Pensioensparen krijgt duurzame dimensie

KBC Asset Management is met Pricos SRI niet aan zijn proefstuk toe. Het fondsenhuis is al jaren pionier op de Belgische markt rond duurzaamheid. Zo lanceerde het in 1992 het eerste duurzame beleggingsfonds in onsl and, een themafonds rond milieu. KBC-klanten hebben vandaag de keuze uit ruim 60 duurzame beleggingsfondsen.‘Onze beslissing om een duurzaam pensioenspaarfonds te lanceren, past in die traditie’, zegt Pieter Niesten, product development manager bij KBC Asset Management.

‘We willen die pioniersrol ook blijven opnemen.’ Maar er is meer aan de hand. Er is een grote vraag naar Socially Responsible Investing (kortweg SRI)-varianten van klassieke producten. Begin 2017 lanceerde KBC bank, als promoter, een nieuwe propositie voor klanten. Hierbij koos ruim 45% voor de SRI-variant. Bovendien worden zowel duurzame beleggingsfondsen als pensioenspaarfondsen beheerd vanuit een langetermijnvisie’, vult Kenneth De Bruycker aan, expert duurzaam beleggen bij KBC Asset Management. ‘Dat maakt er een ideale match van.'

Samenstelling en beheer

Pensioenspaarfondsen kennen enkele specifieke wettelijke vereisten in ons land. KBC Asset Management had geen internationale voorganger om zich op te inspireren. Hoe ziet het nieuwe product er precies uit? ‘We hadden natuurlijk het bestaande pensioenspaarfonds Pricos als voorbeeld’, zegt Paul Beller, beheerder van de pen-sioenspaarfondsen bij KBC Asset Management. Pricos, gelanceerd in 1987, haalde sinds oprichting een rendement op jaarbasis van 7,20 procent (Het gaat hier over het brutorendement en dat is voor aftrek van kosten en belastingen. Bron: KBC Asset Management. Opgelet: Rendementen uit het verleden vormen ook geen betrouwbare indicator voor toekomstige rendementen).

De portefeuille van Pricos SRI bevat bij de start dezelfde verhouding van aandelen en obligaties als Pricos maar met het verschil dat het uit een vijver van uitsluitend duurzame beleggingen vist. Voor het team van Beller aan de slag gaat, wordt er een universum samengesteld door het SRI-team van KBC Asset Management. ‘Vandaag vertrekken we van een lijst van ongeveer 2.400 bedrijven, die als basis dient voor al onze Best-In-Class-fondsen’, zegt De Bruycker.

De aandelen krijgen vervolgens een score op een reeks parameters rond milieu, sociaal beleid en deugdelijk ondernemingsbestuur. Het verzamelen van de ruwe data gebeurt momenteel door Sustainalytics, een extern onderzoeksbureau gespecialiseerd in duurzaamheid. Deze data gieten we in een model dat KBC AM in samenwerking met de SRI Advisory Board heeft ontwikkeld. Alleen bedrijven die het best scoren in hun sector worden uitgekozen. Ook overheden worden getoetst op pijlers als economische ontwikkeling, volksgezondheid en milieu. Vervolgens sluit KBC Asset Management bedrijven uit die de principes van het Global Compact van de Verenigde Naties ernstig schenden.

Daarnaast beleggen we niet in producenten van controversiële wapens en willen we niet speculeren op de voedselprijzen door te beleggen in financiële instrumenten gelinkt aan landbouwgewassen of vee. Deze uitsluitingen gelden voor alle producten in de KBC Groep, maar voor SRI-producten is de selectie een pak strenger. ‘Zo schrappen wij niet alleen producenten van controversiële wapens zoals clusterbommen, maar de volledige wapenindustrie net als onder andere de tabak- en gokindustrie’, aldus De Bruycker.

Per pijler worden ook sowieso de slechtst presterende bedrijven uitgesloten. Na al deze stappen, blijven er vandaag een 850-tal potentiële bedrijven over. Deze huidige methodologie kan in de toekomst wijzigen binnen de grenzen van het prospectus.

Extra aandacht naar kleine bedrijven

‘Maar laat een van de sterktes van het bestaande pensioenspaarfonds Pricos net de focus op kleine bedrijven zijn’, zegt Beller. Kleine ondernemingen deden het de afgelopen jaren veel beter op de beurs dan hun grotere broers. De verklaring daarvoor is deels structureel. Kleine bedrijven zijn aanvankelijk minder efficiënt dan grote multinationals, waardoor hun winstmarge een sterk groeipotentieel heeft.

