Het Hasseltse Engenius is gespecialiseerd in het uitsturen van technische projectmedewerkers voor de bouw- en infrastructuursector. Aan het roer staan Michiel Corthouts en Peter Piccard, twee jonge ingenieurs. Ze geven hun medewerkers de vrijheid om samen te werken als werknemer of zelfstandige. ‘Vaak is die keuze het resultaat van de levensfase waarin mensen zich bevinden.’
Sinds de oprichting in 2017 is Engenius uitgegroeid tot een financieel gezonde kmo met 7 bedienden en 28 freelancers die via projectsourcing ingezet worden in heel België. Ze ondersteunen klanten in de rol van projectleider, werfleider, calculator, BIM-modelleur en bouwcoördinator. Engenius gebruikt een doelgerichte hr-strategie die optimaal inspeelt op de huidige oorlog om talent, want die woedt bij technische profielen vandaag dubbel zo hard. Toch zijn de bedrijfsleiders daar destijds niet om die reden mee gestart.
Waarom bieden jullie medewerkers de keuze tussen samenwerken als bediende of zelfstandige?
Peter Piccard (medeoprichter en CEO van Engenius): ‘We merken dat veel technische profielen een zekere dosis ondernemerschap in zich hebben. Dat willen we volop stimuleren en faciliteren. Mensen kunnen dat ondernemerschap bij ons kwijt in loondienst of als zelfstandige. Wij vinden het systeem dat mensen in één statuut drukt niet meer van deze tijd. En we geven ook zélf het voorbeeld: mijn zakenpartner Michiel Corthouts en ik zijn allebei al meer dan tien jaar freelancers.’
Zijn er mensen die starten als werknemer en nadien zelfstandige worden bij Engenius?
Peter Piccard: ‘Absoluut. Mensen met ondernemerskriebels die nog niet durven te springen naar het freelancestatuut starten als bediende. Wanneer de tijd rijp is om zelfstandige te worden, begeleiden en ondersteunen wij hen daarin. We maken een financieel plan en een kostenstructuur op. We brengen ze in contact met accountants, fiscalisten, juristen, verzekeraars beroepsaansprakelijkheid die interessant kunnen zijn, enzovoort. We gaan daarin zo ver als nodig.’
Wanneer zijn ingenieurs en technische profielen klaar om freelancer te worden?
Peter Piccard: ‘Vaak is die keuze het resultaat van de levensfase waarin mensen zich bevinden. Meer of minder risico durven te nemen, de voorkeur geven aan financiële zekerheid in de vorm van een maandsalaris, kortere dagen maken, langer werken: al die zaken brengen mogelijkheden of beperkingen met zich mee. Mensen met jonge kinderen hebben bijvoorbeeld andere noden en wensen dan medewerkers zonder kinderen. Sommige mensen hebben een checklist die afgevinkt moet zijn voordat ze zelfstandige durven te worden: een eigen huis, kinderen… Sommigen zijn er nooit klaar voor en blijven liever bediende.’
Waar ingenieurs vroeger gingen voor één carrière bij hetzelfde bedrijf, werken ze tegenwoordig steeds meer op projectbasis.
Wat is het grootste voordeel van jullie flexibele hr-beleid?
Peter Piccard: ‘Omdat mensen bij ons weten dat ze op elk moment kunnen kiezen tussen werken in loondienst of als zelfstandige, ontstaat er gemoedsrust. Talenten beseffen dat ze eender wanneer alle richtingen uit kunnen, en dat we er dan zijn voor hen.’
Er zijn ongetwijfeld ook nadelen. Is er onder jullie zelfstandige ingenieurs niet meer verloop, omdat ze niet aan één opdrachtgever gebonden zijn?
Peter Piccard: ‘Integendeel. Er is bij ons even weinig verloop bij mensen in loondienst als bij freelancers. Wanneer mensen zich goed, comfortabel en betrokken voelen, zijn ze heel loyaal aan hun opdrachtgever of werkgever: dat is onze ervaring. Wij groeien mee met onze mensen. En we behandelen bedienden en zelfstandigen psychologisch op dezelfde manier. Iedereen heeft ook toegang tot onze Engenius Academy, waar je professionele opleidingen en trainingen kunt volgen.’
