Bedrijven zetten steeds meer in op data en AI om hun concurrentiepositie te versterken, maar botsen daarbij op een tekort aan expertise en toenemende cyberdreigingen. Tegelijkertijd zullen Europa en de VS onder Trump verder uit elkaar groeien op vlak van regelgeving. ‘De sleutel ligt bij samenwerking over de landsgrenzen heen’, stelt Raf Ganseman, partner AI en Data bij EY.
‘Bedrijven zien in data en AI krachtige hulpmiddelen, maar stuiten daarbij op enkele stevige obstakels’, zegt Ganseman.
‘Heel wat bedrijven hebben het vandaag moeilijk om de juiste profielen te vinden om hun AI-projecten uit te bouwen. Ervaren experts in AI hebben de jobs voor het uitkiezen en zoeken vooral uitdagingen. Als bedrijven hen niet overtuigen dat ze AI serieus nemen, haken deze professionals af. Tegelijk plooien grote economieën zich op zichzelf terug, wat het moeilijker maakt om internationaal talent aan te trekken.’
Investeren in training en samenwerking
Wat kunnen bedrijven hiertegen doen? ‘Het begint bij het investeren in de opleiding van eigen personeel’, aldus Ganseman. ‘AI raakt immers alle lagen van een organisatie. Basistools zoals Copilot zijn waardevol, maar de uitdaging is de adoptie door de medewerkers. Er is ook nood aan diepgaandere, op maat gemaakte AI-doelstellingen per bedrijf. Daarnaast moeten organisaties zich openstellen voor samenwerkingen die talent aantrekken, bijvoorbeeld met universiteiten en partners in het buitenland. Binnen Europa moeten bedrijven initiatieven opzetten die voldoende schaalgrootte en impact hebben.’
‘Zeker nu de tijd van eeuwigdurende samenwerking met de VS onder druk staat, moeten Europese organisaties en bedrijven een stuk onafhankelijker worden.’
Strengere regelgeving als kans
Een ander obstakel is een gebrek aan data. ‘Privacywetgeving beperkt de toegang’, legt Raf Ganseman uit. ‘Daarnaast is de hoeveelheid en kwaliteit vaak een probleem, of het nu gaat om de Vlaamse overheid of een multinational; het is niet omdat je wat data hebt, dat je er meteen een model kan op loslaten. Ook daar kunnen samenwerking met sectorgenoten uit andere landen en de ontwikkeling van gedecentraliseerde datasets oplossingen bieden.’
Wat regelgeving betreft, vermoedt Ganseman dat, met Elon Musk mee aan het beleid, de kloof tussen de VS en Europa nog zal groeien. ‘Ja, onze regelgeving is strenger, en de VS zal vermoedelijk nog meer de kant van deregulering uitgaan, net als China. Maar dat schept ook kansen. We hebben een duidelijk kader dat een level playing field creëert, en we zien ook dat dit doorsijpelt naar andere landen. Het is echter belangrijk dat innovatie niet in de kiem wordt gesmoord, en dat bedrijven sneller kunnen groeien.’
‘Ervaren experts in AI hebben de jobs voor het uitkiezen en zoeken vooral uitdagingen. Als bedrijven hen niet overtuigen dat zij AI serieus nemen, haken deze professionals af.’
AI versterkt cyberdreiging
‘Ook op het gebied van cyberveiligheid maakt AI het bedrijven knap lastig’, zegt Yannick Scheelen, Executive Director Cyber Security en Privacy. ‘Aanvallen die vroeger maanden voorbereiding, mankracht en specifieke kennis vereisten, kunnen nu dankzij large language models in enkele dagen effectief worden opgezet. Zo kon je er vroeger nog op rekenen dat er in een phishingmail een spelfout zou staan, maar dat is nu ook verleden tijd.’
Voor bedrijven betekent dit dat traditionele defensiesystemen vaak te traag zijn om effectief weerstand te bieden. ‘Als over enkele jaren quantum computing doorbreekt en ook geëncrypteerde data niet meer veilig zijn, wordt die uitdaging nog groter.’
Europa is zich bewust van de dreiging en legt organisaties via recente regelgeving verantwoordelijkheden op bestuursniveau op, wat hen verplicht om meer in cybersecurity te investeren. Ook hier kan regelgeving een competitief voordeel bieden. ‘Houd je je immers niet aan de regelgeving, dan riskeer je niet alleen een boete, maar ook operationele problemen en reputatieschade. Bedrijven die hun cybersecurity op orde hebben, staan sterker’, aldus Scheelen.
Hij waarschuwt ook voor een te grote afhankelijkheid van Amerikaanse technologie. ‘We vertrouwen soms te blind op Amerikaanse techbedrijven: als de Amerikaanse regering besluit data anders te gebruiken, kunnen ze dat zonder veel tegenstand doen. Europese organisaties en bedrijven moeten zich bewust zijn van hun afhankelijkheden en hebben er alle baat bij om een stuk onafhankelijker te worden.’