De Family Business Award of Excellence® lauwert een aantal uitmuntende familiebedrijven. Een professionele jury selecteert die op basis van vijf criteria die garant staan voor de duurzame kwaliteit van de laureaten. Luc De Bruyckere, voormalige gedelegeerd bestuurder van Ter Beke en houder van tal van bestuursmandaten, praat over zijn ervaring als juryvoorzitter.
De Family Business Award of Excellence® is een initiatief van EY, GUBERNA en FBN Belgium. De Award geeft erkenning aan familiale ondernemingen die het evenwicht tussen onderneming en familie vinden, groei over verschillende generaties realiseren en hun maatschappelijke verantwoordelijkheid opnemen. ‘De Award wil geen competitie zijn tussen familiale ondernemingen’, stelt De Bruyckere. ‘We willen een aantal voorbeelden in de schijnwerpers zetten die andere familiebedrijven tot inspiratiebron kunnen dienen.’
Meer dan 150 familiebedrijven van minstens de derde generatie werden geselecteerd. Andere voorwaarden? Het beslissingscentrum moet in België liggen, de familie moet minstens de heft van de stemrechten in handen hebben, of bij beursgenoteerde ondernemingen minstens een kwart. De ondernemersfamilie moet vastbesloten zijn om het bedrijf over te dragen aan toekomstige generaties en in staat zijn haar waarden door te geven via de visie en het strategisch beleid.
Uit die 150 bedrijven selecteerden EY en GUBERNA een shortlist van 15. Op basis van een grondige analyse werden ten slotte vijf laureaten aan de jury voorgelegd.
De governance van de Belgische familiale ondernemingen gaat er zienderogen op vooruit.
‘We hanteerden een vijftal criteria’, stelt De Bruyckere. ‘Heeft het bedrijf een succesvolle en duurzame langetermijnstrategie? Ondersteunt de familiale governance de samenhang van het aandeelhouderschap en draagt ze bij aan conflictbeheersing? Zijn de familiale waarden verankerd in die governance? Is de familie in staat de familiale traditie en ondernemingsgeest over te dragen aan de volgende generatie? Ten slotte moet de onderneming ook blijk geven van maatschappelijk engagement.’
Kwaliteit
‘Wat me opviel bij de kandidaten was de kwaliteit van de governance’, aldus De Bruyckere. ‘De laatste twintig jaar hebben onze familieondernemingen echt werk gemaakt van de professionalisering van hun bestuur. Dat blijkt bij zo goed als alle kandidaten. Dat is een belangrijke evolutie. Familiebedrijven vertegenwoordigen wereldwijd ruim twee derde van het aantal ondernemingen en meer dan vier vijfde van alle jobs. Ook in ons land zijn familiebedrijven verantwoordelijk voor het leeuwendeel van de economie en de tewerkstelling.’
Scheiding
De belangrijkste succesfactor is wellicht de duidelijke en consequente scheiding tussen bedrijfsgovernance en familiale governance. ‘Beide zijn natuurlijk verbonden’, stelt de Bruyckere. ‘Veel familiale bedrijven doen het lange tijd goed zonder degelijk gedefinieerde familiale governance. Maar zodra het bedrijf met een crisis geconfronteerd wordt, of ter gelegenheid van een generatiewissel, wordt vaak erg emotioneel gereageerd. Zonder duidelijke afspraken op papier gaat het dan fout.’
Alle finalisten hebben dat zeer goed begrepen. ‘Zeker Reynaers Aluminium, de laureaat van dit jaar, heeft een uitstekende governance opgebouwd’, zegt De Bruyckere. ‘Er werden ook zeer doordachte afspraken gemaakt over successie. De jury wilde met haar keuze voor Reynaers de voorbeeldige, duidelijk gestructureerde samenwerking tussen familie en onderneming in de bloemetjes zetten.’