De biofarmaceutische industrie is en blijft een van de sterkhouders van de Belgische economie, goed voor ongeveer een vijfde van de totale toegevoegde waarde van de verwerkende nijverheid. Dat blijkt uit de recentste cijfers van pharma.be, de koepelvereniging van de sector. Die waarschuwt wel dat concurrentiekracht en de toegang tot nieuwe therapieën onder druk staan – in België en in Europa.
pharma.be, de koepelvereniging van zo’n 130 innovatieve biofarmaceutische bedrijven in België, publiceerde de nieuwste EU Pharma Figures. Die bevestigen de belangrijke impact van de industrie in Europa én in België. ‘We horen bij de leiders in innovatie en biowetenschappen, dankzij een combinatie van investeringen, een uitstekend ecosysteem en een sterk internationaal netwerk’, zegt Caroline Ven, CEO van pharma.be.
Zo staat België op de eerste plaats in de Europese ranglijst van investeringen in onderzoek en ontwikkeling (O&O) per inwoner, en moet het alleen Denemarken voor laten gaan op het gebied van het aantal klinische studies per inwoner. We zijn ook de tweede beste voor het aantal octrooiaanvragen per inwoner en de toegevoegde waarde per werknemer. ‘België is een van de belangrijkste innovatiemotoren in Europa voor biofarma’, zegt Ven.
Nr. 1 in O&O investeringen in de biofarmaceutische sector per inwoner
De Belgische biofarmaceutische sector behoudt zijn leidersplaats op het vlak van O&O-investeringen per inwoner. België investeert bijna twee keer zoveel als de nr. 2, Denemarken, en maar liefst vier keer zoveel als de nr. 3, Slovenië. In vergelijking met het EU27- gemiddelde is het verschil nog veel groter: de investeringen in België liggen ruim zeven keer zo hoog. Deze doorgedreven inspanningen vormen een cruciale basis voor innovaties voor onze patiënten.
Nr. 2 in aantal octrooiaanvragen in het domein van farmaceutica en biotechnologie per inwoner
Een andere belangrijke indicator van innovatie is het aantal octrooiaanvragen. Ook daar doet België het uitstekend. Zo blijft België in 2023 stevig op de tweede plaats staan wat betreft het aantal octrooiaanvragen per inwoner in het domein van de farmaceutica en biotechnologie. Er werden maar liefst 446 octrooiaanvragen ingediend of ruim meer dan één per dag.
Per dag investeert de sector 15,5 miljoen euro in onderzoek en ontwikkeling in België. Er zijn 52 onderzoekscentra in ons land waar bedrijven samenwerken met universiteiten en onderzoeksinstellingen om innovatieve geneesmiddelen te ontwikkelen. ‘Dat brengt hooggekwalificeerde onderzoekers en specialisten naar ons land’, zegt Ven, ‘en die wetenschappelijke expertise versterkt de innovatieve kracht van de sector.’ Dankzij die unieke combinatie van publieke en private samenwerking is België een Europese leider in gezondheidsinnovatie.
Concurrentie
Maar Europa verliest terrein – en dat gaat snel, zegt Ven. ‘Sinds enkele jaren zien we een forse stijging van investeringen in onderzoek in Azië en de Verenigde Staten. Dat gaat dan bijvoorbeeld over onderzoek naar behandelingen die steeds belangrijker zullen worden, zoals cel- en gentherapieën.’
Afgelopen september bevestigde Mario Draghi dat in zijn rapport “The future of European competitiveness”. De voormalige voorzitter van de Europese Centrale Bank vindt dat Europa verder vooruit moet kijken. ‘Hoe kunnen we concurrerend blijven? Want er staat bijzonder veel op het spel. Voor ons continent, maar zeker ook voor België’, waarschuwt Ven.
Dat bevestigen de cijfers: de biofarmaceutische sector levert een van de grootste bijdragen aan de Belgische economie, ongeveer 20 procent van de totale toegevoegde waarde van de verwerkende nijverheid. De sector creëert niet alleen zelf 45.000 jobs, maar zorgt ook voor bijna 100.000 jobs in vele andere sectoren, zoals logistiek, onderwijs en IT-diensten.
Gezondheid
‘De cijfers tonen het nog eens aan: de Belgische biofarmaceutische sector is essentieel voor de innovatie, economische stabiliteit en volksgezondheid van Europa’, besluit Ven. ‘Door zijn centrale positie in de productie van nieuwe geneesmiddelen en zijn rol als innovator, blijft België een strategische partner voor de Europese Unie. Maar als we die leidende positie willen behouden, hebben we voortdurende investeringen, samenwerking en beleidssteun nodig, zowel op nationaal als Europees niveau.’
Daarbij is het volgens haar essentieel dat we prioriteit geven aan het verbinden van de sector en het veiligstellen van het concurrentievermogen van ons land en van de EU. ‘Dat kan door de oprichting van een EU-agentschap voor biowetenschappen en de ontwikkeling van een Europees ecosysteem dat ideeën kan omzetten in innovatie. We moeten een locatie creëren die wereldwijd kan concurreren in nieuwe technologie’, stelt Ven voor. ‘Want dat is uiteindelijk in het belang van onze economie én het belang van onze gezondheid.’
Nr. 3 in aandeel tewerkstelling in de biofarmaceutische sector
De toonaangevende positie van de Belgische biofarmaceutische sector in de volledige waardeketen – van O&O en klinische studies tot productie en distributie van geneesmiddelen – komt er niet zomaar, daarvoor is er heel wat menselijk kapitaal nodig. De biofarmaceutische sector in België was in 2023 dan ook goed voor net geen 45.000 directe jobs. Tel daarbij de indirecte en geïnduceerde jobs, dan kom je aan 141.528 jobs in totaal. Meer dan 1 op 40 jobs in België is dus gelinkt aan de biofarmaceutische waardeketen.
Nr. 2 in export van biofarmaceutische producten
In absolute exportcijfers zet België een uitstekend resultaat neer, ondanks de omvang van het land. Meer zelfs, met twee luchthavens en een zeehaven die diensten op maat bieden voor de export van biofarmaceutische producten, komt België uit op een uitstekende 2de plaats, na het veel grotere Duitsland.