De zoektocht naar rendement loopt voor beleggers momenteel niet bepaald van een leien dakje. Reden te meer om nieuwe horizonten te verkennen en open te staan voor alternatieve beleggingsstrategieën.
In de huidige macro-economische context is het ongetwijfeld nuttig om je blik wat te verruimen’, zegt Bart Grison, communicatiebeheerder bij KBC Asset Management. ‘Klassieke beleggingen zijn weliswaar van alle tijden, maar toch knelt het schoentje daar nu toch wel een beetje… Geld dat je niet op korte termijn nodig hebt, parkeer je idealiter niet op een gewone spaarrekening. Dat was vroeger ook al zo, maar de rente bracht toen nog wat soelaas. Anno 2016 is dat niet langer het geval. Je boet aan koopkracht in, omdat de vergoeding die je opstrijkt absoluut onvoldoende is om de inflatie bij te benen.
Ook obligatierendementen zijn niet meer wat ze geweest zijn. Het is een open deur intrappen te stellen dat de rente ondertussen historische dieptepunten bereikt heeft. En wie enkele maanden terug dacht dat de tarieven echt niet lager konden zakken werd alsnog in snelheid genomen.
Maar op een dag gaat die rente terug stijgen, en dan zit je als obligatiebelegger misschien wel met de gebakken peren. Want het waardeverlies op sommige obligatieportefeuilles zal dan vrij snel een domper op de vreugde zetten.
Wat dan met aandelen? ‘Veel beleggers hebben een vrij defensief risicoprofiel en voelen zich niet echt in hun sas als de beurzen te sterk schommelen’, legt Grison uit. Nochtans valt daar potentieel rendement te sprokkelen, zeker als de blik valt op niet-klassieke effecten. ‘Een gezonde spreiding van de portefeuille is van alle tijden, maar nu belangrijker dan ooit’
Niet-klassieke risico's
De risico’s van dergelijke alternatieve beleggingen zijn beperkt gecorreleerd met klassieke beleggingen zoals aandelen of obligaties, benadrukt Tim Stiers, innovation manager bij KBC Asset Management. ‘Ook de statistische relatie met de macro-economische cyclus is verschillend. Je neemt dus wel risico’s, maar het zijn beduidend andere risico’s dan in de rest van de portefeuille. Het resultaat is dat de risicograad van de hele portefeuille daalt.’ Dat is nog meer het geval als in die portefeuille ook alternatieve beleggingsstrategieën zijn opgenomen. ‘Die vorm van alternatief beleggen is nog vrij nieuw', legt Stiers uit.
'Met een fonds kun je meteen toegang krijgen tot een reeks alternatieve beleggingsstrategieën '
‘Hoewel er al sinds de jaren zeventig onderzoek naar gebeurt, neemt de interesse om die ideeën effectief in de praktijk om te zetten, pas de jongste jaren een hoge vlucht. Dat heeft natuurlijk te maken met de lage 'traditionele' rendementen.’ In essentie gaat het bij die alternatieve strategieën om rendement te halen door het nemen van niet-klassieke risico’s. Dat klinkt ingewikkeld, maar enkele voorbeelden maken veel duidelijk.
Een eerste alternatieve strategie van KBC Asset Management is gebouwd op momentum. Onderzoek heeft aangetoond dat voor verscheidene markten geldt dat instrumenten die in het recente verleden goed hebben gepresteerd, het vaak ook in de periode daarna beter doen dan andere. Instrumenten met een slecht rendement blijven ook de komende periode vaak achter. Dit fenomeen speelt bijvoorbeeld ook bij de kortetermijnrente. Een strategie die daar handig op inspeelt, kan dus een meerrendement oppikken.
Een tweede voorbeeld is een long-shortstrategie, waarbij de vermogensbeheerder met behulp van een kwantitatief model aandelen selecteert die beter of slechter kunnen presteren dan de brede aandelenmarkt. De eerste koopt hij, op de tweede neemt hij een verkooppositie. Dat laat toe om geld te verdienen ongeacht de richting waarin de markt zich beweegt.
‘We werken zo het aandelenmarktrisico structureel weg’, legt Stiers uit. ‘Natuurlijk blijft er wel een selectierisico. Het maakt nu eenmaal uit welke aandelen je kiest om te kopen of verkopen.
Beleggersprofiel
Heel boeiend allemaal, maar simpel is het niet. ‘De gemiddelde belegger heeft niet de expertise en de mogelijkheden om zelf alternatieve strategieën uit te werken’, erkent Stiers. ‘Via een fonds* kan hij die toch oppikken. Ideaal investeert hij in een fonds dat belegt in een gamma van alternatieve strategieën, in plaats van alles in te zetten op één benadering.’ Het maakt ook niet uit of het om een dynamische of defensieve belegger gaat. Beide blijken baat te hebben bij een gelijkaardig percentage aan alternatieve strategieën of activa in hun portefeuille.
Nieuwe blik op klassiekers
Innovation manager Tim Stiers geeft vier voorbeelden van hoe KBC Asset Management met alternatieve strategieën inspeelt op ‘klassiekers’.
1 Aandelen. ‘We hebben ontdekt dat de markt de hoogte van toekomstige dividenden structureel onderschat. Onze strategie werkt met dividendfutures, afgeleide producten die recht geven op de dividenden die een onderliggend aandeel of aandelenindex uitbetaalt over een bepaalde periode.’
