes

‘Duurzaamheid is een gedeelde verantwoordelijkheid,’  benadrukt Claudia Mariconda. ‘In onze rol van community builder brengen wij mensen en organisaties samen om concrete acties te ondernemen. Samenwerkingen en partnerships met koplopers uit het bedrijfsleven, met academische en onderzoeksinstellingen en met andere belanghebbenden zijn cruciaal bij het waarmaken van de duurzaamheidsambities.’ Een voorbeeld daarvan is het baanbrekende Power-To-Methanol-project. Dankzij een consortium met zeven internationale spelers zal tegen 2022 de bouw van een demofabriek op de site van INOVYN aan de Scheldelaan van start gaan. ‘Doel is om in de opstartfase  jaarlijks 8.000 ton groene methanol te produceren. Zo kan er minstens een gelijkwaardig volume  aan CO2-uitstoot vermeden worden’, weet Claudia Mariconda. ‘De productie van die duurzame methanol verloopt door afgevangen CO2 te hergebruiken, in combinatie met duurzaam aangemaakte waterstof via onder meer windenergie.’ Over windenergie gesproken: vandaag al gebruiken bedrijven in het havengebied samen 80 windmolens. Die produceren het equivalent van de stroombehoefte van meer dan 140.000 gezinnen.

Vernieuwing en innovatie: Een green port als voorbeeld voor de wereld

Het havengebied is sowieso een ideale plek voor vernieuwing en innovatie. Port of Antwerp wil daarbij de ontwikkelingen van nieuwe technologieën faciliteren en stimuleren. Door samenwerkingen en onderzoek ontstaan slimme oplossingen voor mobiliteit, logistiek en industrie. ‘We werken bijvoorbeeld samen met Universiteit Antwerpen aan drones die olievlekken opsporen’, vertelt Claudia Mariconda. ‘En met het NextGen District realiseren we een hotspot voor circulaire economie. Daarbij kunnen reststromen van omliggende bedrijven uit de petrochemische bedrijvencluster als grondstof ingezet worden.’ De Haven van Antwerpen leidt vanaf eind dit jaar ook het PIONEERS consortium: een internationale samenwerking tussen 46 partners. Dat project ontving een subsidie van 25 miljoen euro uit het Europese Horizon 2020-programma en omvat 19 duurzame demonstratieprojecten, waarvan de meeste in Antwerpen opgezet worden. ‘Deze subsidie is een bijkomende hefboom voor onze reeds bestaande agenda en stelt ons in staat om een tandje hoger te schakelen en meer partners aan boord te krijgen’, zegt Claudia Mariconda. ‘In deze vijf jaar lopende samenwerking, die demo’s rond onder meer een duurzaam havenontwerp, de productie en levering van groene energie, modal shift, optimalisering van stromen en digitale transitie omvat, zullen wij als pioniershaven optreden en aantonen hoe een echte Green Port eruitziet.’ Andere havens zoals die van Barcelona, Constanța en Venlo nemen een actieve rol om oplossingen zo veel mogelijk over te dragen naar hun omgeving.

Gezondheid, welzijn en economische groei

‘We focussen ook sterk op gezondheid & welzijn’, vertelt Claudia Mariconda. ‘Door veiligheidscoaches in te zetten, verminderen we het aantal werkongevallen. En we stimuleren het welzijn van onze medewerkers onder meer via loopbaanbegeleiding, wekelijkse fruitmanden en slaapbrochures.’ Om de positie van Antwerpen als wereldhaven te behouden, kiest Port of Antwerp ook voor duurzame economische groei. ‘We zorgen ervoor dat de beschikbare bedrijventerreinen in de haven efficiënt worden benut’, zegt Claudia Mariconda. ‘Ook goederen behandelen we duurzaam. Samen met vijftien havenbedrijven strijden we tegen plasticvervuiling in de Schelde.’

Voortdurend in beweging

Met dit alles bewijst Port of Antwerp dat het duurzame oplossingen wil aanreiken en realiseren vanuit de havengemeenschap. De SDG’s zijn daarvoor meer dan ooit een belangrijk beleidskader. ‘Onze einddoelstelling is om tegen 2050 een klimaatneutrale haven in een klimaatneutraal land te zijn’, vat Claudia Mariconda samen. Door zelf het goede voorbeeld te geven, wil de organisatie ook bij externe partijen het besef vergroten dat alleen een duurzame haven toekomstbestendig is. ‘Dat betekent dat we continu in beweging moeten blijven,’ besluit Claudia Mariconda. ‘We moeten onafgebroken zoeken naar manieren om onze werking te verbeteren en onze grenzen te verleggen met innovaties die onze haven steeds schoner en klimaatvriendelijker maken, bereikbaar houden én toonaangevend maken in de digitale wereld.’