De jaarrekening van een onderneming geeft haar geschiedenis weer, maar niet haar toekomstpotentieel. En de realisatie van potentieel blijft iets hypothetisch. Bovendien hebben jonge ondernemingen een beperkte geschiedenis, rapporteren ze veelal operationele verliezen en overleven ze vaak niet. Dus hoe plakt u een correcte waarde op een start-up?
‘De waardering van een start-up is niet eenvoudig’, weet Geert Vanbuggenhout, Executive Director EY Valuation & Business Modelling. Nochtans kan een analyse van de kasstromen uit bestaande en nieuwe activa in combinatie met een inschatting van de convergentieperiode naar een meer stabiele situatie met risico gewogen actualiseringsvoeten wel degelijk een inzicht bieden in de intrinsieke waarde van een onderneming.
Net Present Value- of Discounted Cash Flow-methode
De Net Present Value is de meest gebruikte methode om investeringsprojecten te evalueren. Volgens deze methode hangt de huidige waarde van een onderneming af van de toekomstige kasstromen die uiteindelijk ten goede komen aan de aandeelhouders. De toekomstige kasstromen worden contant gemaakt, rekening houdend met het risicoprofiel. Hoe risicovoller het project, hoe hoger de actualiseringsvoet, hoe lager de contante waarde. Een van de moeilijkheden bij deze methode is de inschatting van de toekomstige kasstromen.
‘Wij stellen een recursieve benadering voor, waarbij de verwachte situatie naar vandaag wordt teruggebracht, met een coherente invulling van marktpotentieel, winstgevendheid, kapitaalintensiteit en risicoprofiel. Een belangrijke variabele in dit verhaal is de transitiesnelheid van de huidige naar de toekomstige performantie’, legt Geert Vanbuggenhout uit. Diverse scenario’s genereren is een manier om met die onzekerheid rekening te houden.
‘Uiteindelijk bepaal je de waarde van de onderneming door de aandelenwaarde van een bedrijf onder elk scenario te wegen met een subjectieve waarschijnlijkheid dat dit scenario werkelijkheid wordt.’
Relatieve waarderingen
De waarde van een onderneming kan ook gedefinieerd worden als de prijs van vergelijkbare ondernemingen op de financiële markten. Diverse kengetallen, zoals k/w, ebitda … worden berekend en toegepast op de onderneming. ‘
Maar deze methode is vaak niet toepasbaar op jonge ondernemingen. Door hun vernieuwend karakter zijn ze beperkt vergelijkbaar met meer mature bedrijven.’ Ten slotte zijn er nog een aantal varianten om de waarde van een onderneming te bepalen. Bij transactieratio’s worden multiples uit recente transacties toegepast op de jonge onderneming. Een alternatief vormt de real options-theorie waarbij de waarde van een programma / onderneming wordt bepaald door de cruciale beslissingsmomenten te bepalen en te berekenen via opties.
Tot slot kan ook een waardering op basis van exit multiples plaatsvinden: een variant van de NPV-analyse waarbij de investeerder vertrekt van het principe dat de enige kasstroom die hij ontvangt op moment van exit zal zijn en die verdisconteert, rekening houdend met zijn rendementseisen.
Oefening in waarschijnlijkheid
Wilt u tot slot de waarde van de onderneming alloceren naar de waarde per aandeel? ‘Dan zijn er een aantal extra aandachtspunten bij een jonge onderneming, namelijk opties toegekend aan vroegere investeerders (venture capital, private equity …) en categorieën van aandelen met verschillende economische rechten’, geeft Geert Vanbuggenhout nog mee.
‘Een start-up waarderen blijft een oefening in waarschijnlijkheid’, besluit Geert Vanbuggenhout. ‘Meningen over de waarde kunnen sterk divergeren. Om de standpunten dichter bijeen te brengen, worden correctiemechanismes gebruikt, waarbij de waarde van de onderneming kan worden aangepast als vooropgestelde doelstellingen niet bereikt worden.’