2 Volatiliteit. ‘We hebben een strategie die niet de aandelenmarkt bespeelt, maar wel de mate waarin die schommelt. Die volatiliteit blijkt achteraf meestal lager te liggen dan beleggers op voorhand hadden ingeschat. Van dat verschil profiteren we door bepaalde posities in te nemen.’
3 Indexen. ‘Als grote indexen hun samenstelling herzien, ontstaan arbitragekansen. Van instrumenten die uit de index verdwijnen, komt de prijs vaak - weliswaar tijdelijk - onder druk te staan. Instrumenten die in een index worden opgenomen zien hun prijs dan weer stijgen, evenzeer tijdelijk. Indexwijzigingen worden ruim op voorhand publiek kenbaar gemaakt. Op de prijsimpact kan via een alternatieve strategie ingespeeld worden.
4 Wisselkoersen. ‘Op basis van economische criteria zoals de rentecurve maken we een rangschikking van de beste tot de slechtste muntzones. Van die eerste kopen we die munten, bij die tweede zetten we in op een koersdaling.’
‘De traditionele invulling van het marktrisico dat mensen bereid zijn te nemen, zit hoofdzakelijk in de verschillende gewichten voor aandelen en obligaties’, legt Grison uit. ‘Een dynamische belegger zal bijvoorbeeld meer aandelen in portefeuille hebben dan zijn defensieve buurman, die meer zal kiezen voor schuldpapier.’
Wat lijkt hen een redelijk aandeel aan alternatieve strategieën in de portefeuille? ‘Zo’n 3 tot 5 procent lijkt ons momenteel zeker te verantwoorden. Je mag daarin niet overdrijven’ verklaart Grison.
‘Ik vergelijk het wel eens met het bereiden van een gerecht. Peper en zout kunnen de maaltijd afkruiden en voor wat extra smaak zorgen. Maar als je daarmee te kwistig bent, zullen je gasten aan tafel het niet altijd waarderen. In beleggingsportefeuilles kunnen alternatieve strategieën ook dat tikkeltje extra pigment leveren. Maar de juiste dosering blijft uiteraard belangrijk, zo moet je het bekijken.’
Het kruidenpalet wordt wel steeds rijker, aangezien KBC Asset Management stevig inzet op dergelijke alternatieve strategieën. ‘We blijven altijd op zoek naar nieuwe strategieën om mee aan de slag te gaan’, zegt Stiers. ‘Op dit ogenblik ligt de nadruk op alternatieve beleggingen in portefeuilles nog iets meer op de activaklassen dan op de strategieën. Die laatste zijn nu eenmaal een stuk nieuwer. Maar hun aandeel zal alleen maar groter worden.’
Andere risico’s voor een potentieel hoger rendement
Als je in een museum naar een beeldschoon schilderij kijkt met je neus op amper vijf centimeter van het doek, dan zal je het wellicht maar matig kunnen appreciëren. Zet je tien passen achteruit en kies je voor een andere invalshoek, dan zie je ongetwijfeld zoveel meer dan pakweg enkele groene of blauwe toetsen verf.
Met het beleggingsuniversum is dat niet anders. Ook daar staan veel beleggers nog al te dikwijls met hun neus vlak tegen het canvas. Ze beperken zich in hun keuze veelal tot vertrouwde klassiekers zoals spaarboekjes en obligaties, die anno 2016 amper iets opbrengen. Resoluut kiezen voor aandelen is voor velen ook niet voor de hand liggend, omwille van het soms grillige verloop van de beurskoersen. Geen makkelijke klus om de juiste keuzes te maken.
Maar net daarom loont het de moeite om de koudwatervrees even van zich af te schudden en met een ruimere blik nieuwe, alternatieve beleggingen onder de loep te nemen. Die kunnen het risico van een portefeuille verlagen en het rendement een zetje geven. Het koersverloop van aandelen en obligaties is doorgaans nauw verbonden met de economische cyclus. Om wat meer diversificatie in hun portefeuille in te bouwen, kunnen beleggers er voor kiezen om de nodige aandacht te schenken aan alternatieven zoals vastgoed of grondstoffen.
Een goede spreiding is immers dé sleutel om een beleggingsportefeuille de nodige groeikansen te geven, zonder de risico’s uit het oog te verliezen. Je persoonlijk risicoprofiel is daarbij uiteraard de leidraad. Maar diversificatie is de boodschap, en net daar speelt de toegevoegde waarde van alternatieve beleggingsstrategieën een cruciale rol.
Ze streven namelijk rendement na door onder meer in te spelen op bewegingen in de financiële markten die niet noodzakelijk sterk verbonden zijn met de economische cyclus. Ze proberen dus meerwaarde te creëren in omstandigheden waarin dat voor een doorsnee belegger op het eerste gezicht onmogelijk lijkt.
Bart Grison, communicatiebeheerder bij KBC Asset
Management
* Een ICB (in de volksmond, een fonds) is een instelling voor collectieve belegging die geld afkomstig van diverse beleggers investeert en dat kapitaal collectief belegt in een geheel van gediversifieerde financiële instrumenten volgens het principe van risicospreiding. ICB’s zijn dus een vorm van collectief portefeuillebeheer.