Dat geeft een grote hefboom op hun beurskoers naarmate ze groeien van kleine starter tot grote onderneming. Maar er zijn ook andere verklaringen. Kleine ondernemingen worden bijvoorbeeld veel minder opgevolgd door analisten zodat het meer dan bij grote ondernemingen de moeite loont om op zoek te gaan naar actieve opportuniteiten. Het voelt een beetje als vissen in een vijver die nog niet door andere vissers ontdekt is.

‘Om ook beleggers met een duurzame insteek te laten genieten van die voordelen, hebben we het universum voor dit specifieke SRI-product uitgebreid’, legt De Bruycker uit. Concreet maakte het SRI-team van KBC AM een selectie van meer dan 1000 kleine bedrijven, waarop Sustainalytics dezelfde duurzaamheidstoets heeft uitgevoerd als op het grotere universum.

‘Zo konden we ook een aantal interessante small caps(kunnen in de toekomst wijzigen) toevoegen aan de portefeuille’, zegt Beller. Het Nederlandse Wessanen bijvoorbeeld: vroeger producent van de Bicky Burger, vandaag gefocust op gezonde en biologische voeding. Of Ekornes, het Noorse meubelbedrijf dat o.a. de welbekende Stressless-fauteuils op de markt bracht.

Extra dimensie

Door de extra inspanningen van het SRI-team, kan Pricos SRI een even goede spreiding verzekeren als de klassieke pensioenspaarfondsen beheerd door KBC AM. ‘We zijn nog niet zo ver dat we kunnen beloven dat aandelen van duurzame bedrijven het beter zullen doen dan de niet op basis van duurzaamheid gescreende bedrijven. Maar we zien geen reden waarom Pricos SRI minder goed zal presteren dan zijn klassieke variant. Potentieel rendement én duurzaamheid kunnen perfect samengaan’, zegt Beller.

‘Daarbij komt de maatschappelijke return: door te investeren in dit fonds dragen beleggers bij tot duurzame ontwikkeling. En ze geven een duidelijk signaal aan bedrijven en overheden die niet maatschappelijk verantwoord functioneren.’ Beller zelf is enthousiast over het nieuwe fonds.

‘Als beheerder weet ik tot in de details wat er in dit product zit. Ik sta er volledig achter. Meer zelfs: ik ben de eerste die mijn pensioenspaarsaldo zal overzetten.’ Belangrijk detail: aan klanten die hun volledige saldo vanuit een ander pensioenspaarfonds willen overmaken*, rekent KBC geen extra kosten aan. Ook de fiscale voordelen blijven onveranderd.

Keuze aan de klant

Dan rest nog de vraag: voor wie is Pricos SRI nu precies interessant? Het fonds belegt net als zijn klassieke variant vooral in euro, maar laat niettemin ruimte voor een beetje wisselrisico. Daarnaast hebben de aandelen relatief veel impact (maximaal 75 procent).

‘Een pensioenspaarfonds is een langetermijnbelegging. Daarom is het voor vele beleggers geschikt', zegt De Leeuw. Ook op vlak van leeftijd maakt het fondsenhuis geen onderscheid. ‘Pensioenspaarfondsen zijn heel populair bij jonge mensen, maar iemand van 60 of 65 jaar kan zijn pensioenspaarpot perfect aanhouden.'

'Als zo’n belegger de duurzame insteek belangrijk vindt, kan hij eenvoudig en zonder fiscale gevolgen zijn saldo overmaken naar een duurzaam pensioenspaarfonds*.’Pensioenspaarfondsen worden steeds meer gezien als toegankelijke, kwalitatieve langetermijninvesteringen: de ideale brug van sparen naar beleggen. ‘Daarom vonden we het heel belangrijk dat er ook voor dit product een duurzame optie kwam’, besluit Niesten.

‘Zodat wie start met beleggen, al meteen de optie heeft om maatschappelijk relevant te beleggen.’ Al benadrukt KBC Asset Management dat het beleggers niets wil opleggen. ‘Het is niet de bedoeling dat onze klassieke producten verdwijnen. De klant moet de keuze hebben, daar gaat het om.’