Hoe maximaliseren jullie het vertrouwen en de connectie in teams die bestaan uit een mix tussen bedienden en freelancers?
Peter Piccard: ‘Eigenlijk heb ik nooit het gevoel gehad dat we daar actief mee moeten bezig zijn. Dat zit gewoon goed. We merken dat ook op de after work drinks die we regelmatig houden: iedereen, ongeacht het statuut, gaat daar op een organische manier met elkaar om, in overeenstemming met onze open bedrijfscultuur. Mensen zien daar ook geen mentaliteitsverschillen tussen, denk ik: er is alleszins nog geen enkele medewerker die ons daarover heeft aangesproken.’
Pakken ingenieurs hun carrière tegenwoordig anders aan dan vroeger?
Peter Piccard: ‘Waar ingenieurs vroeger misschien gingen voor één carrière bij hetzelfde bedrijf, werken ze tegenwoordig steeds meer op projectbasis. De mensen met wie wij werken zijn allemaal heel bewust bezig met hun carrière, ontplooiing en groei. Ze zoeken actief naar bijkomende opleidingen, en daarin sparren ze ook regelmatig met ons. Vorig jaar namen we Dubimax Engineering over, een studiebureau dat focust op stabiliteitsberekeningen. Met die overname bieden we niet alleen meer keuzemogelijkheden aan klanten, maar ook aan onze medewerkers. Ze krijgen nog meer afwisseling en carrièreopties op vlak van inzetbaarheid.’
Hoe ziet Engenius het ingenieursberoep evolueren de komende jaren?
Peter Piccard: ‘Zowel de economie als de maatschappij zal almaar statuutonafhankelijker functioneren, denk ik. Mensen zullen makkelijker en vlotter met elkaar kunnen samenwerken. Ook ingenieurs zullen vanuit die optiek opdrachten uitvoeren met partijen met wie ze willen samenwerken.’
Zo’n 25 tot 30 procent van de totale ingenieurspopulatie in ons land bestaat uit ingenieurs die op zelfstandige basis werken. Al valt hun werkelijke aantal moeilijk te becijferen. ‘Ingenieurs vervullen de meest uiteenlopende functies en beroepen, diploma’s staan niet mee in de statistieken’, zegt Nancy Vercammen van ie-net.
Ingenieur is geen beroep. Het is een diploma dat mensen de erkende titel van ingenieur bezorgt en hen de mogelijkheid geeft om oneindig veel beroepen uit te oefenen. ‘Een ingenieursdiploma is een gouden toegangsticket tot de arbeidsmarkt. Maar er staat nergens opgetekend hoeveel ingenieurs er actief zijn in een arbeidsovereenkomst, en hoeveel er op zelfstandige basis werken’, weet Nancy Vercammen, algemeen directeur bij ingenieursvereniging ie-net.
Een trend die wél opvalt, is dat vijftigplussers met een ingenieursdiploma vaak het freelancestatuut aangrijpen om professioneel actief te blijven. Nancy Vercammen: ‘Dat zien we vaak wanneer oudere ingenieurs hun bediendefunctie verliezen omdat hun werkgever bijvoorbeeld herstructureringen doorvoert of failliet gaat.’
Hoe meer ervaring ingenieurs krijgen, hoe vaker ze de overstap maken naar het zelfstandige statuut, zo blijkt uit ledenenquêtes van ie-net. Sommigen richten een consultancybureau op dat ze dan uitbouwen tot een groter bedrijf met personeel. ‘Sommige ingenieurs ontpoppen zich tot prima bedrijfsleiders’, besluit Nancy Vercammen. ‘Ze tonen initiatief, managen multidisciplinaire teams en houden van de verantwoordelijkheden die hiermee samengaan.’