Sinds vorig jaar controleert ons land veel strikter de relaties tussen ondernemingen. Waar moeten bedrijfsleiders op letten om juridisch niet in de problemen te komen? ‘Er is nu een zwarte lijst met clausules die in contracten altijd verboden zijn’, weten de experts van Loyens & Loeff.
Beluister op Spotify | Apple Podcast | Deezer | Stitcher | Megaphone
Als bedrijf verwikkeld geraken in een gerechtelijke procedure kost tijd en geld. Na de verstrengde consumentenwetgeving onder invloed van de Europese Unie heeft ons land nu ook strenge b2b-regels ingevoerd die bedrijven moeten naleven.
‘Die regelen de relaties tussen ondernemingen en hebben een grote impact op b2b-overeenkomsten’, zegt Maria-Clara Van den Bossche, die als advocaat bij Loyens & Loeff gespecialiseerd is in complexe internationale burgerlijke en commerciële geschillen.
‘De nieuwe wetgeving heeft een grote impact op b2b-overeenkomsten.’
De nieuwe regels werden aanvankelijk ontwikkeld om de onderhandelingspositie van kleine handelaars te versterken tegenover grote bedrijven. Maar vandaag zijn ze veel ruimer van toepassing: op alle ondernemingen, ongeacht hun aard of grootte. De nieuwe wetgeving geldt sinds 1 december 2020 voor alle nieuwe contracten en voor contracten die sindsdien heronderhandeld of vernieuwd zijn.
Zwarte en grijze lijst
Het eerste luik bevat de regeling omtrent onrechtmatige b2b-contractclausules. ‘Er is nu een zwarte lijst met clausules die in contracten verboden zijn’, vertelt Stéphanie De Smedt, die als advocaat bij Loyens & Loeff lid is van de praktijkgroep Litigation & Risk Management. ‘Denk aan: automatische schadevergoedingen die opgelegd worden bij inbreuken op bepaalde clausules.’
Daarnaast is er ook een grijze lijst van clausules waarvan vermoed wordt dat ze onwettig zijn, maar waartegen ondernemingen tegenbewijs kunnen leveren. Er is ook een ‘catch all’ waardoor een clausule – ook al staat ze niet op de zwarte of de grijze lijst - nog altijd als onrechtmatig kan beschouwd worden, als ze een onevenwicht creëert tussen twee bedrijven.
Buitensporige eisen
Het tweede luik van de nieuwe wetgeving betreft het verbod op misbruik van economische afhankelijkheid. ‘Hiermee wil de wetgever voorkomen dat bedrijven hun marktpositie misbruiken, door te verbieden dat zij hun partners voorwaarden opleggen die zij niet zouden kunnen eisen zonder die marktmacht’, verduidelijkt Maria-Clara Van den Bossche.
‘Er is nu een zwarte lijst met clausules die in b2b-contracten verboden zijn.’
Het derde en laatste onderdeel van de nieuwe b2b-wetgeving verbiedt om agressieve of misleidende handelspraktijken te gebruiken naar andere ondernemingen toe. Stéphanie De Smedt: ‘Handelspraktijken kunnen misleidend zijn als bedrijven bewust onjuiste informatie verstrekken aan hun contractuele partners. Of als ze bepaalde informatie achterhouden, onvolledige informatie verstrekken of agressieve handelspraktijken gebruiken om bepaalde voorwaarden op te leggen.’
Rechten afdwingen
Hoe kunnen bedrijven hun rechten afdwingen wanneer ze door de tegenpartij met één van deze elementen geconfronteerd worden? ‘Ze kunnen onder meer de nietigverklaring vragen van een onrechtmatige clausule’, zegt Maria-Clara Van den Bossche. ‘Men kan ook denken aan een stakingsvordering die verloopt zoals in kortgeding: om bijvoorbeeld oneerlijke marktpraktijken te doen stoppen. Ook een schadeclaim is in sommige gevallen een optie.’
Nog een laatste tip. ‘Juridisch risicomanagement is niet iets dat je in één keer afvinkt’, zeggen de specialisten van Loyens & Loeff. ‘Ondernemingen maken daar best een continue oefening van. Zo zorgen ze ervoor dat hun contracten in overeenstemming zijn én blijven met de actuele wetgeving.’
Meer informatie?
Contacteer Maria-Clara Van den Bossche
Contacteer Stéphanie De Smedt
Ook omgaan met data- en privacyregelgeving blijft cruciaal
Denk maar aan Google België, dat vorig jaar een boete van maar liefst zeshonderdduizend euro in de bus kreeg van de Belgische Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA), omdat de zoekmachine het recht van een burger om vergeten te worden niet naleefde.
‘Er zijn zeer veel regels van toepassing op het uitwisselen van data tussen ondernemingen’, vertelt Stéphanie De Smedt. ‘GDPR en cybersecurity blijven belangrijk. Maar tegelijk beweegt er ook veel op andere vlakken. Denk aan: de nieuwe klokkenluidersrichtlijn –wetgeving die normaliter dit jaar in België van kracht wordt – en het feit dat de regulator en contractpartijen het uitwisselen van data bij transacties en overeenkomsten almaar belangrijker vinden.’
Dat zijn aspecten waar niet alleen internationale groepen, maar ook kleine kmo's rekening mee moeten houden.